13 tamyz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 13 tamyz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
83 jyl buryn (1941) belgili fılolog-ǵalym, qazaq tilin damytýǵa belsene aralasqan qoǵam qaıratkeri, Memlekettik tildi damytý qory Qamqorshylyq keńesiniń múshesi Asyly Álıqyzy OSMAN dúnıege keldi.
Grýzııada týǵan. Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ınstıtýtyn, QazSSR Ǵylym akademııasy Til bilimi ınstıtýtynyń aspırantýrasyn bitirgen.
1969-1993 jyldary QazSSR Ǵylym Akademııasy Til bilimi ınstıtýtynyń aspıranty, kishi, aǵa ǵylymı qyzmetkeri. 1993-1997 jyldary QR Til komıtetiniń, QR ult saıasaty jónindegi memlekettik komıtetiniń bólim bastyǵy, basqarma bastyǵy. «Turan» Ázerbaıjan mádenı ortalyǵynyń vıtse-prezıdenti boldy. 1997 jyldan beri zeınet demalysynda.
Almaty oblysy ázerbaıjan etno-mádenı ortalyǵynyń tóraıymy, «Memlekettik tilge – qurmet» birlestiginiń jetekshisi, qazaq tilindegi kóptegen ǵylymı kitaptar men sózdikterdiń avtory. Baspasózde 200-den astam ǵylymı jáne aýdarma maqalalary jaryq kórdi. «Sınonımdik etistikterdiń semantıkalyq-stılıstıkalyq qyzmeti» (1991), «Qazaqsha-túrikshe-oryssha sóz tirkesi» (1994), t.b kitaptardyń avtory.
«Parasat», ekinshi dárejeli «Dostyq» ordenderimen, Baýyrjan Momyshuly atyndaǵy «Namys», «Til janashyry», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Mádenıet qaıratkeri», «Belsendi qyzmeti úshin», «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2005), «10 jyl Astana» (2008) medaldarymen marapattalǵan.
70 jyl buryn (1954) Q.Turysov atyndaǵy Satbayev ýnıversıtetiniń Geologııa, munaı jáne taý-ken isi ınstıtýtynyń dırektory Asqar Hamzauly SYZDYQOV dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynda týǵan. 1980 jyly V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyn «Paıdaly qazbalar ken oryndaryn barlaý tehnologııasy men jabdyqtary» mamandyǵy boıynsha bitirgen, G.V. Plehanov atyndaǵy Lenıngrad taý-ken ınstıtýtyn «Uńǵymalardy burǵylaý tehnologııasy men jabdyqtaryn jasaý» mamandyǵy boıynsha bitirgen. Qazaq-Brıtan tehnıkalyq ýnıversıteti, PhD doktorantýra, «Munaı-gaz salasyndaǵy menedjment» mamandyǵyn aldy.
Eńbek joly: 1980 jyly «Barlaý uńǵymalaryn burǵylaýdyń tıimdi ádisteri» óndiristik zerthanasynyń ınjeneri, 1984 jyly MNS, SNS zerthanasynda jumys istedi, 1984-1992 jyldary Uńǵymalardy burǵylaý tehnologııasy jáne tehnıkasy kafedrasynyń oqytýshysy, aǵa oqytýshysy, dotsenti, 1993-2017 jyldary respýblıkanyń geologııalyq jáne munaı-gaz salalaryndaǵy ártúrli otandyq jáne sheteldik óndiristik jáne basqarýshy kompanııalarda jumys istedi, 1993-2017 jyldary «QazTransGaz» JAQ Jambyl fılıaly kásipornynyń dırektory, «Amangeldi Gaz» JShS bas dırektory, gaz ken oryndaryn ıgerý departamentiniń dırektory, geologııa jáne jer qoınaýyn paıdalaný jónindegi basqarýshy dırektor (gaz resýrstyq bazasyn, onyń ishinde ilespe munaı gazyn jáne kómir qabatynyń metanyn qalyptastyrý) «QazTransGaz» AQ, «QMG Qarashyǵanaq» JShS kásipkerlikti qoldaý departamentiniń dırektory, «Kaspıımunaıgaz» ǴZI» JShS bas dırektorynyń keńesshisi boldy.
2018 jyldyń qańtar aıynan beri qazirgi qyzmetinde.
42 jyl buryn (1982) Qazaqstan Respýblıkasynyń Saýda jáne ıntegratsııa vıtse-mınıstri Qaırat Takıruly BALYQBAEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda dúnıege kelgen. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin («Ekonomıkalyq kıbernetıka» mamandyǵy), Halyqaralyq bıznes akademııasyn (korporatıvtik menedjment magıstri), Q.I. Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq tehnıkalyq ýnıversıtetin («Munaı-gaz delo»mamandyǵy) bitirgen.
Eńbek jolyn 2003 jyly bastaǵan. Aqparattyq tehnologııalar (tsıfrlandyrý) júıesinde 2007 jyldan bastap «QazTransGaz»AQ Aqparattyq tehnologııalar qyzmetiniń basshysy bolyp jumys isteı bastady.
2009 jyly «QazMunaıGaz»UK«AQ Aqparattyq tehnologııalar departamentiniń dırektory, 2010-2011 jyldary MG Kashagan B. V.«JShJK sýpervaızeri, 2011-2014 jyldary «QazMunaıGaz «UK» AQ Aqparattyq tehnologııalar departamenti, basqarýshylyq eseptilik júıesin engizý jáne aqparattyq tehnologııalar departamentiniń dırektory, 2014-2016 jyldary «QazMunaıGaz»UK«AQ Aqparattyq tehnologııalar jónindegi basqarýshy dırektory qyzmetin atqardy.
2016 jyly – «QazMunaıGaz «UK» AQ Aqparattyq tehnologııalar jónindegi vıtse-prezıdenti, 2017 jyly «QMG Global Solıýshns B. V» FKOO bas dırektorynyń orynbasary, 2017-2018 jyldary QR Aqparat jáne kommýnıkatsııalar vıtse-mınıstri boldy. 2019-2021 jyldary «KazEnergy» ZTB shtattan tys keńesshisi, 2021-2022 jyldary Eýrazııalyq damý bankiniń tsıfrlyq bastamalar dırektsııasynyń basqarýshy dırektory.
2022 jyldyń jeltoqsan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
2019 jyly «Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń damýyna qosqan úlesi úshin» medalimen marapattalǵan.
31 jyl buryn (1993) Aýyr atletıkadan 2016 jylǵy Olımpıada chempıony, 2015 jyly álem chempıony Nıjat RAHIMOV dúnıege keldi.
Baký qalasynda týǵan.
2010 jyldyń mamyr aıynda Valensııada (Ispanııa) ótken jastar arasyndaǵy Eýropa chempıonatyna irikteý týrynda 290 keli kóterip, birinshi oryn aldy. 2010 jyly 17 tamyzda jastar arasynda Sıngapýrda ótken jazǵy Olımpıada oıyndarynyń jeńimpazy atandy. Nıjattyń bapkeri eki dúrkin álem chempıony Nızamı Pashaev bolǵan.2013 jyly Rahımov Qazandaǵy jazǵy Ýnıversıadada Ázerbaıjannyń namysyn qorǵap, Ázerbaıjan quramasynyń týyn kóterip shyqty. Sol jyly Perýdegi jasóspirimder chempıonatynda ekinshi oryn aldy. 2013 jyldyń jazynda dopıngke tekserý kezinde 18 ázerbaıjandyq shtangashy sporttan shettetildi. 2014 jyldyń jazynda Nıjat Rahımov Qazaqstan azamattyǵyn qabyldap, el quramasynyń sapynda jarysqa qatysýǵa kelisim berdi. Eki jyldyq sporttan shettetý merzimi bitken soń, Rahımov Qazaqstan quramasy sapynda 85 kelige deıingi dárejede Qytaıǵa jarysqa baryp, tórtinshi oryn aldy. 2015 jyly qarasha aıynda Hıýstonda ótken álem chempıonatynda úzdik nátıje kórsetip, Qazaqstanǵa jeńis syılady.
2016 jyly Rıo-de-Janeıroda ótken Olımpıada oıyndarynda julqa kóterýde 214 kelini baǵyndyryp, álemdik rekordty jańartty.
