10 maýsym. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 10 maýsym kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
62 jyl buryn (1962) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń Pavlodar oblysynan saılanǵan depýtaty Altynbek NÝHULY dúnıege keldi.
Pavlodar oblysynda týǵan. 1984 jyly Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıteti) hımııa fakýltetin bitirgen.
Eńbek joly: 1984-1999 jyldary Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ fızıkalyq hımııa jáne elektrohımııa kafedrasynda zerthanashy, zertteýshi-taǵylymdamashy (Ivanovo qalasy, Reseı), aspırant, assıstent, aǵa oqytýshy, dotsent, professor, QR Ekonomıka mınıstrligi mıkroekonomıka saıasaty bas basqarmasy munaıhımııa bóliminiń bas mamany, 1999-2001 jyldary QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń joǵary bilim jáne ǵylym departamenti memlekettik standarttar jáne normatıvtik baza bóliminiń bas mamany, JOO attestattaý bóliminiń bastyǵy, 2001-2003 jyldary S.Toraıǵyrov atyndaǵy Pavlodar memlekettik ýnıversıtetiniń ǵylymı jumys jáne halyqaralyq baılanystar jónindegi prorektory, 2003-2004 jyldary Qaraǵandy qalasyndaǵy Kópbaǵdarly gýmanıtarlyq-tehnıkalyq ýnıversıtettiń rektory, 2004-2007 jyldary Pavlodar qalasyndaǵy Innovatsııalyq Eýrazııa ýnıversıtetiniń rektory qyzmetin atqarǵan. 2007-2008 jyldary Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń rektory, 2009-2010 jyldary QR BǴM Ǵylym komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2010-2012 jyldary QR Premer-Mınıstr keńsesiniń ındýstrıaldy-ınnovatsııalyq damý bólimi sektorynyń meńgerýshisi, 2014-2016 jyldary «Astana» ýnıversıteti rektorynyń keńesshisi, 2016 jyly Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń rektory mindetin atqarýshy, 2016-2020 jyldary Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń rektory laýazymyn atqarǵan.
Qazirgi qyzmetin 2020 jyldyń tamyz aıynan bastap atqaryp keledi.
«Qurmet» ordenimen (2018); «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011); «Qazaqstan máslıhattaryna 25 jyl» (2020) medaldarymen, A.Baıtursynov atyndaǵy altyn medalmen (2017); «Qazaqstan Respýblıkasy bilim berý isiniń qurmetti qyzmetkeri» (2001); «Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵylymyn damytýǵa qosqan úlesi úshin» (2004); «Y. Altynsarın» (2017) tósbelgilerimen jáne t.b marapattarmen marapattalǵan.
49 jyl buryn (1975) «Qazaqtelekom» AQ basqarma tóraǵasy Qýanyshbek Baqytbekuly ESEKEEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. 1995 jyly Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek jolyn 1998 jyly ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń aǵa oqytýshysy bolyp bastaǵan. «Qazaqoıl» JAQ-nyń, «Qazaqstan temir joly» RMK-nyń aqparattyq tehnologııalar departamenti jetekshisi, Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrliginiń, Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrliginiń departament dırektory, Qazaqstan Respýblıkasy Aqparattandyrý jáne baılanys agenttigi tóraǵasynyń orynbasary, tóraǵasy qyzmetterin atqarǵan.
Qazirgi qyzmetinde - 2010 jyldyń naýryz aıynan (2022 jyldyń naýryzynda qaıta saılandy).
2011 jyly «Qurmet» ordenimen marapattalǵan.
45 jyl buryn (1979) Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń memlekettik basqarý bóliminiń meńgerýshisi Áltaıyr Amangeldiuly AHMETOV dúnıege keldi.
Mańǵystaý oblysy Aqtaý qalasynda týǵan. Memlekettik basqarý magıstri, Ulybrıtanııa, University of Birmingham (2014). Zań ǵylymdarynyń kandıdaty. 2000 jyly Qazaq memlekettik zań akademııasyn bitirgen, quqyqtanýshy.
Eńbek jolyn 2000 jyly QR Syrtqy ister mınıstrliginiń zań bóliminiń referenti, attashe retinde bastaǵan. 2003-2011 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń ártúrli bólimderinde referent, bas sarapshy, bas konsýltant, sektor meńgerýshisi laýazymdarynda istedi. 2011-2015 jyldary QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Bilim jáne ǵylym salasyndaǵy baqylaý komıteti tóraǵasynyń orynbasary mindetin atqardy. 2015-2016 QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Ǵylym komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2016-2019 QR Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń oqý jumysy jáne aqparattyq tehnologııalar jónindegi vıtse-rektory, 2018 jyly Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń oqý jumysy jáne aqparattyq tehnologııalar jónindegi vıtse-rektory, keıinnen rektory bolyp qyzmet etti. 2019-2023 jyldary QR Joǵary sot keńesi janyndaǵy sarapshylyq-keńes komıssııasynyń múshesi, QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Memlekettik basqarý bóliminiń meńgerýshisi boldy.
Qazirgi qyzmetine 2023 jyldyń qyrkúıeginde kiristi.
74 jyl buryn (1950-2015) jazýshy, aýdarmashy, jýrnalıst Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń ıegeri Dıdahmet ÁShІMHANULY dúnıege keldi.
Shyǵys Qazaqstan oblysy Katonqaraǵaı aýdany Jańaúlgi aýylynda dúnıege kelgen. 1972-1978 jyldary QazMÝ-diń jýrnalıstıka fakýltetiniń kúndizgi bóliminde oqı júrip, eńbek jolyn Shyǵys Qazaqstan oblystyq «Kommýnızm týy» gazetinde bastaǵan.
1978 jyly «Lenınshil jas» gazetterinde tilshi, 1978-1980 jyldary respýblıkalyq «Qazaqstan pıoneri», 1980-1992 jyldary «Qazaq ádebıeti» gazetterinde bólim meńgerýshisi, 1992-1993 jyldary «Zaman - Qazaqstan» gazetinde bas redaktordyń orynbasary qyzmetin atqardy. Birqatar jyldar boıy halyqaralyq «Túrkistan» gazetinde bas redaktordyń birinshi orynbasary boldy. Sondaı - aq, «El - shejire» qoǵamdyq qorynyń prezıdenti, «Alash» baspasynyń dırektory qyzmetin atqardy.
Proza janrynda tuńǵysh áńgimesi «Aqqabanyń tolqyny» degen atpen 1975 jyly «Kommýnızm týy» gazetinde , «Arman qanatynda» atty kollektıvtik jınaqta (1978) jaryq kórgen. 1981 jyly «Aqqabanyń tolqyny», 1987 jyly «On birinshi kúz», 1990 jyly «Kamennaıa pad», 1997 jyly «Jer ańsaǵan Saryatan», 2000 jyly «Samyrsyn sazy», 2004 jyly «Áńgime emes áńgimeler» atty prozalyq kitaptary «Jalyn», «Jazýshy», «Elorda» baspalarynan joldama alǵan. Onyń jekelegen birneshe shyǵarmasy nemis, qytaı, mońǵol, ýkraın marı, tatar, qyrǵyz tilderine aýdarylǵan. 2005 jyly halyqaralyq «Alash» syılyǵyna ıe boldy. Sonymen qatar jazýshynyń ózi A.Kýrchatkın, A.Ashırov, H.Abdýllın, T.Mınýllın, A.Lýpan, T.Pýlatov, P.Pýrevsýren, Krıshnnabam Mall, t.b. kóptegen shetel jáne týysqan halyqtar jazýshylarynyń jeke povesteri men áńgimelerin, E.Shvartstyń «Ajdaha» pesasyn, al sońǵy jyldary aǵylshyn jazýshysy Dj. Golsýorsıdiń novellalar jınaǵyn, Dj. Londannyń roman povesterin qazaq tilinde sóıletti. Dıdahmet Áshimhanuly - qalyń oqyrman men ádebı ortada áńgime janrynyń sheberi, stılıst, talantty jýrnalıst retinde tanylǵan qalamger.
2015 jyldyń 23 mamyrynda dúnıeden ozdy.
