Zorlanǵan balalar týraly málimet jarııalanbaıdy

ASTANA. QazAqparat - Aqparat jáne kommýnıkatsııalar mınıstrligi «Aqparat týraly» zańǵa osyndaı jańa túzetý engizip otyr. Atalǵan zańda buqaralyq aqparat quraldarynda, áleýmettik jelilerde ártúrli jaǵdaıda zorlanǵan, quqyǵy taptalǵan balalar týraly materıaldardy jarııalamaý kerektigi týraly tarmaq bar. Bul týraly halyqqa esep berýi kezinde Aqparat jáne kommýnıkatsııalar mınıstri Dáýren Abaev málim etti.

Mundaı materıaldar ár balaǵa psıhologııalyq zardap shektirýi múmkin. Sol sebepten quzyrly mınıstrlik «Aqparat týraly» zańdy jetildirý barysynda osy máseleni qaıta qarastyryp, túzetý engizipti. Dáýren Abaevtyń aıtýynsha, túzetý engizilmeı turyp, ol qujat azamattyq qoǵamnyń talqysyna salynǵan. ıAǵnı, jýrnalıster, telekommýnıkatsııa naryǵynyń qatysýshylary, sarapshy-mamandar jáne aımaq ókilderi bul máselege oraı oı-pikirlerin ashyq aıtypty.

Atap aıtqanda, qoldanystaǵy 4 kodekske jáne 12 zańǵa 200-den astam túzetý engiziledi. Zańdyq qujat aqparat keńistigindeni balalardy qorǵaýǵa baǵyttalǵan normlardy qarastyrady. «Balalardy jahantordaǵy jaǵymsyz aqparattan shekteý úshin, baılanys operatorlary bilim berý mekemelerine balalarǵa zııanyn tıgizbeıtin kontentti usynýy kerek»,- dedi mınıstr.

Quptarlyq jaıttyń biri, mınıstrlik zorlyq-zombylyqqa dýshar bolǵan balalar týraly foto jáne beıne materıaldardy jarııalaýǵa tyıym salýdy usynyp otyr. Dáýren Abaevtyń pikirinshe, mundaı materıaldar ár balaǵa aıtarlyqtaı psıhologııalyq zardap shektirýi múmkin. Ókinishke oraı, keıbir BAQ reıtıng qýalap, kóbinese balalardyń rýhanı jaı-kúıin jáne keleshegin umyt qaldyryp, óreskel áreketke baryp jatady. Mysaly, ondaı balalardyń aty-jónin, tegin, tratyn jerin, oqıtyn mektebin qalyń kópshilikke jarııa etýge bolmaıdy.

Zańǵa engizilgen túzetýge sáıkes, zorlyqqa tap bolǵan balanyń óziniń, ata-anasynyń jáne zańdy ókiliniń ruqsatynsyz fotosýreti men jeke basynyń málimetterin paıdalanýǵa shekteý qoıylmaqshy. Aıta ketelik, mundaı norma Reseı Federatsııasynyń «Buqaralyq aqparat quraldary týraly» zańynda bar. Osy zańnyń 4-shi baby boıynsha, BAQ-ta jáne ǵalamtor jelisinde zańsyz áreketterdiń nátıjesinde zardap shekken kámelettik jasqa tolmaǵan balalar týraly aqparat (bul jerde: aty-jóni, tegi, kámeletke tolmaǵan balanyń foto jáne beınesýreti, onyń ata-anasy men zańdy ókiliniń sýreti, týǵan jyly, onyń daýsynyń aýdıojazbasy, turǵylyqty meken-jaıy, oqıtyn jeri jáne t.b. týraly aıtylyp otyr) taratýǵa qatań tyıym salynǵan.

«Balalardyń quqyqtaryn qorǵaý boıynsha aıtar bolsaq, keı kezde mundaı aqparatty jarııalaý kerek shyǵar. Degenmen biz ony áleýmettik jelilerde jarııalaýǵa tyıym salamyz»,- dedi Dáýren Abaev.

Sonymen qatar, múmkindigi shekteýli tulǵalardyń aqparatqa teń dárejede qoljetimdiligin qamtamasyz etý maqsatynda sýbtıtrleý jáne sýrdo aýdarma jasaýdy qoldanýdy keńeıtý usynylyp otyr.

Dáýren Abaevtyń aıtýynsha, balalardy jahantordaǵy jaǵymsyz aqparattan qorǵaý maqsatynda «balalar paketi» engiziledi. «Balalar qaýipsiz jahantor qyzmetin tutynsyn desek, ár balanyń bilim alýy men oıyn oınaýyna qajetti materıaldary bar saıttardyń tizimi jasalady. «Balalar paketinde» ár balanyń jasy men psıhologııasy boıynsha ruqsat etiletin aqparat qana bolady»,- dep túsindirdi mınıstr.