12 qańtar. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 12 qańtar kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
63 jyl buryn (1961) Qazaqstan Respýblıkasy Ortalyq saılaý komıssııasynyń tóraǵasy Nurlan Májıtuly ÁBDІROV dúnıege kelgen.
Qaraǵandy oblysynda týǵan. KSRO ІІM Qaraǵandy joǵary mektebin bitirgen. Zań ǵylymdarynyń doktory, professor.
Eńbek joly: 1982-1984 jyldary KSRO ІІM Qaraǵandy joǵary mektebiniń oqytýshysy, 1984-1987 jyldary KSRO ІІM Búkilodaqtyq ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń adıýnkti, 1987-1997 jyldary QR ІІM Qaraǵandy joǵary mektebiniń oqytýshysy, aǵa oqytýshysy, dotsent, qylmystyq quqyq jáne krımınologııa kafedrasy bastyǵynyń orynbasary, 1997-2000 jyldary Esirtkini baqylaý jónindegi QR Memlekettik komıssııasynyń hatshysy, 2000-2001 jyldary QR Nashaqorlyqqa jáne esirtki bıznesine qarsy kúres agenttigi tóraǵasynyń orynbasary, 2001-2002 jyldary QR Ádilet mınıstrligi Nashaqorlyqqa jáne esirtki bıznesine qarsy kúres komıteti tóraǵasynyń orynbasary qyzmetterin atqarǵan. 2002-2005 jyldary QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshylyǵynyń sektor meńgerýshisi, memlekettik ınspektor, Qoǵamdyq jáne ekologııalyq qaýipsizdik bóliminiń meńgerýshisi, QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshylyǵy meńgerýshisiniń orynbasary, 2005-2009 jyldary QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshysynyń orynbasary – QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshylyǵynyń meńgerýshisi, 2009-2011 jyldary tórtinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, 2012-2016 jyldary besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, 2016-2020 jyldary altynshy saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Zańnama jóne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń tóraǵasy, 2020-2022 jyldary QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, QR Parlamenti Senat tóraǵasynyń orynbasary boldy.
Qazirgi qyzmetin 2022 jylǵy qańtar aıynan atqaryp keledi. «Qurmet» jáne «Parasat» ordenimen, «Ulttyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýge qosqan úlesi úshin» medalimen nagradtalǵan.
63 jyl buryn (1961) jýrnalıst, medıamenedjer, Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen qaıratkeri, «Altyn tuǵyr» Ulttyq syılyǵynyń laýreaty Nurjan Jalaýqyzy MUHAMEDJANOVAdúnıege keldi.
Ál-Farabı atyndaǵy QazMUÝ-diń jýrnalıstıka fakýltetin úzdik támamdaǵan. Qazaq radıosynyń balalar men jastar redaktsııasynda redaktor, bólim bastyǵy, Bas redaktor qyzmetterin atqarǵan.
1991 jyly Qazaq radıosy «Shalqar» baǵdarlamasy aqparattyq-saraptamalyq redaktsııasynyń Bas redaktory, Qazaq radıosy baǵdarlamalar Bas redaktory, 1992-1994 jyldary Qazaq radıosy Bas dırektorynyń birinshi orynbasary, Qazaq radıosynyń saıası sholýshysy qyzmetin atqardy. 1997 jyly QR Prezıdenti Baspasóz qyzmetinde, 1997-2006 jyldary «Internıýs» Halyqaralyq Uıymynyń Qazaqstandaǵy Ókildigi dırektorynyń orynbasary, atqarýshy dırektory, 2006 jyly «31 arna» TRK Atqarýshy dırektorynyń birinshi orynbasary, atqarýshy dırektory, 2008-2011 jyldary «31 arna» TRK Bas dırektory boldy. 2008 jyldan Qazaqstan Teleradıotaratýshylar Ulttyq Assotsıatsııasynyń Prezıdenti, 2011-2016 jyldary «Qazaqstan» RTRK AQ Basqarma tóraıymy qyzmetin atqardy. 2016-2019 jyldary «Qazaqstan» teleradıokorporatsııasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary, 2019 jyly «Qazaq radıolary» JShS-niń bas dırektory, 2019-2022 jyldary «Almaty» telearnasynyń bas dırektory boldy.
Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri.
62 jyl buryn (1962) qazaqstandyq kınotanýshy, kınosynshy Gúlnar Oıratqyzy ÁBІKEEVA dúnıege kelgen.
Almaty qalasynda týǵan. Búkilodaqtyq memlekettik kınematografııa ınstıtýtynyń stsenarıı-kınotaný fakýltetin kınotanýshy mamandyǵy boıynsha (1984); Búkilodaqtyq memlekettik kınematografııa ınstıtýtynyń aspırantýrasyn (1992) bitirgen.
Eńbek joly: 1984-1987 jyldary «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń stsenarıılik-redaktsııalyq alqasynyń aǵa redaktory, 1987-1992 jyldary Búkilodaqtyq memlekettik kınematografııa ınstıtýtynyń aspıranty (Máskeý), 1992-1994 jyldary «Azııa kıno» jýrnalynyń bas redaktory, 1994-1997 jyldary T. Júrgenov atyndaǵy Qazaq memlekettik teatr jáne kıno ınstıtýtynyń «Kıno tarıhy jáne teorııasy» kafedrasynyń meńgerýshisi, 1997-2001 jyldary «Soros-Qazaqstan» qorynyń «Mádenıet jáne óner», «Buqaralyq aqparat quraldaryn qoldaý» baǵdarlamalarynyń úılestirýshisi qyzmetterin atqardy. 2001-2002 jyldary Fýlbraıt stıpendıaty, AQSh-tyń Boldýın kolledjiniń, Pıstbýrg ýnıversıtetiniń zertteýshisi jáne oqytýshysy, 2002-2003 jyldary «Soros-Qazaqstan» qorynyń «Shyǵys Batys» baǵdarlamasynyń úılestirýshisi, 2003-2004 jyldary «ASTV» telearnasynyń bas prodıýseri (Astana qalasy); 2004-2005 jyldary «Ortalyq Azııa kınematografııa ortalyǵy» qoǵamdyq qorynyń dırektory (Almaty qalasy) boldy. 2005-2006 jyldary «Eýrazııa» halyqaralyq kıno baıqaýynyń art-dırektory, 2006-2008 jyldary «Evrazııa kıno» jýrnalynyń bas redaktory boldy. 2009 jyldyń qańtar aıynan beri - «Terrıtorııa kıno» jýrnalynyń bas redaktory.
«Megapolıs» (2003-2005), «Nachnem s ponedelnıka» (2006-2008) gazetterinde kıno týraly turaqty aıdardy júrgizgen. 1998 jyldan – QR Kınematografıster odaǵynyń múshesi; 2006 jyldan – «FIPRESSI» Halyqaralyq kıno synshylarynyń federatsııasynyń múshesi; 2007 jyldan – NETPAK Azııa kıno synshylarynyń qaýymdastyǵynyń múshesi.
2006 jyly «Qazaqstan Parlamentine 10 jyl»; «Eren Eńbegi úshin» medaldarymen marapattalǵan. 2016 jyly Frantsııanyń Ádebıet jáne óner ordeniniń kavaleri atandy.
61 jyl buryn (1963) Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstriniń birinshi orynbasary Qaırat Ermekuly OMAROV dúnıege kelgen.
Ózbekstanda, Ferǵana qalasynda týǵan. Almaty shet tilderi pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen (1985). Ulybrıtanııa Syrtqy ister mınıstrliginde eńbek ótilinen ótken (1992).
Eńbek joly: 1989-1991 jyldary Qazaqstan Ǵylym akademııasy Tarıh, etnografııa jáne arheologııa ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri; Qazaqstan Jazýshylar odaǵy janyndaǵy Kórkem aýdarma boıynsha Bas redaktsııalyq alqasynda aǵylshyn tilinen aýdarmalardyń bas redaktory, 1992-1994 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń ekinshi, birinshi hatshysy, Eýropa jáne Amerıka bóliminiń meńgerýshisi, 1996-1998 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń basqarma bastyǵy, Eýropa departamenti dırektorynyń orynbasary, 1998-2004 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń AQSh-taǵy Elshiliginiń keńesshi-elshisi, Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń aıryqsha tapsyrmalar jónindegi Elshisi, 2004 jyly QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Syrtqy saıasat ortalyǵynyń bas ınspektory qyzmetterin atqardy. 2004-2008 jyldary QR-nyń Úndistan Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, 2008-2009 jyldary QR-nyń Shrı-Lanka Demokratııalyq Sotsıalıstik Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne ókiletti Elshisi mindetin qosa atqarýshy, 2009-2013 jyldary QR Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary, 2013-2017 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Amerıka Qurama Shtattaryndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, 2017-2020 jyldary Qazaqstannyń BUU janyndaǵy turaqty ókili, 2020-2021 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Aýstrııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, 2021-2022 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Slovenııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetin qosa atqarýshy, Qazaqstan Respýblıkasynyń Vena qalasyndaǵy halyqaralyq uıymdary janyndaǵy turaqty ókili boldy.
Qazirgi qyzmetin 2022 jyldyń qazan aıynan beri atqaryp keledi.
«Qurmet» ordenimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «Qazaqstan Parlamentine 10 jyl», «Astananyń 10 jyldyǵy» merekelik medaldarymen, «Ulttyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdegi úlesi úshin» medalimen marapattalǵan.
45 jyl buryn (1979) Qazaqstan Respýblıkasy Strategııalyq josparlaý jáne reformalar agenttigi tóraǵasynyń orynbasary Aıgúl Amantaıqyzy ShAIYMOVA dúnıege kelgen.
Tselınograd oblysynda týǵan. L.N. Gýmılev atyndaǵy ýnıversıtetin (1999); Qarjy polıtsııasy akademııasyn (2004) bitirgen.
Eńbek joly: 2000-2002 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy polıtsııasy agenttigi Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq baılanys basqarmasynyń kishi ınspektory, ınspektory, aǵa ınspektory, asa mańyzdy ister jónindegi aǵa ınspektory, 2002-2004 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy polıtsııasy agenttiginiń Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq yntymaqtastyq basqarmasy quqyqtyq saraptama bóliminiń bastyǵy, 2004-2005 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres agenttigi (qarjy polıtsııasy) Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq yntymaqtastyq basqarmasy bastyǵynyń orynbasary, 2005-2011 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres agenttigi (qarjy polıtsııasy) Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq yntymaqtastyq departamenti bastyǵynyń orynbasary, 2011-2012 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres agenttigi (qarjy polıtsııasy) Tóraǵasynyń keńesshisi, 2012-2013 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bas Prokýrorynyń aǵa kómekshisi - Qazaqstan Respýblıkasy Bas Prokýrory apparatynyń Aqparattyq-taldaý basqarmasy Strategııalyq taldaý ortalyǵynyń basshysy qyzmetterin atqarǵan. 2013-2014 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Qaýipsizdik Keńesi Ahýaldyq ortalyǵy meńgerýshisiniń orynbasary, 2014-2015 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń apparat basshysy, 2016 jyldyń 11 qańtarynan 28 qyrkúıegine deıin Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik qyzmet isteri vıtse-mınıstri, 2016-2019 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is qımyl agenttigi tóraǵasynyń orynbasary, 2019-2022 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq ekonomıka vıtse-mınıstri boldy.
Qazirgi qyzmetin 2022 jylǵy aqpan aıynan atqaryp keledi.
Birneshe jyl boıy qylmystyq jolmen alynǵan kiristerdi zańdastyrýǵa jáne terrorızmdi qarjylandyrýǵa qarsy is-qımyl jónindegi Eýrazııalyq jumys toptarynyń teń tóraǵasy boldy. ІІ dárejeli «Dańq» ordenimen, «Eren eńbegi úshin» medalimen, merekelik jáne vedomstvolyq medaldarymen nagradtalǵan.
42 jyl buryn (1982) «Memsaraptama» RMK bas dırektorynyń orynbasary Jánibek Zákiruly MANQARAEV dúnıege keldi.
Túrkistan oblysynda týǵan.
1999 jyly M.O. Áýezov atyndaǵy Ońtústik Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. «Tabıǵı talshyq óndirisin qamtamasyz etý tehnologııasy jáne jabdyǵy» mamandyǵy boıynsha, 2012 jyly Qaztutynýodaǵy Qaraǵandy ekonomıkalyq ýnıversıtetin «Qarjy» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 2003-2005 jyldary «Bereke» JShS Tehnık, ÓTB ınjeneri, ınjener-tehnolog, 2005-2009 jyldary QR Indýstrııa jáne saýda mınıstrligi Qurylys jáne TKSh isteri komıtetiniń jetekshi mamany, bas mamany, sarapshysy, 2009 jylǵy naýryz-shilde aralyǵynda QR Indýstrııa jáne saýda mınıstrligi TKSh Tehnıkalyq saıasat, qurylys departamentiniń bas sarapshysy, 2009-2010 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstri Keńsesiniń ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý bóliminiń bas sarapshysy, 2010-2013 jyldary QR Qurylys jáne TKSh isteri agenttiginiń Turǵyn úı qurylysy baǵdarlamalaryn iske asyrý basqarmasynyń basshysy, 2013-2014 jyldary QR Óńirlik damý mınıstrligi Qurylys jáne TKSh isteri komıtetiniń Tehnıkalyq retteý jáne normalaý basqarmasynyń basshysy qyzmetterin atqarǵan. 2014 jylǵy naýryz-qyrkúıek aralyǵynda «Qazaqstandyq Ipotekalyq Kompanııa IU» AQ enshiles uıymy «Qazaqstandyq turǵyn úı-qurylys korporatsııasy» AQ Saraptama jáne jobalyq taldaý departamentiniń dırektory - Basqarýshy dırektor, 2014-2016 jyldary QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi Sý resýrstary komıtetiniń «Qazsýshar» RMK materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtaý bóliminiń bastyǵy, 2016-2018 jyldary «Báıterek» UBH» AQ enshiles uıymy «Turǵyn úı qurylysyna kepildik berý qory» AQ tehnıkalyq monıtorıng departamentiniń dırektory, 2018-2019 jyldary «Ońtústik Qurylys Servıs» JShS Bas dırektorynyń orynbasary, 2019-2021 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi Túrkistan oblysy boıynsha Tehnıkalyq retteý jáne metrologııa komıteti Departamentiniń basshysy - bas memlekettik ınspektory boldy.
Qazirgi qyzmetin 2021 jylǵy naýryz aıynan atqaryp keledi.
112 jyl buryn (1912-1993) asa kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri, úsh márte Sotsıalıstik Eńbek Eri, Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń akademıgi, tehnıka ǵylymdarynyń doktory Dinmuhamed Ahmetuly QONAEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. 1936 jyly Máskeýdiń Tústi metall ınstıtýtyn bitirip, taý-ken ınjeneri mamandyǵyn alǵan. 1937-1939 jyldary Balqash mys qorytý kombınatynyń Qońyrat rýdnıginde burǵylaý stanoginiń mashınısi, tseh bastyǵy, rýdnıktiń bas ınjeneri jáne onyń dırektory qyzmetterin atqarady. 1939 jyldan «Altaıpolımetall» kombınaty bas ınjeneriniń orynbasary, Rıdder rýdnıginiń jáne Lenınogor ken basqarmasynyń dırektory qyzmetterin atqardy. 1942-1952 jyldary Qazaq KSR Mınıstrler Keńesiniń tóraǵasynyń orynbasary bolyp qyzmet etti. 1955-1960 jyldary Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń tóraǵasy boldy. 1960-1986 jyldary Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıtetiniń birinshi hatshysy qyzmetin atqardy. 1986 jyly 16 jeltoqsan kúni Qazaqstan Ortalyq komıtetiniń birinshi hatshylyǵynan alynyp, ornyna Kolbın taǵaıyndaldy. Buǵan narazy bolǵan qazaq jastarynyń kóterilisi Jeltoqsan oqıǵasyna ulasty. Birneshe márte KSRO Joǵary Keńesiniń depýtaty bolyp saılandy.
Dinmuhamed Ahmetuly Qonaev Respýblıka partııa uıymyn basqarǵan shırek ǵasyrǵa jýyq ishinde óziniń úlken mádenıettiligimen, ımanjúzdi izettiligimen, tanylyp, halyq dástúrin jaqsy biletin, taǵylymy tereń, oı-óresi bıik qaıratker, naǵyz ult qaıratkeri ekenin kórsetti. Keıin memleket isinen qol úzgen kezde de ol bilimdar bilikti jan retinde elde júrip jatqan reforma baǵyttaryn, qoǵamdy demokratııalandyrý qajet ekenin tereń túsinip, qoldaı bildi. Dinmuhamed Ahmetuly Qonaev 1993 jylǵy tamyzdyń 22-sinde, 82 jasqa qaraǵan shaǵynda kenetten qaıtys boldy.
