AQSh pen Eýroodaqtyń Qazaqstanǵa qyzyǵýshylyǵy artýyna ne sebep
Búgin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń AQSh-qa sapary aıaqtaldy. Birneshe joǵary deńgeıdegi kezdesý ótti. Osy oraıda, QazAqparat tilshisi saıasattanýshy Dosym Sátpaevtan Prezıdent sapary týraly pikirin surap kórgen edi.
«Bul sapar Prezıdenttiń jyl saıynǵy BUU Bas Assambleıasyna barýymen baılanysty. Memleket basshysy ótken jyly da qatysqan bolatyn. Bıylǵy sapardyń mańyzdy sáti – Qasym-Jomart Toqaev AQSh Prezıdenti Djo Baıdenniń tikeleı qatysýymen ótken Ortalyq Azııanyń 5 eli + AQSh formatyndaǵy sammıtke qatysty. Bul osy jolǵy sapardy burynǵydan aıshyqty etti. Ortalyq Azııa memleketteriniń basshylary men AQSh prezıdentiniń kezdesýi zor qyzyǵýshylyq týdyrdy, sebebi alǵash ret boldy. Al, kezdesýdiń atalǵan formaty 2015 jyldan beri bar, Barak Obamanyń kezinde qalyptasty», - dedi Dosym Sátpaev.
Sondaı-aq, saıasattanýshy Qazaqstan men AQSh arasyndaǵy bıylǵy aıtýly oqıǵanyń biri retinde elimizde ótken sammıtti atap ótti.
«AQSh-tyń Memlekettik hatshysy Entonı Blınken jyl basynda Qazaqstanǵa kelip, sammıt ótkizdi. Atalǵan shara Ortalyq Azııa elderiniń Syrtqy ister mınıstrleri men AQSh Memlekettik hatshysy deńgeıinde ótti. Demek, osyndaı deńgeıdegi kezdesý alańy burynnan bar, biraq AQSh prezıdentimen kezdesýdiń deńgeıi joǵary. Bul ótken jylǵy aqpanda bastalǵan geosaıası jaǵdaılarmen baılanysty. Óıtkeni, AQSh Aýǵanstannan ketkennen beri Vashıngtonnyń atalǵan aımaqqa degen qyzyǵýshylyǵy tómendedi. Degenmen, qazir birneshe sebepterge baılanysty qyzyǵýshylyq qaıta ósti», - deıdi ol.
Odan bólek, spıker AQSh-tyń Ortalyq Azııa memleketteri, onyń ishinde Qazaqstanǵa qyzyǵýshylyǵynyń artý sebebin túsindirdi.
«Birinshi sebep, aımaqtaǵy ártúrli geosaıası jaǵdaılarǵa baılanysty. Ásirese, Reseı sanktsııa astynda qalǵannan keıin, AQSh úshin Shyǵys pen Azııa elderi basymdyqqa ıe. Árıne, Ortalyq Azııa elderi Batystyń Reseıge qarsy engizgen sanktsııalaryn aınalyp ótýge tyrysyp jatyr. Degenmen, Ortalyq Azııa elderi qıyn jaǵdaıǵa tap boldy. Óıtkeni, Reseı keıbir elderdi ımport pen sanktsııalardy aınalyp ótetin kópirge aınaldyrdy», - deıdi saıasattanýshy.
Onyń aıtýynsha, Aýǵanstan máselesine kelgende Ortalyq Azııa elderi – basty oıynshy.
«Bıyl tamyzda «Qazaqstan-Aýǵan» bıznes-forýmy ótti. Batys úshin Aýǵanstanmen ózara árekettesýdi tolyǵymen toqtatý múmkin emes. Óıtkeni, Eýropaǵa bet alǵan kóshi-qon legin azaıtý úshin halyqqa qandaı da bir kómek kórsetý qajet. Sondyqtan, Ortalyq Azııa Aýǵan baǵytyndaǵy mańyzdy deldal jáne oıynshy. Kelesi másele – Qytaı. Qytaı men Batystyń qaqtyǵysy da artyp barady. Reseıdiń áskerı jáne ekonomıkalyq álsireýi aıasynda Qytaıdyń kúsheıýi AQSh pen Eýropalyq Odaqty alańdatady», - deıdi ol.
Saıasattanýshy Batys elderi men AQSh-tyń Ortalyq Azııa elderimen kelisimde jumys isteýin Aýǵanstan bıligine talıbandardyń kelýimen baılanystyrdy.
«Qazir Aýǵanstanda gýmanıtarlyq daǵdarys. Óńirde 20 mıllıon adam ashtyq jaǵdaıynda qalyp otyr. Sondyqtan, AQSh pen Eýropalyq Odaq úshin Ortalyq Azııa elderi qazir mańyzdy. Onyń ishinde Talıban qozǵalysymen árekettesýde deldal retinde. Ózderińiz bilesiz, Qazaqstan Aýǵanstanǵa azyq-túlik jetkizedi, astyq, un satady, bul – óte iri naryq», - dep tolyqtyrdy Dosym Sátpaev.
