12 sáýir. Týǵan kún ıeleri

NUR-SULTAN. QazAqparat - Búgin, ıaǵnı 12 sáýirde tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

123 jyl buryn (1899-1964) ǵalym, Qazaqstan geologtary ǵylymı mektebiniń negizin qalaýshy, qazaqstandyq metallogenııa ǵylymynyń negizin salýshy, geologııa-mıneralogııa ǵylymdarynyń doktory, professor, Qazaqstan Ǵylym akademııasyn uıymdastyrýshylardyń biri ári tuńǵysh prezıdenti Qanysh Imantaıuly SÁTBAEV dúnıege keldi.

Pavlodar oblysynyń Baıanaýyl aýdanynda týǵan. Saýatyn aýyl moldasynan ashqan bolashaq ǵalym Pavlodardaǵy orys-qazaq mektebinde, Semeı muǵalimder semınarııasynda, Tomsk tehnologııa ınstıtýtynyń taý-ken fakýltetinde bilim alǵan.

Muǵalimder semınarııasynda J.Aımaýytov, M.Áýezov syndy kórnekti qaıratkerlermen birge oqyǵan. Sh.Qudaıberdiulymen tyǵyz baılanysta bolyp, onyń shyǵarmashylyǵyn joǵary baǵalaǵan.

«Alash» qozǵalysy qaıratkerleriniń is-áreketine qoldaý bildirgen. 1920-1941 jyldary Baıanaýylda halyq sýdıasy, «Atbastústimet» tresi geologııa bóliminiń, Qarsaqtaı mys kombınaty geologııalyq barlaý bóliminiń bastyǵy, kombınattyń bas geology qyzmetterin atqarǵan. 1941-1952 jyldary KSRO Ǵylym akademııasy Qazaq bólimshesiniń quramyndaǵy Geologııa ǵylymdary ınstıtýtynyń dırektory, KSRO Ǵylym akademııasynyń Qazaq bólimshesi Tóralqasy tóraǵasynyń orynbasary, tóraǵasy, Qazaqstan Ǵylym akademııasynyń prezıdenti bolǵan.

1952 jyly ámirshildik júıeniń tarapynan qysymǵa ushyrap, qyzmetinen tómendetilip, Qazaq KSR Geologııa ınstıtýtynyń dırektory bolyp taǵaıyndalǵan.

1955 jyly Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń prezıdenti bolyp qaıta saılanyp, ómiriniń sońyna deıin osy qyzmetti atqarǵan.

Qazaqstannyń qala, aýyldarynda Sátbaev esimimen atalatyn júzdegen kóshe, 40-tan astam mektep bar. Sondaı-aq ǵalymǵa eskertkishter ornatylǵan.

Onyń esimi Qazaqstan Ǵylym akademııasynyń Geologııa ǵylymdary ınstıtýtyna, bir qala men ǵalamsharǵa, elimizdiń eń iri tehnıkalyq oqý orny Qazaq ulttyq tehnıkalyq ýnıversıtetine berilgen.

Sátbaevtyń qurmetine Jońǵar (Jetisý) Alataýy jotasyndaǵy muzdyq pen shyń, Qarataýdaǵy vannadıı ken ornynan tabylǵan «Sátbaevıt» mıneraly, «Akademık Sátbaev» gladıolıýs gúli atalǵan.

4 márte Lenın, 2-shi dárejeli Otan soǵysy ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.

60 jyl buryn (1962) Qaraǵandy oblysynyń prokýrory Qusaıyn Abzalbekuly IGEMBAEV dúnıege keldi.

Karaǵandy oblysynyń Balqash qalasynda týǵan. E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetiniń zań fakýltetin «quqyqtaný» mamandyǵy boıynsha támamdaǵan.

Eńbek jolyn 1983 jyly burynǵy Jezqazǵan oblysynyń prokýratýra organdarynda bastap, 1987 jyldyń jeltoqsanyna deıin Jezqazǵan qalasynyń prokýratýrasynda jáne Jańaarqa aýdanynyń prokýratýrasynda tergeýshi bolyp qyzmet atqardy.

1988 jyldyń qyrkúıegine deıin Jezqazǵan oblysy prokýratýrasynda tergeýshiniń mindetin atqarýshy boldy.

1988 - 1992 jyldar aralyǵynda Balqash qalasy prokýratýrasynyń aǵa tergeýshisi; 1992 jyly Balqash aýdandyq sotynyń sýdıasy bolyp taǵaıyndalǵan, keıinnen Balqash tabıǵat qorǵaý prokýrorynyń aǵa kómekshisi; 1993 - 1998 jyldar aralyǵynda Balqash qalasy prokýrorynyń orynbasary, keıinnen Qaraǵandy oblysy prokýratýrasynyń bólim bastyǵy qyzmetine aýysty. 1998 - 2001 jyldar aralyǵynda Qaraǵandy oblysy Jańaarqa aýdanynyń prokýrory; 2001 - 2002 jyldary - Qaraǵandy oblysynyń Buqar jyraý aýdanynyń prokýrory; 2002 - 2006 jyldary - Temirtaý qalasynyń prokýrory; 2006 - 2008 jyldary - Qaraǵandy oblysy prokýrorynyń birinshi orynbasary; 2008 jyldyń aqpanynan bastap QR Bas áskerı prokýrory orynbasarynyń mindetin atqarýshy, keıinnen QR Bas áskerı prokýrorynyń birinshi orynbasary qyzmetin atqardy.

2015 jyly QR Bas prokýratýrasynyń Qylmystyq protsestiń sotqa deıingi satysynyń zańdylyǵyn qadaǵalaý departamentiniń bastyǵy, QR Bas prokýratýrasynyń Qylmystyq qýdalaý zańdylyǵyn qadaǵalaý departamentiniń bastyǵy qyzmetin atqardy. Shyǵys Qazaqstan oblysynyń prokýrory (2017-2021).

ІІ dárejeli «Aıbyn» ordenimen marapattalǵan (2013). 3-shi synypty memlekettik ádilet keńesshisi.

Qazirgi qyzmetin 2021 jyldyń mamyr aıynan ber atqaryp keledi.

60 jyl buryn (1962) «Qazaq agrotehnıkalyq ýnıversıteti» KeAQ Basqarma Tóraǵasy Qaırat Qaparuly AITÝǴANOV dúnıege keldi.

Almaty energetıka jáne baılanys ınstıtýtyn «ınjener – ekonomıst» biliktiligi boıynsha, Máskeý qalasyndaǵy Búkilodaqtyq aýyl sharýashylyǵy ekonomıkasy ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń aspırantýrasyn bitirgen.

Eńbek jolyn 1984 jyly topyraqtaný kafedrasynyń assıstenti qyzmetinen bastady. 1987-1989 jyldar aralyǵynda agronom, aǵa agronom-tuqym ósirýshi, keńshardyń bas ekonomısi bolyp jumys istedi.

1990 -1992 jyldary Qyzyltý aýdandyq agroónerkásip birlestigi tóraǵasynyń ekonomıkalyq máseleler jónindegi orynbasary jáne Kókshetaý oblysy aýdandyq ákimshiliginiń aýdandyq josparynyń tóraǵasy qyzmetterin atqardy.

1992 - 1996 jyldary kommertsııalyq qurylymdarda basshylyq qyzmetterdi atqardy.

1996-2005 jyldary Kókshetaý oblysy ákimi apparatynyń bólim meńgerýshisi, Soltústik Qazaqstan oblystyq ekonomıka basqarmasy bastyǵynyń orynbasary, Qazaqstan Respýblıkasy Strategııalyq josparlaý jáne reformalar jónindegi agenttiginiń bólim bastyǵy, Astana qalasyndaǵy «Aqmola Elektrjelilik Taratý Kompanııasy» AQ Basqarma tóraǵasynyń orynbasary qyzmetterin atqardy.

2005-2007 jyldar aralyǵynda Qazaqstan Respýblıkasy Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi apparatynyń basshysy, Halyqaralyq Qaıta Qurý jáne damý bankiniń (Dúnıejúzilik bank) «Aýyl sharýashylyǵyn jekeshelendirýden keıingi qoldaý» jobasyn basqardy.

2007 - 2011 jyldary Shymkent qalasyndaǵy «Ońtústik» ÁKK ulttyq kompanııasy» AQ qarjy dırektory, orynbasary, birinshi orynbasary, Basqarma tóraǵasy laýazymdarynda jumys istedi.

2012 - 2016 jyldary Qaraǵandy oblysy ákiminiń orynbasary, «QazAgro» Ulttyq basqarýshy holdıngi» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary, Qazaqstan Respýblıkasy Kásipodaqtar federatsııasynyń Basqarma tóraǵasynyń orynbasary qyzmetterin atqardy.

2016 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Aýyl sharýashylyǵy birinshi vıtse-mınıstri bolyp jumys istedi.

2018 jyldary S.Seıfýllın atyndaǵy Qazaq agrotehnıkalyq ýnıversıtetiniń basqarma tóraǵasynyń orynbasary qyzmetin atqardy.

2020 jyldyń 27 tamyzynan – «S.Seıfýllın atyndaǵy Qazaq agrotehnıkalyq ýnıversıteti» KEAQ basqarma tóraǵasy.

«Qurmet» ordenimen jáne 5 medalmen marapattalǵan.

54 jyl buryn (1968) Qazaqstan Respýblıkasy Premer-mınıstri Keńsesiniń basshysy Ǵalymjan Telmanuly QOIShYBAEV dúnıege keldi.

M.V. Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetin bitirgen (1991); M.V.Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetiniń joǵary mektebi, fılosof (1994).

Eńbek joly: «Kazzapselproekt» BJI korrektor (1985); Qazaqstan Respýblıkasynyń Reseı Federatsııasyndaǵy Elshiliginde kómekshi, attashe, úshinshi, birinshi hatshy, keńesshi, mınıstr keńesshisi (1994-2004); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń Syrtqy saıasat ortalyǵynyń bas ınspektory (2004-2006); Qazaqstan Respýblıkasynyń Syrtqy ister mınıstrliginiń arnaıy tapsyrmalar jónindegi elshisi (2006-2008); Qazaqstan Respýblıkasynyń Lıtva Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi (2008 jyldan); Qazaqstan Respýblıkasynyń Latvııa, Estonııa Respýblıkasy jáne Fınlıandııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetin qosa atqarýshy (2009 jyldan); Qazaqstan Respýblıkasynyń Fınlıandııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, Qazaqstan Respýblıkasynyń Estonııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetin qosa atqarýshy (2012-2016); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary (2016-2019).

2019 jyldyń naýryzynan bastap qazirgi qyzmetinde.

47 jyl buryn (1975) Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy janyndaǵy ımamdardyń biliktiligin arttyratyn Respýblıkalyq ıslam ınstıtýtynyń dırektory Oraz Satybaldyuly SERІKBAI dúnıege keldi.

1990-1992 jyldary Tashkent qalasynda qarılardy daıyndaıtyn medreseni tamamdaǵan. 1992-1994 jyldary Mysyrdaǵy Al-Azhar ýnıversıtetinde oqyǵan.

1995-1996 jyldary Islamabadtaǵy Álemdik ýnıversıtette bilim alǵan. Almaty memlekettik Abaı atyndaǵy ýnıversıtetinde zań fakýltetin syrttaı bitirgen.

2012-2014 jyldary M.Dýlatov atyndaǵy Qostanaı ınjenerlik-ekonomıkalyq ýnıversıtetiniń «Menedjment» mamandyǵy boıynsha magıstratýrasyn bitirip, ekonomıka ǵylymdarynyń magıstri akademııalyq dárejesin alǵan.

2014-2016 jyldary «Nur Múbərak» ýnıversıtetiniń Islamtaný mamandyǵy boıynsha magıstri akademııalyq dárejesin alǵan.

Dinı saladaǵy jumysy Almaty Ortalyq meshitiniń naıb ımamy qyzmetinen bastalǵan. Islam ınstıtýtynyń ustazy, rektory, QMDB Aqmola oblysy boıynsha ókil ımamy, Almaty qalasy ákimshiliginiń dinı ister bóliminiń sektor meńgerýshisi, QR Prezıdenti Іs basqarmasynda dırektsııa dırektory qyzmetin atqardy.

2000-2001 jyldary QMDB tóraǵa orynbasary, naıb múftı, 2003-2005 jyldary Ońtústik Qazaqstan oblysy Saryaǵash aýdanynyń Bas ımamy, 2011-2013 jyldary QMDB-nyń Qostanaı oblysy boıynsha ókil ımamy, 2013 jyly QMDB tóraǵa orynbasary, naıb múftı, «Áziret Sultan» meshitiniń Bas ımamy qyzmetin atqardy.

2017 jyly Qazaqstan musylmandarynyń kezekti VIII quryltaıynda Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń tóraǵasy, Bas múftı laýazymyna saılandy.

2020 jyldyń naýryz aıynan qazirgi qyzmetinde.