11 shilde. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 11 shilde kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER
59 jyl buryn (1966) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıteti qyzmetin qamtamasyz etý bóliminiń meńgerýshisi Marat Qalıuly ÁDІLBAI dúnıege keldi.
Aqtoǵaı aýdanynda týǵan. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin «Zańger» mamandyǵy boıynsha bitirgen (1992).
Eńbek joly: QR Ǵylym akademııasynyń Memleket jáne quqyq ınstıtýtynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri (1992-1996); Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisi Apparatynyń zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma jónindegi komıtettermen jumys jónindegi keńesshisi, bas sarapshysy, sektor meńgerýshisi, bólim meńgerýshisiniń orynbasary (2002-2004).
2004 jyldyń jeltoqsan aıynan beri qazirgi qyzmetinde.
57 jyl buryn (1968) Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimi Ǵaýez Torsanuly NURMUHAMBETOV dúnıege keldi.

Qostanaı oblysy Qarasý aýdanynyń Maıskıı kentinde týdy. 1992 jyly Tselınograd aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn «ǵalym agronom» mamandyǵy boıynsha, 2002 jyly Chelıabi memlekettik ýnıversıtetin «zańger» mamandyǵy boıynsha, 2008 jyly Qostanaı ınjenerlik-ekonomıkalyq ýnıversıtetin «ekonomıka bakalavry» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek jolyn 1992 jyly Torǵaı oblysynyń Oktıabr aýdany Vılıams atyndaǵy keńsharynyń bas agronomdyǵynan bastady. 1994-1996 jyldary Qostanaı oblysynyń Qostanaı aýdany «Moskovskıı» keńsharynyń bas agronomy, 1996-1997 jyldary Qostanaı oblysynyń Komsomol aýdany «Boskól» óndiristik kooperatıviniń dırektory, 1997-2002 jyldary Qostanaı oblysy Taran aýdanynyń ákimi, 2002-2008 jyldary Qostanaı oblysy Qarabalyq aýdanynyń ákimi, 2008-2009 jyldary Qostanaı oblysy Qostanaı qalasynyń ákimi, 2009-2011 jyldary «Sodrýjestvo» SÓK» JShS dırektorynyń orynbasary bolyp qyzmet atqardy. 2011-2012 jyldary Qostanaı oblysy Áýlıekól aýdanynyń ákimi, 2012-2014 jyldary Qostanaı qalasynyń ákimi, 2014-2015 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Memlekettik baqylaý jáne aýmaqtyq-uıymdastyrý jumysy bóliminiń memlekettik ınspektory, 2015-2023 jyldary Qostanaı oblysy ákiminiń birinshi orynbasary laýazymyn atqarǵan. 2023 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty boldy.
2023 jyldyń qyrkúıeaıynan beri qazirgi qyzmetinde.
«Parasat» ordenimen (2011), «Eren eńbegi úshin» medalimen (2004), «Astana» (1999), «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl» (2001), «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2005), «Tyńǵa 50 jyl» (2005), «Astananyń 10 jyldyǵy» (2008), «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 20 jyl» (2011) merekelik medaldarymen nagradtalǵan.
38 jyl buryn (1987) Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrligi Halyqaralyq aqparat komıteti tóraǵasynyń orynbasary Murager Amangeldiuly SAÝRANBAEV dúnıege keldi.

Jambyl oblysynda týǵan.
Qazaqstan menedjment, ekonomıka jáne boljaý ınstıtýtyn (QMEBI) «Halyqaralyq jýrnalıstıka» mamandyǵy boıynsha bitirgen (2009); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasy, «Saıasattaný» mamandyǵy boıynsha, Ulttyq memlekettik saıasat mektebi (MQMM) (2012); Parıj Dıplomatııa Instıtýty (Insitute Diplomatique de Paris), «Ekonomıkalyq dıplomatııa» mamandyǵy boıynsha bitirgen (2021).
Eńbek joly: attashe, Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrligi Halyqaralyq aqparat komıtetiniń úshinshi hatshysy (2010-2012); Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstri Keńsesiniń «Baılanys ortalyǵy» memlekettik mekemesi dırektorynyń orynbasary (2012-2013); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń bólim meńgerýshisi (2013-2015); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrligi EKSPO-2017 departamenti basqarmasynyń basshysy (2015-2017); Qazaqstan Respýblıkasynyń Frantsýz Respýblıkasy men Monako Knıazdigindegi Elshiliginiń keńesshisi (2017); Qazaqstan Respýblıkasynyń Frantsııadaǵy Elshiliginiń keńesshisi, Halyqaralyq kórmeler bıýrosynyń vıtse-prezıdenti (2017-2021).
2021 jyldan beri qazirgi qyzmetinde.
37 jyl buryn (1988) «Medıtsınalyq tehnologııalar jáne aqparattyq júıeler ortalyǵy» AQ prezıdenti Ernur Nurlanuly DÁÝENOV dúnıege keldi.

Pavlodar oblysy, Sharbaqty aýdany, Jylybulaq aýylynda týǵan.
Toraıǵyrov atyndaǵy Pavlodar memlekettik ýnıversıtetin «Arheologııa jáne etnologııa» mamandyǵy boıynsha (2009); Qaztutynýodaǵy Qaraǵandy ekonomıkalyq ýnıversıteti, «Ekonomıka» mamandyǵy (2012); Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýty, «Bıologııa» mamandyǵy boıynsha bitirgen (2015).
Eńbek joly: Y.Altynsarın atyndaǵy daryndy balalarǵa arnalǵan oblystyq qazaq mektep-ınternatynyń tarıh muǵalimi (2008-2011); Y.Altynsarın atyndaǵy Ulttyq bilim akademııasynyń qoǵamdyq-gýmanıtarlyq bilim berý zerthanasynyń ǵylymı qyzmetkeri (2011); Astana qalasyndaǵy «Zerde» daryndy balalarǵa arnalǵan mektep dırektorynyń ǵylymı-ádistemelik jumys jónindegi orynbasary; Pavlodar qalasyndaǵy «Ertis daryny» óńirlik ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń zerthana meńgerýshisi (2012-2013); «Pavlodar oblysynyń bilim basqarmasy» MM tárbıe jumysy jáne qosymsha bilim berý bóliminiń bas mamany (2013-2014); Sharbaqty aýdanynyń bilim bólimi basshysynyń orynbasary (2014-2015); «Baıanaýyl aýdanynyń bilim bólimi» memlekettik mekemesiniń basshysy (2015-2016); «Pavlodar oblysy bilim basqarmasy» MM basqarma basshysynyń orynbasary (2016-2017); «Pavlodar oblysynyń ishki saıasat basqarmasy» memlekettik mekemesi basshysynyń mindetin atqarýshy (2017); «Pavlodar oblysy ishki saıasat basqarmasynyń» basshysy (2017-2019); Pavlodar oblysynyń mádenıet, tilderdi damytý jáne muraǵat isteri basqarmasynyń basshysy (2019-2020); Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Mektepke deıingi jáne orta bilim komıteti tóraǵasynyń orynbasary (2020-2022); Qazaqstan Respýblıkasy Bilim mınıstrligi Bilim berý sapasyn qamtamasyz etý komıtetiniń tóraǵasy (2022-2025).
2025 jyldyń sáýir aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
166 jyl buryn (1858-1931 eski kúntizbe boıynsha 23 shilde) qazaq aqyny, oıshyl, kompozıtor, aýdarmashy, XIX ǵasyrdyń aıaǵy men XX ǵasyrdyń basyndaǵy qazaq ádebıeti tarıhyndaǵy iri tulǵalardyń biri Shákárim QUDAIBERDІULY dúnıege keldi.

Aqyn qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Abaı aýdanyna qarasty Qaraýyl aýylynda týǵan.
Ákesinen jastaı jetim qalyp, nemere aǵasy Abaıdyń qolynda tárbıelengen. Bul jaǵdaı Shákárim Qudaıberdiulynyń dúnıege kózqarasynyń qalyptasýyna, aqyndyq sheberliginiń shyńdalýyna zor áser etken. Orys, arab, parsy, túrik tilderin jetik meńgerip, Batys, Shyǵys ádebıetin zerek bilgen. Jeti jasynan bastap óleń jazyp, ómiriniń aqyryna deıin aǵartýshylyq baǵyt ustanǵan. Abaıdyń jańashyldyq dástúrin damytyp, Abaıdan keıingi ekinshi realıst aqyn atanǵan. Aqynnyń tvorchestvosy san-salalyǵymen erekshelendi, oǵan kóńildiń shat-shadyman áýeni de, kókirekti qars aıyrǵan tragızm de tán. Aqyn naqty ómir sýretterin, týǵan tabıǵattyń ásemdigin tebirene jyrlady. 19 ǵasyrdyń aıaǵy men 20 ǵasyrdyń basyndaǵy qazaq ómirindegi oqıǵalarǵa, qubylystarǵa qyzý ún qosty. Shákárim aýyz ádebıetiniń sýyrypsalma aqyndar poezııasynyń jazba ádebıetke aýysýyna zor qyzmet etti. Lırıkalyq janr túrleriniń damýyna, mazmunynyń etene jaqyndasýyna mol eńbek sińirdi. Kóptegen óleńderine án shyǵardy. Abaıdyń keńesi boıynsha «Qalqaman - Mamyr» dastanyn jazdy. Sondaı-aq aqynnyń «Qodardyń ólimi», «Krez patsha» atty dastandary bar. 1905 jyly Shákárim Qudaıberdiuly qajylyq sapar shegedi. Mekkege barǵan bul saparyn paıdalanyp, aqyn óziniń baıyrǵy armanyn júzege asyrady. Ystambul, Parıj kitaphanalarynan týǵan halqynyń tarıhyna baılanysty kitaptardy oqıdy. Osylaı jınaǵan materıaldary negizinde «Túrik, qyrǵyz, qazaq Hám handar shejiresi» kitabyn, ıslam dinin qazaq múddesine úılestire túsindirý maqsatymen «Musylmandyq sharty» atty eńbegin jazǵan. Amerıkan jazýshysy Garrıet Bıcher-Stoýdyń «Tom aǵaıdyń balaǵany» romanyn, L.Tolstoıdyń «Asrhadon patsha», «Úsh saýal» t.b. áńgimelerin, A.Pýshkınniń «Boran», «Dýbrovskıı» povesterin qazaq tiline aýdarǵan. Fızýlıdiń «Láıli-Májnún» dastanyn názıra úlgisimen jyrlaǵan. Ideıalyq maqsat-murattary jaǵynan Shákerim únemi demokrattyq, halyqtyq, gýmanıstik-aǵartýshylyq baǵytta bolǵan. Bul oraıda 20-shy ǵasyrdyń basyndaǵy ozat oıly qazaq zııalylarymen úndes bolyp, Alashorda qaıratkerleriniń eńbegin baǵalaı bilgen.