1,4 mln qazaqstandyq ústeme jumys isteýge májbúr
ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstannyń 1,4 mln jýyq halqy ústeme jumys isteıdi. Bul jumyspen qamtylǵandardyń jalpy sanynyń 15,5% quraıdy.
Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýtynyń dereginshe, bul adamdar bir jylda aptasyna 40 saǵattan artyq eńbek etken, al Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek zańnamasyna sáıkes, jumys aptasy 40 saǵattan aspaýy kerek.
«Ústeme jumys isteý tájirıbesiniń bolýyna kásiporynnyń jumys protsesin uıymdastyrýdaǵy strategııasy áser etedi. «Joǵarǵy ekonomıka mektebi» ǴZÝ zertteýshileri jumys protsesin basqasha uıymdastyratyn kompanııalardyń eki túrin anyqtady. Kompanııalardyń bir toby baǵyný emes, úılestirý qaǵıdaty boıynsha qurylady. Olardyń negizgi resýrsy – týyndaǵan máselelerdi sheshýdiń standartty emes jáne tıimdi joldaryn tabý mindeti bar qyzmetkerler. Mundaı kompanııalardaǵy jumys berýshi úshin keńsede ótkizilgen saǵat sany emes, nátıje mańyzdy. Biraq dál osyndaı uıymdarda ústeme jumys qalypty jaǵdaıǵa aınalady jáne materıaldyq nemese mansaptyq paıda ákelmeıdi», - dep túsindirdi Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýtynyń ókilderi.
Al ekinshi tıpte – fýnktsıonaldyq ıerarhııa bolady, qyzmetkerler kúndelikti zııatkerlik jumystarmen aınalysady jáne belgili bir erejelerge sáıkes tıptik tapsyrmalardy oryndaıdy. Dál osy jerde ústeme jumys pozıtsııany saqtaýǵa jáne paıda alýǵa yqpal etetin májbúrli sharaǵa aınalady. Ádette, keńsedegi kidirister qyzmetkerdiń adaldyǵyn rastaıdy jáne osy tıptegi kompanııalardaǵy mansaptyq ósýge tek sapaly oryndalǵan mindetter ǵana emes, fırmadaǵy jumys tájirıbesi men basshylarmen qarym-qatynas yqpal etedi.
«Sonymen birge, qosymsha jumys sebepteri jeke adamdardyń eńbek etýine baılanysty. Shartty túrde ústeme jumys sebepterin sýbektıvti jáne obektıvti dep bólýge bolady. Sýbektıvti sebepterge osyndaı eńbek etý ádetin jeke tańdaý jatady jáne kóbinese bul adamnyń psıhologııalyq erekshelikterimen baılanysty bolady. Osylaısha, psıhologtar ústeme jumys isteýdiń birneshe yqtımal sebepterin usynady: jeke tulǵanyń otbasylyq tárbıesiniń erekshelikteri; perfektsıonızm, maqsattylyq jáne sana sııaqty jeke qasıetter; ártúrli jeke máseleler, jaǵymsyz ómirlik jaǵdaılar bolýy múmkin», - deıdi ınstıtýt mamandary.
Alaıda, kóbinese, ústeme jumys isteý sebepteri obektıvti sebepterge baılanysty bolady. Qazaqstannyń eńbek naryǵynyń artyq jumys isteý jaǵdaıynda qyzmetkerler kóbinese jumysynan, syıaqylarynan, laýazymynan jáne jumysqa baılanysty basqa da yqtımal ıgilikterden aıyrylyp qalýdan qorqyp, ústeme jumys isteýge májbúr.
«Bul máseleni sheshýde kásipodaqtarǵa mańyzdy ról beriledi. Kásipodaqtardyń negizgi qyzmeti – óz músheleriniń eńbek jáne áleýmettik quqyqtary men múddelerin qorǵaý. Búgingi tańda Qazaqstanda 3 respýblıkalyq kásipodaq birlestigi, 56 salalyq, 35 aýmaqtyq, 370 jergilikti kásipodaq uıymdary jumys isteıdi. Ókinishke oraı, sońǵy 5 jylda jaldamaly jumysshylardyń kásipodaqpen qamtylýy 10%-dan astam tómendedi», - deıdi Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýtynyń qyzmetkerleri.
