17 mamyr. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 17 mamyr kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
71 jyl buryn (1953) Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly TOQAEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. 1975 jyly Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýtyn bitirgen. KSRO-nyń Qytaı Halyq Respýblıkasyndaǵy elshiliginde dıplom aldyndaǵy taǵylymdamadan ótken. 1983-1984 jyldar aralyǵynda Beıjiń lıngvıstıka ınstıtýtynda taǵylymdamadan ótti. 1992 jyly Reseı Federatsııasy Syrtqy ister mınıstrliginiń Dıplomatııalyq akademııasyn támamdady. Eńbek jolyn 1975 jyly KSRO-nyń Syrtqy ister mınıstrliginde bastap, Keńes Odaǵynyń Sıngapýr Respýblıkasyndaǵy elshiligine jumysqa jiberilgen. 1979 jyly KSRO Syrtqy ister mınıstrliginiń apparatyna oralady. 1984-1985 jyldar aralyǵynda KSRO Syrtqy ister mınıstrliginde qyzmet atqaryp, keıinnen Keńes Odaǵynyń Qytaı Halyq Respýblıkasyndaǵy elshiligine jiberildi. Onda 1991 jylǵa deıin ekinshi hatshy, birinshi hatshy jáne keńesshi laýazymdarynda qyzmet istedi. 1992 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy. 1993 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstriniń birinshi orynbasary boldy. 1994 jyly elimizdiń Syrtqy ister mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. 1999 jylǵy naýryzda Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń orynbasary boldy. 1999 jylǵy qazanda Parlamenttiń kelisimi boıynsha Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵymen QR Premer-Mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. 2002 jylǵy qańtarda Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik hatshysy - Syrtqy ister mınıstri boldy. 2003-2007 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstri bolyp, osy laýazymda jahandyq ıadrolyq qarý-jaraqty taratpaý úderisine belsendi atsalysty. 2007 jylǵy qańtarda Qazaqstan Respýblıkasy Parlament Senatynyń Tóraǵasy bolyp saılandy. 2008 jyly Qazaqstan Parlamentiniń joǵary palatasynyń spıkeri retinde EQYU Parlamenttik assambleıasynyń vıtse-prezıdenti bolyp saılandy. 2011 jylǵy naýryzda BUU Bas hatshysynyń orynbasary, BUU-nyń Jenevadaǵy bólimshesiniń Bas dırektory, sondaı-aq Qarýsyzdaný jónindegi konferentsııada BUU Bas hatshysynyń jeke ókili bolyp taǵaıyndaldy. Sonymen qatar Qarýsyzdaný jónindegi konferentsııanyń Bas hatshysy laýazymyn atqardy. TMD-nyń jáne Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń Syrtqy ister mınıstrleri keńesiniń tóraǵasy bolyp saılandy. 2013 jylǵy 16 qazanda Qazaqstan Respýblıkasy Parlament Senatynyń Tóraǵasy bolyp qaıta saılandy. 2019 jylǵy 20 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti retinde ant qabyldady. 2019 jyly 9 maýsymda ótken QR Prezıdentiniń kezekten tys saılaýynda jeńiske jetip, 12 maýsymda ulyqtaý rásiminen soń Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti laýazymyna resmı kiristi.
2022 jyldyń 20 qarashasynda ótken kezekten tys prezıdent saılaýynda 81,31% daýys jınap, jeńiske jetti. 2022 jyly 26 qarashada Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentin saltanatty ulyqtaý rásimi ótti.
2021 jyly sáýir aıynan bastap Qazaqstan halqy Assambleıasynyń Tóraǵasy. 2022 jyly qańtar aıynan bastap Qazaqstan Respýblıkasy Qaýipsizdik Keńesiniń Tóraǵasy. Tótenshe jáne Ókiletti Elshi. Saıası ǵylymdarynyń doktory. Dúnıejúzilik gýmanıtarlyq jáne jaratylystaný ǵylymdary akademııasynyń tolyq múshesi. Qaýipsizdik jónindegi Mıýnhen konferentsııasy «Ǵulamalar keńesiniń» múshesi. Shenchjen ýnıversıtetiniń (QHR) jáne Reseı Federatsııasynyń Syrtqy ister mınıstrligi Dıplomatııalyq akademııasynyń qurmetti professory. Qazaqstannyń halyqaralyq qatynastar jónindegi keńesiniń qurmetti prezıdenti. Jeneva Dıplomatııa jáne halyqaralyq qatynastar mektebiniń qurmetti dekany. Reseı bıografııalyq qoǵamynyń tujyrymy boıynsha 2018 jyldyń «Jyl adamy» laýreattarynyń tizimine engen. 13 jyl boıy Qazaqstannyń ústel tennısi federatsııasyn basqardy.
Halyqaralyq qatynastar máselelerine arnalǵan 10 kitaptyń avtory. Qazaqstan Respýblıkasynyń jáne shet elderdiń kóptegen memlekettik nagradalarymen, sondaı-aq medaldarmen marapattalǵan. Salamatty ómir saltyn ustanady. Kórkem shyǵarmalardy, saıası jáne memýarlyq baǵyttaǵy ádebıetterdi oqyǵandy unatady.
74 jyl buryn (1950) Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket jáne saıasat qaıratkeri ROGOV Igor Ivanovıch dúnıege keldi.
Baký qalasynda týǵan. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) bitirgen. Almaty qalasynyń Áýezov aýdandyq ishki ister bóliminde tergeýshi boldy. 15 jyldaı oqytýshylyqpen aınalysqan. Prezıdent Apparaty jáne Mınıstrler kabıneti sektorynda aǵa referent, konsýltant, meńgerýshi, Konstıtýtsııalyq sot tóraǵasynyń orynbasary, Memleket basshysynyń keńesshisi, kómekshisi, Joǵarǵy Sot Keńesiniń tóraǵasy, Ádilet mınıstri, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiligi Basshysynyń orynbasary - memlekettik-quqyq basqarmasy bastyǵy qyzmetterin atqarǵan. 2004-2017 jyldar aralyǵynda QR Konstıtýtsııalyq keńesiniń tóraǵasy boldy. QR Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Qory atqarýshy dırektorynyń orynbasary (2017 jyldan), Sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres jónindegi qoǵamdyq keńestiń tóraǵasy (2020 jyldan).
Zańtanýǵa qatysty birneshe ǵylymı eńbektiń avtory. «Parasat» (2005), ІІ dárejeli «Dostyq» (2011) ordenderimen; «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Tyńǵa 50 jyl», «Astana», «10 jyl Astana» (2008) medaldarymen marapattalǵan. «Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri» (1999) ataǵy berilgen.
67 jyl buryn (1957) Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket qaıratkeri Nurjan Nurlanbekuly NURSIPATOV dúnıege keldi.
Semeı oblysynda týǵan. SSRO Memleket qaýipsizdik qorǵaý komıtetiniń Joǵarǵy kýrstaryn «qarsy barlaýshy» mamandyǵymen, Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin «zańger» boıynsha támamdaǵan. Túrli jyldary QR Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń Pavlodar oblysy boıynsha departamentiniń bastyǵy, QR Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń basqa da jaýapty laýazymdarynda qyzmet atqardy.
2020-2023 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty, Halyqaralyq qatynastar, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń hatshysy. «Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń qurmetti qyzmetkeri» ataǵynyń ıegeri. Ulttyq qaýipsizdik general-maıory.
59 jyl buryn (1965) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Qarjy jáne bıýdjet komıtetiniń múshesi Marhabat Jaıymbetuly JAIYMBETOV dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynda týǵan. Volgograd aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn bitirgen, aýyl sharýashylyǵyn elektrlendirý; Qorqyt ata atyndaǵy Qyzylorda memlekettik ýnıversıteti, kásiporyndaǵy ekonomıka jáne menedjment (salalar boıynsha) (2001); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasy, ınjener-ekonomıst (2009).
Eńbek joly: Qyzylorda «Glavagroremmash» jóndeý-tehnıkalyq zaýytynyń energetık (1989-1993); «Ońtústikmunaıgaz» GAO Qumkól tereń óndiristik burǵylaý ekspedıtsııasynyń energetık, bas energetık, tseh bastyǵy (1993-1998); «Qumkól Munaı» AAQ bas energetık, bólim bastyǵy (1998-2000); «Petro Qazaqstan Qumkól Resorsız» AQ bólim bastyǵy, Qyzylorda (2000-2005); Qyzylorda oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń bastyǵy (2005-2008); Qyzylorda oblysy ákiminiń orynbasary (2008-2010); Qyzylorda qalasynyń ákimi (2010-2013); Qyzylorda oblysy Aral aýdanynyń ákimi (2013-2014); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń memlekettik ınspektory (2014-2015); Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qurylys, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri jáne jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń tóraǵasy (2015-2016); Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy (2016-2017); Qazaqstan Respýblıkasy Investıtsııalar jáne damý mınıstrligi Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy (2017-2019); Qazaqstan Respýblıkasy Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy (2019-2021 jj.). Qyzylorda oblysy ákiminiń orynbasary (2021-2023).
2022 jyldyń naýryz aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
«Qurmet» (2007), «Parasat» (2018) ordenderimen marapattalǵan.
47 jyl buryn (1977) QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Syrtqy saıasat jáne halyqaralyq baılanystar bóliminiń meńgerýshisi Dáýletbek Qaıyrbekuly QUSAIYNOV dúnıege keldi.
Soltústik Qazaqstan oblysynda týǵan. Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Kókshetaý ýnıversıtetin (1998), Eýrazııa gýmanıtarlyq ınstıtýtyn (2010), Stırlıng ýnıversıtetin (2016) bitirgen. Eńbek joly: 1998-1990 jyldary Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Kókshetaý ýnıversıeti nemis tili kafedrasynyń oqytýshysy. 1999-2000 jyldary QR Qorshaǵan ortany qorǵaý mınıstrligi Turaqty damý ulttyq ortalyǵynyń konsýltanty. 2000-2004jyldary QR SІM kópjaqty yntymaqtastyq departamentiniń attashesi, 3-shi, 2-hatshysy. 2004-2008 jyldary Belgııa Koroldigindegi Qazaqstan Respýblıkasy Elshilishiginiń úshinshi hatshysy. 2008-2009 jyldary QR Indýstrııa jáne saýda mınıstrligi saýda kelissózderi departamentiniń basqarma basshysy. 2009-2014 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiligi Syrtqy saıasat ortalyǵy konsýltanty, ınspektory, meńgerýshisi. 2014 jyldyń aqpan-qyrkúıek aılarynda QR Prezıdenti Ákimshiligi Syrtqy saıasat ortalyǵy meńgerýshisiniń orynbasary. 2014-2017 jyldary Ulybrıtanııa jáne Soltústik Irlandııa Birikken Koroldigindegi Qazaqstan Respýblıkasynyń Elshiliginiń keńesshi-ýákili. 2017-2019 jyldary Amerıka Qurama Shtattaryndaǵy Elshiliginiń keńesshi-ýákili.
2019 jyldyń qazan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
