15 naýryz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 15 naýryz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
67 jyl buryn (1958) skrıpkashy Qazaqstannyń halyq ártisi, Ózbekstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen ártisi, ıÝNESKO sheshimimen «Álem ártisi» qurmetti ataǵyna ıe bolǵan, Qazaqstan jáne Búkilodaqtyq Jastar odaǵy syılyǵynyń, Qazaqstan Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, Chaıkovskıı atyndaǵy halyqaralyq baıqaý laýreattary qaýymdastyǵynyń múshesi, Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń rektory Aıman Qojabekqyzy MUSAQOJAEVA dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Almaty memlekettik konservatorııasyn, Máskeý memlekettik konservatorııasyn bitirgen.
1983 jyly Qazaq memlekettik fılarmonııasynyń jeke daýystaǵy oryndaýshysy bolǵan. 1984-1997 jyldary Almaty memlekettik konservatorııasynda pedagogıkalyq qyzmetpen shuǵyldandy. 1998 jyldan Astana qalasyndaǵy Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń rektory. Ol «Solıster akademııasy» memlekettik kameralyq orkestrin uıymdastyryp, kórkemdik jetekshisi bolǵan. Musaqojaevnyń repertýarynda jeke skrıpkaǵa arnalǵan I.Bah pen E.Izaıdyń sonatalary, V.Motsart, I.Brams, G.Venıavskıı, P.Chaıkovskıı, t. b. kompozıtorlardyń kontserttik shyǵarmalary, sondaı-aq Qazaqstan kompozıtorlary E.Brýsılovskıı, Ǵ.Jubanova, S. Muhamedjanov, E.Rahmadıev, M.Tólebaev, t. b. týyndylary bar. Onyń óneri úzdik oryndaýshylyq sheberligimen ári joǵary mýzykalyq talǵamymen erekshelenedi. 1976 jyldan kontsertter berýmen belsene aınalysyp, birqatar shet elderde óner kórsetken. Vengrııada, ıÝgoslavııada, Bolgarııada, Germanııada jáne Norvegııada ótken Qazaqstan mádenıeti kúnderine qatysqan. Ol skrıpkashylardyń halyqaralyq jastar baıqaýynyń, P.Paganını atyndaǵy halyqaralyq baıqaýynyń dıplomanty jáne skrıpkashylardyń halyqaralyq baıqaýynyń laýreaty, Jastar men stýdentterdiń dúnıejúzilik festıvaldarynyń dıplomanty bolǵan.
63 jyl buryn (1962) belgili qazaqstandyq skrıpkashy jáne dırıjer Marat Sámetuly BISENǴALIEV dúnıege keldi.
Kúlásh Baıseıitova atyndaǵy mýzykalyq ýchılışeniń skrıpka klasyn bitirgen, Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııasynyń professory. 1988 jyly «Altyn alma» atty kameralyq kontsert qurdy. 1990 jyldan Anglııada turady. Osy ýaqyttan bastap, kontsert berýmen belsendi aınalysady. 1990 jyly Anglııa koroldiginiń orkestrimen úlken kontsert ótikizip, onyń skrıpkashylyq óneri tanyla tústi. Sol jyly «Naksos» fırmasynyń menedjeri birge jumys isteýdi usynyp, shartqa otyrdy. Osydan keıin batystyń kóptegen kontserttik zaldarynyń esigi aıqara ashylyp, álemdik jetekshi orkestrlerde óner kórsetýge múmkindik týdy. Ol belgili «Karnegı Holl» jáne «Barbıken Holl», «Albert Holl», «Gıven Haýz» zaldarynda ónerimen tamsandyrdy. Kóptegen dıskileri aǵylshyn jýrnaly «Grammofonnyń» úzdigi atandy. 1989 jyly Máskeýdegi «Melodııa» fırmasy da onyń oryndaýyndaǵy shyǵarmalardy úntaspaǵa jazdy. Repertýaryna 80 skrıpkalyq kontserti men 1,5 saǵattyq kameralyq mýzykaǵa arnalǵan baǵdarlamalary endi. 1996 jyly Nıý-Iorktiń Barbıkan Holynda Anglııanyń kameralyq orkestrimen birge kontsert berdi.
53 jyl buryn (1972) «Qazaqstannyń kommýnaldyq júıeleri» JShS bas dırektory Sabyrǵalı Muhametqalıuly IDRISOV dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysynda týǵan. 1995 jyly Obnınsk atom energetıkasy ınstıtýtyn (Reseı Federatsııasy) ınjener-fızık-jylý energetıkasy mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 1995 jyly Qaraǵandy oblysy, «Qazaqmys» korporatsııasy» AQ Jezqazǵan JEO operatory, týrbomashınıst, 1996-2003 jyldary «Qazaqmys» korporatsııasy» AQ Jezqazǵan JEO stantsııasynyń aýysym bastyǵy, Qaraǵandy JEO tehnıkalyq dırektorynyń orynbasary, keıin bas ınjenerdiń orynbasary, óndiristik dırektory, «Qaraǵandy jylý» JShS kommertsııalyq dırektory, 2003-2007 jyldary «Qaraǵandy Jylý» JShS bas dırektory, 2009-2010 jyldary QR Energetıka jáne mıneraldyq resýrstar mınıstrligi Memlekettik energetıkalyq qadaǵalaý komıteti tóraǵasynyń orynbasary, «Qaraǵandy energııa ortalyǵy» JShS bas dırektory, 2012-2014 jyldary Qaraǵandy oblysy ákiminiń orynbasary, 2015-2017 jyldary kvazımemlekettik sektorda basshy laýazymdarda jumys istedi. 2017-2023 jyldary «Óskemen jylý elektr ortalyǵy» JShS bas dırektory, «Qaraǵandy energııa ortalyǵy» JShS bas dırektory qyzmetterin atqardy.
2023 jyldyń maýsym aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
46 jyl buryn (1979) Soltústik Qazaqstan oblysy Shal aqyn aýdanynyń ákimi Qaırat Qaırýllınuly OMAROV dúnıege keldi.
Kókshetaý oblysy Volodar aýdany Krasnoe aýylynda týǵan. Qaraǵandy «Femıda» Zań akademııasynyń Kókshetaý fılıalyn, Kókshetaý ekonomıka jáne menedjment ınstıtýtyn ekonomıka bakalavry, zańger mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 1996-2004 jyldary Aıyrtaý aýdanyndaǵy Prekrasnenskaıa orta mektebiniń muǵalimi, 2004-2007 jyldary Ǵabıt Músirepov atyndaǵy aýdandyq ádilet basqarmasynyń baıandamashysy, bas mamany, 2007-2008 jyldary Aıyrtaý aýdandyq Ádilet departamentiniń bas mamany, 2008-2012 jyldary «HQKO» RMK fılıalynyń Ǵ.Músirepov atyndaǵy aýdan boıynsha bólim basshysy, 2012-2015 jyldary Ǵabıt Músirepov atyndaǵy aýdan ákiminiń ekonomıka jáne aýyl sharýashylyǵy jónindegi orynbasary, 2015-2018 jyldary Soltústik Qazaqstan oblysynyń aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń basshysy, 2018-2024 jyldary Soltústik Qaaqstan oblysy Maǵjan Jumabaev aýdanynyń ákimi qyzmetinde boldy.
Qazirgi laýazymyn 2024 jyldyń tamyz aıynan beri atqaryp keledi.
41 jyl buryn (1984) Jambyl oblysy ákimdigi dene shynyqtyrý jáne sport basqarmasynyń basshysy Ernar Talasbekuly IBRAIMOV dúnıege keldi.
Jambyl oblysynyń Merki aýdanynda týǵan. M. H. Dýlatı atyndaǵy Taraz memlekettik ýnıversıtetin «dene shynyqtyrý jáne sport», «Qarjy jáne qarjy quqyǵy» mamandyqtary boıynsha bitirgen.
Eńbek jolyn 2004 jyly «KazHolodMash» JShS-niń qarjy dırektory bolyp bastaǵan.
Almaty qalasy ákimi apparatynyń uıymdastyrý, kadr jáne baqylaý ınspektorlyq jumysy bóliminiń bas mamany, Jambyl oblysy ákimi apparatynyń uıymdastyrý, kadr jáne baqylaý ınspektorlyq jumysy bóliminiń bas mamany, Jambyl oblysy ákimdiginiń dene shynyqtyrý jáne sport basqarmasynyń «Olımpıadalyq rezervti daıarlaý ortalyǵy» KMM-niń dırektory, QR Mádenıet jáne sport mınıstrligi Sport jáne dene shynyqtyrý isteri komıtetiniń Almaty qalasynyń «Shańyraq» shaǵyn aýdanyndaǵy olımpıada rezerviniń respýblıkalyq mamandandyrylǵan mektep-ınternat-kolledji» RMM-niń dırektory, «Respýblıkalyq sport kolledji» RMQK-nyń dırektory qyzmetterin atqarǵan.
2022-2024 jyldary «K.Ahmetov atyndaǵy olımpıada rezerviniń respýblıkalyq mamandandyrylǵan mektep-ınternat-kolledji» RMM-niń dırektory laýazymynda qyzmet atqardy.
Qazirgi qyzmetin 2024 jyldyń sáýirinen bastap atqaryp jatyr.
38 jyl buryn (1987) Aqtóbe oblysy ákiminiń orynbasary Abzal Álıuly ÁBDІKÁRІMOV dúnıege keldi.
Túrkistan oblysynda týǵan. 2007 jyly London King’s kolledjin (Ulybrıtanııa), 2009 jyly Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetin, 2010 jyly IE Business School (Madrıd, Ispanııa) bitirgen.
Eńbek joly: 2010-2012 jyldary «KAAD ı K» JShS menedjment jáne marketıng bóliminiń bastyǵy, 2012-2013 jyldary «Samuryq-Qazyna Invest» JShS ınvestıtsııalyq jobalar departamentiniń menedjeri, 2013-2014 jyldary «Qazaqstannyń ınvestıtsııalyq qory» AQ ınvestıtsııalyq jobalar basqarmasynyń bas mamany, 2014-2015 jyldary «Qazaqstannyń ınvestıtsııalyq qory» AQ ınvestıtsııalyq jobalar departamentiniń dırektory, 2015-2016 jyldary «Báıterek» UBH» AQ kásipkerlik jáne ınnovatsııalar departamentiniń joba jetekshisi, 2016-2017 jyldary QR Ulttyq ekonomıka mınıstriniń keńesshisi, 2017-2018 jyldary QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Óńirlerdi taldaý jáne baǵalaý departamenti dırektorynyń orynbasary, 2018-2019 jyldary QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Kásipkerlikti memlekettik qoldaý departamentiniń dırektory, 2019-2020 jyldary QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Básekelestikti qorǵaý jáne damytý komıtetiniń Astana qalasy boıynsha departamentiniń basshysy, 2020-2022 jyldary QR Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttiginiń Astana qalasy boıynsha departamentiniń basshysy qyzmetin atqardy. 2022-2024 jyldary QR Ulttyq ekonomıka vıtse-mınıstri laýazymyn atqardy.
2024 jyldyń mamyr aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
120 jyl buryn (1905-1979) ánshi-akter, rejısser, dramatýrg, Qazaqstannyń halyq ártisi Qanabek BÁISEIІTOV dúnıege keldi.
Almaty oblysynda týǵan. Jastaıynan án salyp, «ánshi bala» atanǵan.
1920 jyldan qyzmetke aralasa bastaıdy. Aýyldaǵy saýat ashý mektebinde oqytýshy bolǵan. Qazaq pedagogıkalyq tehnıkýmyn bitirgen.
Osy tehnıkýmda oqyp júrgende, 1926 jyly tehnıkým ónerpazdary qoıǵan J.Shanınniń «Arqalyq batyr» spektaklindegi Arqalyq rólin oınap, akterlik talantyn baıqatady. 1927 jyly uıymdastyrylǵan jastar teatrynyń rejısseri boldy. 1929 jyly Qazaq drama teatryna qabyldandy. Akterlik qyzmetimen qatar, pesalar («Ozbyr bolys», «Záýre», «Tartys», «Kelinshek», t. b.) jazyp, orys jazýshylarynyń birneshe pesasyn qazaqshaǵa aýdardy. Qazirgi Abaı atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq opera jáne balet teatrynda M.Áýezov pen I.Kotsyktyń «Aıman — Sholpanynda» Arystannyń tulǵasyn sahnalady. Tólegen, Tarǵyn, Abaı, Arystan han sııaqty túrli sıpattaǵy operalyq obrazdardy somdady. Ol Qazaq opera jáne balet teatrynyń (Abaı atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq opera jáne balet teatry) alǵashqy rejıserleriniń biri retinde «Abaı», «Qamar sulý», «Qyz Jibek», «Dýdaraı», «Daısı», «Evgenıı Onegın», «Knıaz Igor» operalaryn sahnaǵa shyǵardy. Kóptegen kınofılmderde oınap, dramatýrgııa salasynda da jemisti eńbek etti. «Beý, qyzdar-aı», «Oı, jigitter-aı» komedııalarynyń, «Dostyq jolymen» baletiniń jáne «Aısulý», «Altyn taýlar» atty operalardyń lıbrettolaryn (Q.Shańǵytbaevpen birge) jazdy. Onyń «Qushtar kóńil» kitaby qazaq, orys tilderinde jaryq kórdi.
Eńbek Qyzyl Tý, «Qurmet belgisi» ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.