11 shilde. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 11 shilde kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
68 jyl buryn (1966) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń qyzmetin qamtamasyz etý bóliminiń meńgerýshisi Marat Qalıuly ÁDІLBAI dúnıege keldi.
Aqtoǵaı aýdanynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettik ulttyq ýnıversıtetin bitirgen, zańger.
Eńbek joly: 1984-1986 jyldary ásker qatarynda boldy. 1992-1996 jyldary QR Ǵylym akademııasynyń ǵylymı qyzmetkeri, 1996-2004 jyldary QR Parlamenti Májilisi Apparaty Zańnama bóliminiń konsýltanty, bas sarapshysy, sektor meńgerýshisi, Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıteti Hatshylyǵynyń meńgerýshisi laýazymyn atqarǵan.
Qazirgi qyzmetin 2004 jylǵy jeltoqsannan beri atqaryp keledi.
«Eren eńbegi úshin» medalimen jáne birqatar merekelik medaldarmen nagradtalǵan.
56 jyl buryn (1968) Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimi Ǵaýez Torsanuly NURMUHAMBETOV dúnıege keldi.
Qostanaı oblysy Qarasý aýdanynyń Maıskıı kentinde týdy. 1992 jyly Tselınograd aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn «ǵalym agronom» mamandyǵy boıynsha, 2002 jyly Chelıabi memlekettik ýnıversıtetin «zańger» mamandyǵy boıynsha, 2008 jyly Qostanaı ınjenerlik-ekonomıkalyq ýnıversıtetin «ekonomıka bakalavry» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek jolyn 1992 jyly Torǵaı oblysynyń Oktıabr aýdany Vılıams atyndaǵy keńsharynyń bas agronomdyǵynan bastady. 1994-1996 jyldary Qostanaı oblysynyń Qostanaı aýdany «Moskovskıı» keńsharynyń bas agronomy, 1996-1997 jyldary Qostanaı oblysynyń Komsomol aýdany «Boskól» óndiristik kooperatıviniń dırektory, 1997-2002 jyldary Qostanaı oblysy Taran aýdanynyń ákimi, 2002-2008 jyldary Qostanaı oblysy Qarabalyq aýdanynyń ákimi, 2008-2009 jyldary Qostanaı oblysy Qostanaı qalasynyń ákimi, 2009-2011 jyldary «Sodrýjestvo» SÓK» JShS dırektorynyń orynbasary bolyp qyzmet atqardy. 2011-2012 jyldary Qostanaı oblysy Áýlıekól aýdanynyń ákimi, 2012-2014 jyldary Qostanaı qalasynyń ákimi, 2014-2015 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Memlekettik baqylaý jáne aýmaqtyq-uıymdastyrý jumysy bóliminiń memlekettik ınspektory, 2015-2023 jyldary Qostanaı oblysy ákiminiń birinshi orynbasary laýazymyn atqarǵan. 2023 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty boldy.
Qazirgi qyzmetinde 2023 jyldyń qyrkúıeginen beri.
«Parasat» ordenimen (2011 j.), «Eren eńbegi úshin» medalimen (2004 j.), «Astana» (1999 j.), «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl» (2001 j.), «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2005 j.), «Tyńǵa 50 jyl» (2005 j.), «Astananyń 10 jyldyǵy» (2008 j.), «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 20 jyl» (2011 j.) merekelik medaldarymen nagradtalǵan.
166 jyl buryn (1858-1931 eski kúntizbe boıynsha 23 shilde) qazaq aqyny, oıshyl, kompozıtor, aýdarmashy, XIX ǵasyrdyń aıaǵy men XX ǵasyrdyń basyndaǵy qazaq ádebıeti tarıhyndaǵy iri tulǵalardyń biri Shákárim QUDAIBERDІULY dúnıege keldi.
Aqyn qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Abaı aýdanyna qarasty Qaraýyl aýylynda týǵan.
Ákesinen jastaı jetim qalyp, nemere aǵasy Abaıdyń qolynda tárbıelengen. Bul jaǵdaı Shákárim Qudaıberdiulynyń dúnıege kózqarasynyń qalyptasýyna, aqyndyq sheberliginiń shyńdalýyna zor áser etken. Orys, arab, parsy, túrik tilderin jetik meńgerip, Batys, Shyǵys ádebıetin zerek bilgen. Jeti jasynan bastap óleń jazyp, ómiriniń aqyryna deıin aǵartýshylyq baǵyt ustanǵan. Abaıdyń jańashyldyq dástúrin damytyp, Abaıdan keıingi ekinshi realıst aqyn atanǵan. Aqynnyń tvorchestvosy san-salalyǵymen erekshelendi, oǵan kóńildiń shat-shadyman áýeni de, kókirekti qars aıyrǵan tragızm de tán. Aqyn naqty ómir sýretterin, týǵan tabıǵattyń ásemdigin tebirene jyrlady. 19 ǵasyrdyń aıaǵy men 20 ǵasyrdyń basyndaǵy qazaq ómirindegi oqıǵalarǵa, qubylystarǵa qyzý ún qosty. Shákárim aýyz ádebıetiniń sýyrypsalma aqyndar poezııasynyń jazba ádebıetke aýysýyna zor qyzmet etti. Lırıkalyq janr túrleriniń damýyna, mazmunynyń etene jaqyndasýyna mol eńbek sińirdi. Kóptegen óleńderine án shyǵardy. Abaıdyń keńesi boıynsha «Qalqaman - Mamyr» dastanyn jazdy. Sondaı-aq aqynnyń «Qodardyń ólimi», «Krez patsha» atty dastandary bar. 1905 jyly Shákárim Qudaıberdiuly qajylyq sapar shegedi. Mekkege barǵan bul saparyn paıdalanyp, aqyn óziniń baıyrǵy armanyn júzege asyrady. Ystambul, Parıj kitaphanalarynan týǵan halqynyń tarıhyna baılanysty kitaptardy oqıdy. Osylaı jınaǵan materıaldary negizinde «Túrik, qyrǵyz, qazaq Hám handar shejiresi» kitabyn, ıslam dinin qazaq múddesine úılestire túsindirý maqsatymen «Musylmandyq sharty» atty eńbegin jazǵan. Amerıkan jazýshysy Garrıet Bıcher-Stoýdyń «Tom aǵaıdyń balaǵany» romanyn, L.Tolstoıdyń «Asrhadon patsha», «Úsh saýal» t.b. áńgimelerin, A.Pýshkınniń «Boran», «Dýbrovskıı» povesterin qazaq tiline aýdarǵan. Fızýlıdiń «Láıli-Májnún» dastanyn názıra úlgisimen jyrlaǵan. Ideıalyq maqsat-murattary jaǵynan Shákerim únemi demokrattyq, halyqtyq, gýmanıstik-aǵartýshylyq baǵytta bolǵan. Bul oraıda 20-shy ǵasyrdyń basyndaǵy ozat oıly qazaq zııalylarymen úndes bolyp, Alashorda qaıratkerleriniń eńbegin baǵalaı bilgen.
