16 shilde. Jylnama

календарь күнтізбе
Фото: Kazinform/ Midjourney

Kazinform oqyrman nazaryna 16 shildege arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.

ATAÝLY KÚNDER

1996 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Halyqaralyq valıýta qory Jarǵysynyń VIII babyna qosyldy, onda qatysýshy elderdiń qordyń kelisiminsiz halyqaralyq operatsııalar boıynsha tólemder men aýdarymdarǵa shekteýler engizbeý jónindegi mindettemeleri bar. Sondaı-aq Qazaqstanǵa kemsitýshilik týdyratyn valıýtalyq qatynastardan bas tartý talap etiledi.

1999 jyly Bolıvııanyń astanasy La-Pasta Birikken Ulttar Uıymynyń Bilim, ǵylym jáne mádenıet jónindegi uıymynyń (ıÝNESKO) Bas hatshysy Federıko Maıor Astanaǵa medal men «Qalalar Beıbitshilik». Sodan beri Astana «Beıbitshilik qalasy» ataǵyn aldy.

2001 jyly Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń kitaphanasy negizinde elimizdiń jazba rýhanı-tarıhı murasyn saqtaý, sırek kezdesetin kitaptardy jınaqtaý, júıeleý, keńinen paıdalaný maqsaty bolyp tabylatyn «Otyrar kitaphanasy» ǵylymı ortalyǵy uıymdastyryldy. jáne Qazaqstan tarıhnamasynyń qoljazbalary, kitaphananyń ǵylymı bazasyn damytý jáne keńeıtý, mádenı jáne ǵylymı murany nasıhattaý.

2005 jyly Aqtóbe qalasyndaǵy Abaı atyndaǵy saıabaqta «Temir qazyq» sımvoldyq belginiń ashylýy boldy. Belgi Aqtóbeniń negizgi baǵyttaryn, geografııalyq derekterin, ornalasqan jerin jáne álemniń iri qalalarynan qashyqtyǵyn kórsetedi.

«Temir qazyq» qaı zamanda da qazaq dalasynda júrgen kerýenderge jol kórsetýshi bolǵan aq juldyzdy beıneleıdi.

2011 jyly Astana ýaqyty boıynsha saǵat 05:16–da Baıqońyr ǵarysh aılaǵynan Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵynda úzdiksiz spýtnıktik baılanys, teleradıo habarlaryn taratýǵa arnalǵan KazSat-2 qazaqstandyq baılanys jáne habar taratý spýtnıgi sátti ushyryldy. Ǵarysh apparatynyń massasy 1330 kg. Spýtnıktiń belsendi qyzmet etý merzimi 12,5 jyl dep belgilengen.

Ǵarysh kemesi geostatsıonarlyq orbıtaǵa shyǵys boılyq 86,5 gradýs orbıtalyq pozıtsııada ornalastyrylady.

2012 jyly Pavlodar aýdany, Arbıgen aýylynan 12 shaqyrym jerdegi Shaldaı toǵaıynda rýhanı aǵartýshy, din qaıratkeri Ǵabdylýahıt Hazirettiń (1853-1926) kesenesi ashyldy.

Ǵabdylýahıt hazirettiń adamdardy emdeıtin, bolashaqty boljaıtyn erekshe qabiletteri bolǵan. Ómiriniń sońǵy jyldarynda Arbıgen aýylynyń Keldiqyz degen jerinde 1992 jyldan beri óz esimimen atalatyn meshit saldy. 1964 jyly zııarat ornyna aınalǵan skrıpt ornyna týystary kirpishten qurylys ornatqan.

2014 jyly Pavlodarda qazaq tilindegi roman men dramanyń negizin salýshy Júsipbek Aımaýytovtyń (1889-1930) jerlengen jeri týraly belgili boldy.

Oblys ákimdiginiń saýalyna Reseı Federatsııasy FSB Ortalyq muraǵatynan jaýap keldi. Onda 1930 jyly 4 sáýirde BKP alqasy J.Aımaýytovty 1930 jyly 21 sáýirde atý jazasyna keskeni aıtylady. J.Aımaýytov Vagankovskıı zıratynyń aýmaǵynda (Máskeý q.) jalpy beıitte jerlengen deýge negiz bar.

2014 jyly Almatydaǵy «Shymbulaq» taý-shańǵy kýrortynda Qazaqstandaǵy tuńǵysh kásipqoı velosıped joly ashyldy.

Ol barlyq álemdik standarttardy eskere otyryp jasalǵan. Jańa joldyń uzyndyǵy 2700 metr, qulaýy 600 metr. Búkil marshrýt boıynsha jasandy kedergiler men sekirýler bar, al ekstremaldy júrgizýdi unatatyndar úshin ótkir burylystar da bar. «Shymbulaq» taý shańǵysy kýrortynda jańa marshrýttyń paıda bolýymen taý shańǵysy boıynsha joǵary deńgeıdegi jarystar ótkizýge bolady.

2016 jyly Taılandta «Amazing Thailand Film Challenge» IV halyqaralyq kınofestıvali ótip, oǵan qazaqstandyq kınematografıster de qatysty.

Baıqaý sharty boıynsha qatysýshylar 4 kúnnen az ýaqyt ishinde qysqametrajdy fılm túsirip, ony bir kúnde montajdaýy kerek edi. Fılmniń uzaqtyǵy 5 mınýt, al fılmniń tili taı nemese aǵylshyn tilinde bolýy kerek. Eger basqa til paıdalanylsa, onda sýbtıtrler bolýy kerek.

2017 jyly 51 eldiń ókilderi qatysqan júzýden Germanııanyń ashyq chempıonatynda atyraýlyq paralımpıadashy Erjan Sálimgereev 100 metrge batterflıaı ádisimen jáne 50 metrge erkin júzýden eki altyn medal jeńip aldy.

2020 jyly «Nıý-Iork Taıms» gazeti Aqsý qalasynyń burynǵy temirjolshysy Imanbek Zeıkenov týraly maqala jazyp, onyń «Roza» ániniń remıksi álemdik hıtke aınaldy.

2021 jyly Qazaqstan AQSh-tyń Halyqaralyq dinı bostandyq jónindegi komıssııasy jetekshilik etetin jáne AQSh Kongresi teń tóraǵalyq etetin Dinı erkindik jónindegi halyqaralyq sammıtke qatysty.

Sammıt barysynda Qazaqstan Respýblıkasy Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń Din isteri komıteti men AQSh-tyń «Love Your Neibor Community» úkimettik emes uıymy arasynda ózara túsinistik týraly memorandýmǵa qol qoıyldy, bul ókilder arasyndaǵy dıalogty jaqsartýǵa múmkindik beredi. dinı birlestikter men memlekettiń dinı bostandyqtaryn júzege asyrý jáne adamnyń negizgi quqyqtaryn qurmetteý týraly.

2023 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Densaýlyq saqtaý mınıstrligi alǵashqy medıtsınalyq kómek qobdıshasynyń quramyn jańartty. Jańa quram Túrkııa, Germanııa, AQSh, Ońtústik Koreıa jáne basqa elderdiń halyqaralyq tájirıbesin taldaýdy eskere otyryp ázirlendi.

Alǵashqy medıtsınalyq kómek kórsetý qobdıshasyna mynalar kiredi: dáke tańǵyshtary (sterıldi jáne sterıldi emes), serpimdi tańǵyshtar, tańǵysh qap, medıtsınalyq jabysqaq sylaq, ushty metall qaıshylar, ókpeni jasandy jeldetýge arnalǵan qalta maskasy, tańý úshin oramal tańǵyshy, qutqarý kórpe, lezde muz paketi, ysqyryq, fonar, qobdısha, bloknot, qaryndash, dymqyl maılyqtar (antıseptıkalyq), qolǵaptar, jgýt jáne zardap shekken adamǵa alǵashqy medıtsınalyq kómek kórsetý úshin paıdalanylatyn quraldar.

Сейчас читают
telegram