17 mamyr. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 17 mamyr kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
72 jyl buryn (1953) Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly TOQAEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. 1975 jyly Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýtyn bitirgen. KSRO-nyń Qytaı Halyq Respýblıkasyndaǵy elshiliginde dıplom aldyndaǵy taǵylymdamadan ótken. 1983-1984 jyldar aralyǵynda Beıjiń lıngvıstıka ınstıtýtynda taǵylymdamadan ótti. 1992 jyly Reseı Federatsııasy Syrtqy ister mınıstrliginiń Dıplomatııalyq akademııasyn támamdady.
Eńbek jolyn 1975 jyly KSRO-nyń Syrtqy ister mınıstrliginde bastap, Keńes Odaǵynyń Sıngapýr Respýblıkasyndaǵy elshiligine jumysqa jiberilgen. 1979 jyly KSRO Syrtqy ister mınıstrliginiń apparatyna oralady. 1984-1985 jyldar aralyǵynda KSRO Syrtqy ister mınıstrliginde qyzmet atqaryp, keıinnen Keńes Odaǵynyń Qytaı Halyq Respýblıkasyndaǵy elshiligine jiberildi. Onda 1991 jylǵa deıin ekinshi hatshy, birinshi hatshy jáne keńesshi laýazymdarynda qyzmet istedi. 1992 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy. 1993 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstriniń birinshi orynbasary boldy. 1994 jyly elimizdiń Syrtqy ister mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. 1999 jylǵy naýryzda Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń orynbasary boldy. 1999 jylǵy qazanda Parlamenttiń kelisimi boıynsha Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵymen QR Premer-Mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. 2002 jylǵy qańtarda Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik hatshysy — Syrtqy ister mınıstri boldy. 2003-2007 jyldary — Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstri bolyp, osy laýazymda jahandyq ıadrolyq qarý-jaraqty taratpaý úderisine belsendi atsalysty. 2007 jylǵy qańtarda Qazaqstan Respýblıkasy Parlament Senatynyń Tóraǵasy bolyp saılandy. 2008 jyly Qazaqstan Parlamentiniń joǵary palatasynyń spıkeri retinde EQYU Parlamenttik assambleıasynyń vıtse-prezıdenti bolyp saılandy. 2011 jylǵy naýryzda BUU Bas hatshysynyń orynbasary, BUU-nyń Jenevadaǵy bólimshesiniń Bas dırektory, sondaı-aq Qarýsyzdaný jónindegi konferentsııada BUU Bas hatshysynyń jeke ókili bolyp taǵaıyndaldy. Sonymen qatar Qarýsyzdaný jónindegi konferentsııanyń Bas hatshysy laýazymyn atqardy. TMD-nyń jáne Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń Syrtqy ister mınıstrleri keńesiniń tóraǵasy bolyp saılandy. 2013 jylǵy 16 qazanda Qazaqstan Respýblıkasy Parlament Senatynyń Tóraǵasy bolyp qaıta saılandy. 2019 jylǵy 20 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti retinde ant qabyldady. 2019 jyly 9 maýsymda ótken QR Prezıdentiniń kezekten tys saılaýynda jeńiske jetip, 12 maýsymda ulyqtaý rásiminen soń Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti laýazymyna resmı kiristi.
2022 jyldyń 20 qarashasynda ótken kezekten tys prezıdent saılaýynda 81,31% daýys jınap, jeńiske jetti. 2022 jyly 26 qarashada Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentin saltanatty ulyqtaý rásimi ótti.
2021 jyly sáýir aıynan bastap Qazaqstan halqy Assambleıasynyń Tóraǵasy. 2022 jyly qańtar aıynan bastap Qazaqstan Respýblıkasy Qaýipsizdik Keńesiniń Tóraǵasy. Tótenshe jáne Ókiletti Elshi. Saıası ǵylymdarynyń doktory. Dúnıejúzilik gýmanıtarlyq jáne jaratylystaný ǵylymdary akademııasynyń tolyq múshesi. Qaýipsizdik jónindegi Mıýnhen konferentsııasy «Ǵulamalar keńesiniń» múshesi. Shenchjen ýnıversıtetiniń (QHR) jáne Reseı Federatsııasynyń Syrtqy ister mınıstrligi Dıplomatııalyq akademııasynyń qurmetti professory. Qazaqstannyń halyqaralyq qatynastar jónindegi keńesiniń qurmetti prezıdenti. Jeneva Dıplomatııa jáne halyqaralyq qatynastar mektebiniń qurmetti dekany. Reseı bıografııalyq qoǵamynyń tujyrymy boıynsha 2018 jyldyń «Jyl adamy» laýreattarynyń tizimine engen. 13 jyl boıy Qazaqstannyń ústel tennısi federatsııasyn basqardy.
Halyqaralyq qatynastar máselelerine arnalǵan 10 kitaptyń avtory. Qazaqstan Respýblıkasynyń jáne shet elderdiń kóptegen memlekettik nagradalarymen, sondaı-aq medaldarmen marapattalǵan. Salamatty ómir saltyn ustanady. Kórkem shyǵarmalardy, saıası jáne memýarlyq baǵyttaǵy ádebıetterdi oqyǵandy unatady.
75 jyl buryn (1950) Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Adam quqyqtary jónindegi komıssııanyń tóraǵasy, Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket jáne saıasat qaıratkeri Igor Ivanovıch ROGOV dúnıege keldi.
Baký qalasynda týǵan. S. M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) bitirgen.
Almaty qalasynyń Áýezov aýdandyq ishki ister bóliminde tergeýshi boldy. 15 jyldaı oqytýshylyqpen aınalysqan. Prezıdent Apparaty jáne Mınıstrler kabıneti sektorynda aǵa referent, konsýltant, meńgerýshi, Konstıtýtsııalyq sot tóraǵasynyń orynbasary, Memleket basshysynyń keńesshisi, kómekshisi, Joǵarǵy Sot Keńesiniń tóraǵasy, Ádilet mınıstri, QR Prezıdenti Ákimshiligi Basshysynyń orynbasary — memlekettik-quqyq basqarmasy bastyǵy qyzmetterin atqarǵan. 2004-2017 jyldary QR Konstıtýtsııalyq keńesiniń tóraǵasy boldy. QR Tuńǵysh Prezıdenti — Elbasy Qory atqarýshy dırektorynyń orynbasary (2017 jyldan), Sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres jónindegi qoǵamdyq keńestiń tóraǵasy (2020 jyldan).
Qazirgi laýazymyn 2021 jyldyń tamyzynan beri atqaryp keledi.
Zańtanýǵa qatysty birneshe ǵylymı eńbektiń avtory. «Parasat» (2005), ІІ dárejeli «Dostyq» (2011) ordenderimen; «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Tyńǵa 50 jyl», «Astana», «10 jyl Astana» (2008) medaldarymen marapattalǵan. «Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri» (1999) ataǵy berilgen.
68 jyl buryn (1957) «Qazaqstan ınjınırıng» Ulttyq kompanııasy» AQ Dırektorlar keńesiniń múshesi, táýelsiz dırektory Nurjan Nurlanbekuly NURSIPATOV dúnıege keldi.
Semeı oblysynda týǵan. SSRO Memleket qaýipsizdik qorǵaý komıtetiniń Joǵarǵy kýrstaryn «qarsy barlaýshy» mamandyǵymen, Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin «zańger» boıynsha támamdaǵan. Túrli jyldary QR Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń Pavlodar oblysy boıynsha departamentiniń bastyǵy, QR Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń basqa da jaýapty laýazymdarynda qyzmet atqardy. 2020-2023 jyldary QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, Halyqaralyq qatynastar, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń hatshysy boldy.
«Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń qurmetti qyzmetkeri» ataǵynyń ıegeri. Ulttyq qaýipsizdik general-maıory.
68 jyl buryn (1957) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń múshesi Nurlan Satybaldyuly ÁÝESBAEV dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysy, Báıdibek aýdany, Alǵabas aýylynda týǵan. Vannovka gıdromelıoratsııa tehnıkýmyn «tehnık-mehanık» mamandyǵy boıynsha, M.Áýezov atyndaǵy Ońtústik Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin «ınjener-ekonomıst» mamandyǵy boıynsha, Qazaq eńbek jáne áleýmettik qatynastar akademııasyn «zańger» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 1975-1976 jyldary Shymkent qalasynda «Qazaqtehmontaj» trestinde slesar bolyp jumys istedi, sodan keıin 1976-1978 jyldary Keńes Armııasy qatarynda qyzmet etti. 1979 jyly «Qazselhoztehnıka» mehanık bolyp jumys istep, jastar saıasatyna belsendi qatysyp, qoǵamdyq jumystarmen aınalysty, komsomol komıtetiniń meńgerýshisi boldy. 1981-1982 jyldary Báıdibek aýdany Jambyl atyndaǵy Kenshar komsomol komıtetiniń hatshysy, 1982-1990 jyldary Shymkent qorǵasyn zaýytynyń balqytý tsehynyń mehanıgi, 1990-1991 jyldary «Qazaq tili» QB tóraǵasy, 1991-1993 jyldary Naýryz kenti Keńesiniń tóraǵasy, 1994-1995 jyldary Shymkent qalasy Abaı aýdany Naýryz kenti ákimshiliginiń basshysy, 1995-1996 jyldary Shymkent qalasy Abaı aýdany Naýryz kentiniń ákimi laýazymyn atqarǵan. 2002jyly qalalyq ákimdiktiń «Ekonomıka jáne kásipkerlikti qoldaý basqarmasy» basshysynyń orynbasary bolyp jumys istedi. 2002-2003 jyldary Qyzyljar aýylynyń ákimi boldy. 2003 jyly Shymkent qalasynyń «Іshki saıasat jáne jastar basqarmasyn» basqardy. 2003 jyldyń qyrkúıeginde Astana qalasy boıynsha aqparat basqarmasynyń «Taldaý jáne til saıasaty bólimine» basshy bolyp aýystyryldy. 2004 jyly «Uıymdastyrý jumysy jáne áleýmettik tehnologııalar bóliminiń» basshysy bolyp jumys istedi. 2005 jyly Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń «RMQK sharýashylyq basqarmasy» avtosharýashylyǵyn basqardy. 2009-2012 jyldary «Qýanysh-2030» JShS dırektorynyń orynbasary, obektilerdi kúzetý bastyǵy, 2012-2020 jyldary «Arıstokrat» kúzet agenttiginiń bas dırektory bolyp jumys atqardy.
Qazirgi qyzmetin 2023 jyldyń naýryzynan beri atqaryp keledi.
«Qurmet» ordenimen marapattalǵan.
60 jyl buryn (1965) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Qarjy jáne bıýdjet komıtetiniń múshesi Marhabat Jaıymbetuly JAIYMBETOV dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynda týǵan. Volgograd aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn bitirgen, aýyl sharýashylyǵyn elektrlendirý; Qorqyt ata atyndaǵy Qyzylorda memlekettik ýnıversıteti, kásiporyndaǵy ekonomıka jáne menedjment (salalar boıynsha) (2001); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasy, ınjener-ekonomıst (2009).
Eńbek joly: 1989-1993 jyldary Qyzylorda «Glavagroremmash» jóndeý-tehnıkalyq zaýytynda energetık 1993-1998 jyldary, «Ońtústikmunaıgaz» GAO Qumkól tereń óndiristik burǵylaý ekspedıtsııasynyń energetık, bas energetık, tseh bastyǵy, 1998-2000 jyldary «Qumkól Munaı» AAQ bas energetık, bólim bastyǵy, 2000-2005 jyldary «Petro Qazaqstan Qumkól Resorsız» AQ bólim bastyǵy, Qyzylorda, 2005-2008 jyldary Qyzylorda oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń bastyǵy, 2008-2010 jyldary Qyzylorda oblysy ákiminiń orynbasary, 2010-2013 jyldary Qyzylorda qalasynyń ákimi, 2013-2014 jyldary Qyzylorda oblysy Aral aýdanynyń ákimi, 2014-2015 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń memlekettik ınspektory, 2015-2016 jyldary QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qurylys, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri jáne jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń tóraǵasy bolyp qyzmet atqarǵan. 2016-2017 jyldary QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy, 2017-2019 jyldary QR Investıtsııalar jáne damý mınıstrligi Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy, 2019-2021 jyldary QR Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy, 2021-2023 jyldary Qyzylorda oblysy ákiminiń orynbasary laýazymyn atqarǵan.
2023 jyldyń naýryz aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
«Qurmet» (2007), «Parasat» (2018) ordenderimen marapattalǵan.
60 jyl buryn (1965) Ulytaý oblysy ákiminiń orynbasary Zına Jumanazarqyzy AQYLBEKOVA dúnıege keldi.
1987 jyly Jezqazǵan pedagogıkalyq ınstıtýtyn, 2007 jyly Qazaqstan-Reseı ýnıversıtetin támamdaǵan.
Eńbek joly: 1988-1995 jyldary Jezqazǵan qalasy Pıonerler jáne oqýshylar úıinde Pıonerler aktıvy mektebiniń basshysy, 1995-2004 jyldary Jezqazǵan qalasy Pıonerler jáne oqýshylar úıi dırektorynyń ádistemelik jumys jónindegi orynbasary, 2004-2007 jyldary Jezqazǵan qalasy № 11 orta mektebinde oqý isiniń meńgerýshisi, 2007 jyly «Sátbaev qalasy ákiminiń apparaty» MM Indýstrıaldyq ınnovatsııalyq damý, ınformatsııalyq tehnologııalardy engizý jáne saraptaý jumysy bólimi bas mamanynyń mindetin atqarýshy, 2007-2008 jyldary «Sátbaev qalasy ákiminiń apparaty» MM Indýstrıaldyq ınnovatsııalyq damý, ınformatsııalyq tehnologııalardy engizý jáne saraptaý jumysy bólimi bas mamany, 2008-2011 jyldary «Jezqazǵan qalasynyń ishki saıasat bólimi» MM basshysy, 2011 jyly «Jezqazǵan qalasynyń bilim, dene shynyqtyrý jáne sport bólimi» MM basshysynyń mindetin atqarýshy, 2011-2013 jyldary «Jezqazǵan qalasynyń bilim, dene shynyqtyrý jáne sport bólimi» MM basshysy, 2013-2015 jyldary «Jezqazǵan qalasynyń bilim, dene shynyqtyrý jáne sport bólimi» MM basshysy, 2015 jyly Jezqazǵan qalasy ákiminiń ishki saıasat jáne áleýmettik sala máseleleri jónindegi orynbasarynyń mindetin atqarýshy, 2015-2022 jyldary Jezqazǵan qalasy ákiminiń ishki saıasat jáne áleýmettik sala máseleleri jónindegi orynbasary, 2022-2023 jyldary Ulytaý oblysynyń jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń basshysy, 2023-2024 jyldary Ulytaý oblystyq máslıhaty turaqty komıssııasynyń tóraıymy laýazymyn atqarǵan.
Qazirgi qyzmetin 2024 jyldyń tamyzynan beri atqaryp keledi.
48 jyl buryn (1977) Qazaqstan Respýblıkasynyń Kanadadaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi Dáýletbek Qaıyrbekuly QUSAIYNOV dúnıege keldi.
Soltústik Qazaqstan oblysynda týǵan. Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Kókshetaý ýnıversıtetin (1998), Eýrazııa gýmanıtarlyq ınstıtýtyn (2010), Stırlıng ýnıversıtetin (2016) bitirgen.
Eńbek joly: 1998-1990 jyldary Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Kókshetaý ýnıversıeti nemis tili kafedrasynyń oqytýshysy, 1999-2000 jyldary QR Qorshaǵan ortany qorǵaý mınıstrligi Turaqty damý ulttyq ortalyǵynyń konsýltanty, 2000-2004 jyldary QR SІM kópjaqty yntymaqtastyq departamentiniń attashesi, 3-shi, 2-hatshysy, 2004-2008 jyldary Belgııa Koroldigindegi QR Elshiliginiń úshinshi hatshysy, 2008-2009 jyldary QR Indýstrııa jáne saýda mınıstrligi saýda kelissózderi departamentiniń basqarma basshysy bolyp jumys atqarǵan. 2009-2014 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiligi Syrtqy saıasat ortalyǵy konsýltanty, ınspektory, meńgerýshisi, 2014 jyly QR Prezıdenti Ákimshiligi Syrtqy saıasat ortalyǵy meńgerýshisiniń orynbasary, 2014-2017 jyldary Ulybrıtanııa jáne Soltústik Irlandııa Birikken Koroldigindegi Qazaqstan Respýblıkasynyń Elshiliginiń keńesshi-ýákili, 2017-2019 jyldary Amerıka Qurama Shtattaryndaǵy Elshiliginiń keńesshi-ýákili laýazymyn atqarǵan.
2019 jyldyń qazan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.