11 mamyr. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 11 mamyrǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Dúnıejúzilik ádil saýda kúni
Bul kún Dúnıejúzilik ádil saýda uıymynyń jetekshiligimen jyl saıyn mamyrdyń ekinshi senbisinde ótkiziledi. Merekeniń basty mıssııasy – halyqaralyq erejelerge sáıkes ádil saýda jáne adal bıznes qaǵıdattaryn nasıhattaý.
Dúnıejúzilik qonys aýdarýshy qustar kúni
Jyl saıyn mamyrdyń ekinshi senbisinde jáne ekinshi jeksenbisinde toılanady. Bul kúnniń belgilenýi 1906 jyly Qustardy qorǵaý jónindegi halyqaralyq konventsııaǵa qol qoıý aldynda boldy.
Іs-sharanyń maqsaty – qonys aýdaratyn qustar, olardyń mekendeıtin jerleri men qozǵalý joldary týraly bilimderin keńeıtý.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1996 jyly Qazaqstan men Iran Islam Respýblıkasynyń prezıdentteri eki el arasyndaǵy yntymaqtastyqty odan ári damytý jáne tereńdetý týraly birlesken deklaratsııaǵa, Kaspıı teńiziniń máseleleri boıynsha birlesken málimdemege qol qoıdy.
1998 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń ishki ister organdary júıesinde «Arlan» arnaıy maqsattaǵy bólimshesi quryldy.
2007 jyly Muhtar Áýezovtiń murajaı úıinde halyqaralyq quqyqtanýshy Reın Mıýllersonnyń «Ortalyq Azııa» atty kitabynyń tanystyrylymy ótti. Kitapta avtordyń Ortalyq Azııadaǵy BUU-nyń aımaqtyq keńesshisi retinde qyzmet etken kezdegi aımaqtyń tanymal saıasatkerlerimen jeke kezdesýleri týraly materıaldar jáne qarapaıym halyqtyń tirshiligi jónindegi kózqarasy jınalǵan. R.Mıýllerson - London ýnıversıtetiniń Korol kolledjiniń professory, halyqaralyq jáne álem qaýipsizdigi baǵdarlamasynyń dırektory. 80-jyldardyń aıaǵynda Estonııanyń syrtqy ister mınıstriniń orynbasary bolyp qyzmet atqarǵan. SSSR Prezıdenti Mıhaıl Gorbachevtiń keńesshisi bolǵan. Halyqaralyq quqyq jáne saıasat boıynsha 9 kitaptyń jáne 200-deı maqalanyń avtory.
2010 jyly L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde Ázerbaıjannyń burynǵy prezıdenti Geıdar Alıev atyndaǵy kabınet ashyldy.
2011 jyly Qostanaı qalasy saǵat týra 12-de álemniń iri qalalarynda bastalǵan «Áreketter onjyldyǵy» atty búkilálemdik aktsııaǵa qosyldy. BUU Bas Assambleıasy jarııa etken ataýy birdeı joba aıasyndaǵy nasıhattyq áreketter jol qozǵalysy qaýipsizdigin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan.
2013 jyly Qazaqstan Prezıdenti men Túrikmenstan Prezıdenti «Bolashaq stansasy (Qazaqstan Respýblıkasy) - Serhetıaka stansasy (Túrikmenstan)» ótkeli arqyly elder arasyndaǵy tikeleı temirjol qatynasyn ashýǵa qatysty. «Bolashaq-Serhetıaka» ýchaskesi - Qazaqstan, Túrikmenstan jáne Iran arasyn jalǵastyratyn transulttyq dálizdiń bóligi.
2015 jyly Dýbaıda «Urpaqpen asyl baılanys» qazaq ulttyq buıymdarynyń biregeı kórmesi ashyldy. Kórmede dástúrli qazaq kıimderi men ulttyq stıldegi zamanaýı kıimder, zergerlik buıymdar usynyldy.
2017 jyly Astanadaǵy barlyq ǵımarattarǵa jeke QR-kod berildi. Bul jańalyq jedel qyzmet, taksı júrgizýshileri, kýrerler men poshta qyzmetkerleriniń jumysyn aıtarlyqtaı jeńildetedi.
2017 jyly Qazaq ulttyq ýnıversıteti men BUU Órkenıetter alıansy (UNAOC) yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıdy.
2018 jyly Tashkentte Halyqaralyq Túrki akademııasy Maǵjan Jumabaevtyń ózbek tilindegi shyǵarmalar jınaǵyn tanystyrdy. Jınaqty Mýzaffar Ahmad aýdaryp shyqty.
2019 jyly Maındaǵy Frankfýrt qalasynda kózi kórmeıtin qazaqstandyq Abylaı Mustafın mentaldy arıfmetıkadan ótken «Seven Continents Cup-2019» atty halyqaralyq olımpıadanyń grand-chempıony atandy. Olımpıadaǵa búkil álem boıynsha mentaldy arıfmetıka mektepteriniń 500-den astam oqýshysy qatysqan.
2019 jyly Venetsııadaǵy Palatstso Dona Del Roze saraıynda Á.Qasteev atyndaǵy Memlekettik óner murajaıynyń «Qazaq dalasynyń yrǵaǵy» atty kórme ashyldy. Ol «Rýhanı jańǵyrý» memlekettik badarlamasynyń aıasynda uıymdastyrylyp, Venetsııaǵa óner súıýshi qaýym kóp keletin ataqty Venetsııa bıennalesi kezinde ótti. Ekspozıtsııa HH ǵasyrdyń ekinshi jartysyndaǵy tanymal qazaqstandyq sýretshiler: Evgenıı Sıdorkın, Salıhıtdın Aıtbaev, Albert Gýrev, Isataı Isabaev, Qadyrbek Qametov, Maqum Qısamedınov jáne Borıs Paktyń 20 grafıkalyq týyndysynan quraldy.
2020 jyly Japonııanyń Hokkaıdo aralynda Qazaqstan astanasynyń qurmetine «Nur-Sultan» dep atalatyn sakýranyń (órik aǵashynyń) jańa surpy gúldedi. Jańa surypty Hokkaıdo prefektýrasynyń Orman sharýashylyǵy ǵylymı-zertteý ınstıtýty shyǵardy.
2021 jyly Túrkistanda Qazaq handyǵyna arnalǵan memorıaldyń ashylý rásimi ótti, onyń bas relefinde qazaq bıleriniń, oıshyldarynyń naqyl sózderi jazylǵan. Sondaı-aq onda 21 qazaq hanynyń esimi jáne olardyń bılik etken jyldary belgilengen. Keshen 0,85 ga aýmaqta ornalasqan.
2022 jyly nemistiń Moviedance radıosy Dımash Qudaıbergenge baǵdarlama arnady. Translıatsııa «Dimash & Igor Special» dep ataldy, oǵan Dımashtyń kompozıtor Igor Krýtoımen birlesip jazǵan ánderi, sondaı-aq qazaq tilindegi «Samaltau», «Daididau», «Umytylmas kun» jáne «Mahabbat ber magan» shyǵarmalary kirdi.
Nemis radıosynyń júrgizýshisi Florıan Grogoll - eki jyldaı óziniń Moviedance radıostantsııasyn basqaryp júrgen kásibı dıdjeı. Bastapqyda onyń radıosynda áıgili fılmderdiń saýndtrekteri men bıleıtin mýzyka oınady. Degenmen tyńdarmandardan jaqsy suranys bolǵan soń Florıan radıobaǵdarlamasynda arnaıy taqyryptyq saǵattar ashty, onyń biri Dımashtyń jáne onyń týǵan eli – Qazaqstannyń mýzykasyna arnaldy.
