11 sáýir. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 10 sáýirge arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Búkilálemdik parkınson dertimen kúres kúni
Bul kún Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń bastamasymen 1997 jyldan beri atalyp ótedi. Aýrýǵa ony klınıkalyq turǵyda anyqtaǵan dáriger Djeımos Parkınsonnyń esimi berilgen. Parkınson derti - ortalyq júıke júıesiniń aýrýy. Qazaqstanda bul aýrýdy emdeý 2013 jyly júıeli túrde qolǵa alynǵan. Astanadaǵy Neırohırýrgııa ortalyǵy men Prezıdenttik aýrýhanada naýqastyń mıyna elektrod ornatý arqyly operatsııa jasalady. Parkınson aýrýymen ádette 60 jastan asqan adamdar aýyrady. Alaıda, sońǵy jyldary syrqattanǵan jastar da anyqtala bastady. Adam mıyna ornatylatyn qurylǵyny ár 5 jyl saıyn aýystyryp otyrýdy qajet etedi.
Halyqaralyq fashıstik kontslager tutqyndaryn bosatý kúni
1945 jylǵy 11 sáýirde Býhenvald kontslageriniń astyrtyn komıteti qarýly kóterilis uıymdastyryp, tutqyndar bosatyldy. Sol kezden bastap barlyq elde fashıstik kontslagerlerdegi tutqyndardy bosatýdyń halyqaralyq kúni atalyp ótedi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1937 jyly Balqash qalasynyń negizi qalandy. Qaraǵandy oblysyndaǵy qala. 1937 jyldyń 11 sáýirinde Qazaq KSR OAK-niń sheshimimen Prıbalhashstroı kenti Balqash qalasy bolyp ózgertildi.
2011 jyly Qazaqstan - Reseı qarym-qatynastaryn damytýǵa qosqan úlesi jáne qazaq mádenıetin Reseıde nasıhattaýdaǵy belsendi jumysy úshin qazaq dıasporasynyń ókilderi Keńes Odaǵynyń Batyry Baýyrjan Momyshulynyń 100 jyldyǵy tósbelgisimen jáne alǵys hattarmen marapattaldy. Qazirgi kezde Reseıde 30-dan astam qazaq ulttyq mádenı qoǵamdary qyzmet etedi.
2013 jyly Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti Ortalyq Azııa elderiniń joǵary oqý oryndary arasynda Halyqaralyq ýnıversıtetter rektorlary qaýymdastyǵynyń International Association of University Presidents (IAUP) quramyna engen birden-bir joǵary oqý orny boldy.
Bul turaqty damý, ǵylym jáne ınnovatsııa, adam kapıtaly jáne t.b. salasyndaǵy qaýymdastyqtyń qoldaýymen ótkiziletin is-sharalardyń tolyqqandy qatysýshysy jáne bastamashysy bolýǵa múmkindik beredi.
2014 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdentiniń Jarlyǵymen QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýtyn Astana qalasyna kóshirý týraly sheshimi qabyldandy.
2016 jyly BUU ǵarysh zertteýshileriniń keleshek urpaqqa arnalǵan joldaý-albomyn jarııalady. Onyń ishinde qazaq ǵaryshkeri Toqtar Áýbákirovtiń qolymen «Shekarasyz álem!» dep jazylǵan qysqa jazba da bar.
2017 jyly Saýd Arabııasynyń koroli Salman ıbn Abdýl-Ázız ál-Saýd Elbasy Nursultan Nazarbaevqa Qaǵba tasyna jabatyn dástúrli jibek matanyń bólshegin tapsyrdy. Qaǵbany jabýǵa arnalǵan mata qara jibekten jasalyp, altyn tústi jiptermen órnekteledi. Ol Qaǵba qabyrǵalaryn jaýyp turady, uzyndyǵy - 41 metr. Qazirgi tańda ol jylyna bir ret aýystyrylady.
2017 jyly qaraǵandylyq jas akrobat sportshylar Nıkıta Amoskın men Anastasııa Dolganıýk Pýýrs qalasynda (Belgııa) ótken sporttyq akrobatıkadan halyqaralyq týrnırde aralas juptar jarysynda altyn medal jeńip aldy. Jarysqa Anglııa, Belgııa, Belarýs, Germanııa, Italııa, Izraıl, Ispanııa, Qazaqstan, KHDR, Nıderlandy, Polsha, Portýgalııa, Reseı, AQSh, Ýkraına, Shveıtsarııa sııaqty 16 eldiń sportshylary qatysty.
2019 jyly jasóspirimder men qyzdar arasynda aýyr atletıkadan ótken Qazaqstan chempıonatynda Qaraǵandy oblystyq keshendi sport mektebiniń ókili, halyqaralyq dárejedegi sport sheberi Artem Antropov 96 kg salmaq dárejesindegi jasóspirimder arasynda julqı kóterýde - 155 kg, oqys serpýde - 205 kg jáne qossaıys boıynsha - 360 kg kóterip, jeti márte Qazaqstan rekordyn jasady.
2019 jyly Beıjińde ashylǵan «Jibek joly boıyndaǵy memlekettik mýzeılerdiń ıgiligi» kórmesine «Altyn adam» men Qazaqstan ulttyq mýzeıiniń basqa da jádigerleri qoıyldy. Jádigerler QHR-daǵy eń iri jáne álemde adamdar eń jıi baratyn mýzeı - Qytaı ulttyq mýzeıinde usynyldy.
2021 jyly Túrkistan qalasynda Ortalyq Azııada teńdesi joq, Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesinen keıin óńirdegi týrıster men ınvestıtsııa tartýdyń negizgi ortalyǵyna aınalýǵa arnalǵan «Kerýen-saraı» kópfýnktsıonaldy týrıstik kesheniniń ashylý saltanaty ótti. Nysan Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesine qarama-qarsy «Áziret-Sultan» mádenı qoryǵynyń býferlik aımaǵynda 20,5 gektar aýmaqta ornalasqan.
