16 aqpan. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 16 aqpanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Dúnıejúzilik aqparatty basqarý kúni
Aqpan aıynyń úshinshi beısenbisinde jyl saıyn atalyp ótedi. Qazirgi álemde aqparatty basqarýdyń mańyzdylyǵyna nazar aýdarý jáne onyń negizgi qaǵıdattary týraly habardarlyqty arttyrý úshin bekitilgen.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1992 jyly Qazaqstan Respýblıkasy men Jańa Zelandııa dıplomatııalyq qarym-qatynas ornatý týraly nota almasty.
1993 jyly Almatyda Birikken Ulttar Uıymynyń dıplomatııalyq ókildigi óz qyzmetin bastady.
1995 jyly QR Prezıdenti N. Nazarbaev eldegi ulttyq mádenı ortalyqtardyń jetekshilerimen kezdesýinde konsýltatıvtik organ retinde Qazaqstan halqy Assambleıasyn qurýdy usyndy.
2006 jyly elordadaǵy Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq akademııalyq kitaphanasynda Muhtar Shahanovtyń «Shyńǵys hannyń pendelik qupııasy (Kóz jumar shaqtaǵy arpalys)» atty dramalyq týyndysynyń frantsýz tilindegi basylymy tanystyryldy. Pesany frantsýz tiline oqytýshy Gúlnár Sársekeeva men Frantsýz alıansynyń prezıdenti Brıjıt Brefor aýdardy. Tanystyrylym barysynda pesanyń frantsýz tilindegi úlgisi Muhtar Shahanovqa tabys etildi. Brıjıt Brefordyń aıtýynsha, kitap Frantsııada 2005 jyldyń qarasha aıynda basylyp shyqqan jáne atalmysh shyǵarmaǵa oqyrmandar men teatr ujymdary zor qyzyǵýshylyq tanytqan kórinedi.
2010 jyly Qazaq ulttyq mýzyka akademııasy Qazaq ulttyq óner ýnıversıteti bolyp ózgerdi. Mýzykadan tys, ýnıversıtette horeografııa, ónertaný, beıneleý óneriniń jeke túrleri, músin óneri, dızaın, kıno, televızııa mamandyqtary ashyldy.
2015 jyly Qazaqstan «Ózbekstan-Túrikmenstan-Iran-Oman» tranzıttik-kólik dálizine qosyldy.Qazaqstan Iran, Oman Sultanaty, Túrkimenstan memleketteri, Ózbekstan Respýblıkasy arasyndaǵy halyqaralyq kólik jáne tranzıttik dáliz qurý boıynsha «Ashhabad kelisimi» aıasyndaǵy yntymaqtastyqtyń formatyna basa mán beredi. Óńirde tasymaldaýdy damytýda birlesken kúshterdi biriktirýge úlken senim artady.
2016 jyly Marokkonyń Kasablanka qalasynda Qazaqstan Respýblıkasy qurmetti konsýldyǵynyń resmı ashylý saltanaty ótti. QR qurmetti konsýly qyzmetine Kasanblankanyń bedeldi tulǵalarynyń biri – Arab Magrıbi ekonomıkalyq palatasynyń prezıdenti, Marokko parlamenti Keńesshiler palatasynyń (joǵary palata) eks-depýtaty Hassan Berkanı taǵaıyndaldy. Shara barysynda konsýldyqta Qazaqstan týraly, halyqtyń mádenıeti men dástúrin kórsetetin, sonymen qatar jas astanany, EKSPO-2017, Álemdik jáne dástúrli dinder sezi syndy iri halyqaralyq bastamalardy tanystyratyn foto jáne kitap kórmesi uıymdastyryldy.
2017 jyly Máskeýde Ahmet Kenesarınniń qazaqtyń sońǵy hany Kenesary Qasymuly jáne onyń uly Sadyq týraly syr shertetin «Nasabnameı Sultan Sadyq» («Sultan Sadyqtyń shejiresi») atty biregeı qoljazbasy basylyp shyqty. Kitap Reseıdegi Qazaqstan Elshiligi men «Samuryq-Qazyna Trast» áleýmettik jobalar qorynyń qoldaýymen shyqty. Ahmet Kenesarınniń ákesi Kenesary han men sultan Sadyq jaıyndaǵy áńgimelerin Orys geografııa qoǵamy Túrkistan bóliminiń múshesi E.Smırnov aýdaryp, 1889 jyly Tashkentte alǵash ret basyp shyǵarylady. Biraq, tól túpnusqa qoljazbanyń taǵdyry belgisiz bolyp keldi. Buǵan deıin qujat Máskeýdegi Memlekettik tarıh mýzeıiniń qoljazba derekter bóliminde saqtalǵan. Ony Reseı tarıhshysy Ilıa Zaıtsev tapty. Qoljazba qazaq tilinde arab jazýymen jazylǵan. Bul oqıǵa shyǵystanýshy ǵalymdar úshin úlken jańalyq boldy. Al, baspadan shyǵarylýy qazaq tarıhynyń buryn belgisiz betterin ashýǵa súbeli úles bolyp qosyldy.
2018 jyly Astanada Mońǵolııadaǵy etnıkalyq qazaqtardyń tarıhy men qazirgi ómiri týraly derekti fılmniń tusaýkeseri ótti.
2018 jyly Almatyda Qazaqstandaǵy BUU qyzmetiniń 25 jyldyǵyna arnalǵan eskertkish taqtanyń saltanatty ashylý rásimi ótti.
2021 jyly Qazaqstannyń Shveıtsarııadaǵy Elshiliginiń bastamashylyq etýimen Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna oraı, mereıtoılyq poshta markasy shyǵaryldy. Shveıtsarııada qazirgi zamanǵy tsıfrlyq tehnologııalar men elektrondy qyzmetterdiń joǵary damýyna qaramastan, poshta-korrespondentsııasy qoǵamda mańyzdy orynda. Bul elde poshtanyń jáne poshta markalarynyń tarıhy orta ǵasyrdan bastaý alady jáne álemniń túkpir-túkpirindegi fılatelısterdiń nazary men qyzyǵýshylyǵyn týǵyzyp keledi.
2022 jyly Qazaqstanda alǵash ret Soltústik Qazaqstan oblysynyń kardıologııalyq ortalyǵynda transkateterli qolqa klapany ımplantatsııalandy. Jańa klapandar adam aǵzasyna bıoúılesimdi materıal bolatyn buqa perıkardııasynan jasalǵan. Buǵan deıin sıntetıkalyq materıaldardan jasalǵan klapandar ornatylyp kelgen edi. Klapandar Shveıtsarııada jasalady.
2023 jyly Qazaqstan Parlamenti Senatynyń depýtattary úshinshi eldermen ózara saýdadaǵy tehnıkalyq kedergilerdi joıý tártibi men sharttary týraly kelisimdi ratıfıkatsııalady. Saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Serik Jumanǵarınniń aıtýynsha, zań osy bapty júzege asyrý maqsatynda ázirlengen. Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq týraly sharttyń 55-babyna sáıkes EAEO tehnıkalyq reglamentteri qoldanylatyn ónimderge qatysty múshe memleketterdiń úshinshi eldermen ózara saýdasyndaǵy tehnıkalyq kedergilerdi joıý tártibi men sharttaryn aıqyndaıdy.
«Kelisimshartty qabyldaý Odaq pen úshinshi eldiń aýmaǵynda belgilengen mindetti talaptardyń salystyrmalylyǵyn anyqtaý negizinde sáıkestikti baǵalaý nátıjelerin ózara taný úshin jaǵdaı jasaıdy», - dep atap ótti Serik Jumanǵarın.
Senattyń tıisti komıtetiniń qorytyndysynda kelisimge sáıkes úshinshi eldermen Odaqtyń halyqaralyq sharttaryn jasasý arqyly júzege asyrylatyn ózara saýdadaǵy tehnıkalyq kedergilerdi joıý kózdelgeni aıtylǵan.
