Jyldyń on basty oqıǵasy - BQO

Foto: None
ORAL. QazAqparat - «QazAqparat» Batys Qazaqstan oblysyndaǵy bıylǵy jyldyń eleýli on oqıǵasy jónindegi toptamany oqyrmandar nazaryna usynady.

Úsh batyr qyzdyń eskertkishi

 

Oralda qazaqtyń úsh batyr qyzy, Keńes Odaǵynyń Batyrlary Mánshúk Mámetova, Álııa Moldaǵulova jáne Halyq qaharmany Hıýaz Dospanovaǵa eskertkish ornatyldy. Kompozıtsııada ortada Mánshúk, eki jaǵynda Álııa men Hıýaz beınelengen. Uly Jeńistiń 70 jyldyǵy toılanǵannan keıin óńirdegi zııaly qaýym ókilderi, ardagerler osy úsh batyrǵa Oralda eskertkish ornatý jóninde usynys jasaǵan edi. Memlekettik komıssııa on bir jobanyń ishinen belgili músinshi Nurlan Dalbaıdyń jumysyn tańdap aldy. Buǵan deıin Astanadaǵy Kenesary hannyń, Atyraýdaǵy Dına Nurpeıisovanyń, Oraldaǵy Abaı men Syrym batyrdyń tulǵalaryn, sondaı-aq Ábilhan Qasteev, Muqaǵalı Maqataevtyń músinderin somdaǵan Nurlan Dalbaı - Almatydaǵy Táýelsizdik monýmenti avtorlarynyń biri. Astanadaǵy kórkem-quıma kombınatynda qoladan quıylǵan atalmysh eskertkishti ornatý jumystaryna oblystyq bıýdjetten 139 mln teńge bólindi. Buryn osy alańda turǵan Mánshúk Mámetovanyń eskertkishi qalpyna keltirilip, týǵan jeri - Bókeı ordasy aýdanynyń ortalyǵy Saıqyn aýylyna qoıyldy. 

Aqyn Saǵynǵalı Seıitovtiń 100 jyldyǵy

 

Qazaqtyń kórnekti aqyny, aýdarmashy, synshy, ádebıettanýshy-ǵalym Saǵynǵalı Seıitovtiń 100 jyldyǵy keńinen toılandy. Qadyr Myrza Álı atyndaǵy mádenıet jáne óner ortalyǵynda «Óz dáýiriniń daýylpazy» atty eske alý keshine aqyn, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Ǵalym Jaılybaı, kompozıtor Ilıa Jaqanov, aqyn Aqushtap Baqtygereeva, S.Seıitovtiń qyzy Dıdar qatysyp, estelikterimen bólisti. Saǵynǵalı Seıitovtiń 100 jyldyǵyna arnalǵan sharalar týǵan jeri - Aqjaıyq aýdany ortalyǵy Chapaev aýylynda jalǵasyp, aqyn músini ashyldy.

 

BQO gazetteriniń 100 jyldyǵy

 

Batys Qazaqstan oblystyq «Oral óńiri» jáne «Prıýrale» gazetteriniń shyǵa bastaǵanyna 100 jyl tolýyna oraı «Ǵasyrlyq ǵumyr» atty respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferentsııa ótti. Gazetterdiń ǵasyrlyq toıyna oraı atqarylǵan sharalar jóninde shaǵyn fılm kórsetilip, H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıteti janyndaǵy Z.Qabdolov atyndaǵy ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń jetekshisi, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Qylyshbaı Súndetuly, jazýshy, alashtanýshy Tursyn Jurtbaı syndy ǵalymdar óńirlik basylymdar tarıhynan syr shertti. Batys Qazaqstanda alǵashqy basylym Sháńgereı Bókeev, Baqytjan Qarataev, Ǵumar Qarash, Eleýsin Buırın, Ǵabdolǵazız Musaǵalıev syndy ult zııalylarynyń qoldaýymen 1911-1913 jyldary áýeli Ordada, keıin Oralda «Qazaqstan» degen atpen jaryq kórgen. Al oblystyq basylymdar 1917 jyly 28 shildede Ordada  basylǵan «Uran» gazetinen bastaý alady.

Alashorda úkimetiniń 100 jyldyǵy

 

Syrym aýdanynda Alashorda úkimetiniń 100 jyldyǵyna jáne Kúnbatys Alashorda basshylarynyń biri Jahansha Dosmuhamedovtiń 130 jyldyǵyna oraı «Azattyq tańyn ańsaǵan Alash arystary» degen taqyrypta respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferentsııa ótti. Shara barysynda J.Dosmuhamedov atyndaǵy Óleńti orta mektebinde jańa mýzeı ashyldy. Syrym Datuly atyndaǵy tarıhı-ólketaný mýzeıi qaıtadan jańǵyrtylyp, onda Alash arystaryna arnalǵan zaldar jasaqtaldy. Konferentsııaǵa jazýshy, alashtanýshy, fılologııa ǵylymdarynyń doktory Tursyn Jurtbaı, Semeı qalasyndaǵy Shákárim atyndaǵy memlekettik ýnıversıtetiniń professory, arheolog Amantaı Isın, tarıh ǵylymdarynyń kandıdattary, Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedýnıversıteti tarıh jáne quqyq ınstıtýtynyń dırektory Bolat Jumaǵulov, QR memlekettik tarıh ınstıtýtynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri Qundyzaı Erimbetova, Astrahan memlekettik ýnıversıteti Reseı tarıhy kafedrasynyń dotsenti Andreı Syzganov sekildi ǵalymdar qatysyp, óz oı-tolǵamdaryn ortaǵa saldy. Bıyl Syrym aýdanynan Semeıge jáne Máskeýge deıin tarıhı-tanymdyq ekspedıtsııalar uıymdastyryldy.

Aqsaı qalasynyń 50 jyldyǵy

 

Bórli aýdanynyń ortalyǵy Aqsaıda qalanyń 50 jyldyǵy toılandy. Mereıtoılyq sharalar barysynda bir top azamattarǵa mereıtoılyq medaldarmen qatar «Bórli aýdanynyń qurmetti azamaty» ataǵy berilip, tósbelgiler tabys etildi. Aqsaı qalasynyń 50 jyldyǵyna oraı «Qarashyǵanaq» dene shynyqtyrý-saýyqtyrý kesheni ashyldy. Bul nysan qurylysyna «QPO b.v.» kompanııasy áleýmettik-ınfraqurylymdyq damý baǵdarlamasy aıasynda 860 mln teńge bólgen bolatyn. Sport kesheninde 1200  oryndyq kórermender minbesi, jeńil atletıkaǵa arnalǵan júgirý jolaǵy, fýtbol, voleıbol, tennıs alańdary bar. Jalpy, keshende turǵyndar sporttyń 15 túrimen aınalysa alady.

 

Syrym Datulynyń 275 jyldyǵy toılandy

 

El bastaǵan kósem, sóz bastaǵan sheshen ári batyr Syrym Datulynyń 275 jyldyǵyna arnalǵan mereıtoılyq sharalar Oralda respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferentsııamen bastaldy. Sharaǵa arnaıy kelgen jazýshylar, Memlekettik syılyqtyń ıegerleri Ánes Saraı, Syrym batyr týraly jazylǵan «Tar kezeń» romanynyń avtory Qajyǵalı Muhambetqalıuly dana da dara tulǵanyń tarıhtaǵy ornyna jan-jaqty toqtaldy. Sondaı-aq tarıh ǵylymdarynyń doktorlary, professorlar, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinen kelgen akademık Serik Máshimbaev, H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıteti ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń dırektory Ábilseıit Muqtar, Q.Jubanov atyndaǵy Aqtóbe memlekettik ýnıversıtetinen Talǵat Jumaǵambetov jáne basqalar Syrym Datulyndaı dalanyń tarıhı tulǵasy, muraǵattardaǵy derekter, onyń kezeńi týraly baıandamalar jasady. Syrym Datulynyń 275 jyldyǵyna arnalǵan sharalar týǵan jeri - Syrym aýdanynda márege jetti.

 

BQO teatry - halyqaralyq festıvaldiń bas júldegeri

 

Batys Qazaqstan oblystyq qazaq drama teatry Makedonııada márege jetken «Stobı - 2017» halyqaralyq teatr festıvaliniń bas júldesin jeńip aldy.

 

Festıval barysynda kórsetilgen H.Mıýller, J.Anýıdiń «Fıloktet -  Medeıa» tragedııasyn belgili rejısser, Sh.Aıtmatov atyndaǵy halyqaralyq syılyqtyń laýreaty Qýandyq Qasymov sahnalady.   Halyqaralyq dodada sondaı-aq teatr akteri Salaýat Túmenov «Eń úzdik er adam», al QR mádenıet salasynyń úzdigi Nurgúl Jubatova «Eń úzdik áıel obrazy» atalymy boıynsha úzdik atandy. Batysqazaqstandyq teatr atalmysh festıvalde osymen ekinshi ret bas júlde ıegeri atandy. Teatr budan bir jyl buryn Makedonııanyń Veles qalasynda ótken «Stobı - 2016» antıkalyq drama teatrlarynyń HV halyqaralyq festıvalinde de úzdik shyqqan bolatyn. Onda batysqazaqstandyq ujym kóne grek dramatýrgi Evrıpıdtiń áıgili shyǵarmasy negizinde «Troıa arýlaryn» (onyń da rejısseri Qýandyq Qasymov) sahnalaǵan edi. Sol dodada Gran-prıge qosa Qýandyq Qasymov «Eń úzdik rejıssýra», Gekýba beınesin somdaǵan Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Bıbigúl Esalıeva «Eń úzdik áıel obrazy» atalymdaryn enshilep qaıtqan bolatyn. 2017 jyly teatrda barlyǵy segiz spektakldiń premerasy qoıyldy.

 

Oblystaǵy jańa qus fabrıkasy

 

Memleket basshysynyń qatysýymen ótken telekópir barysynda Zelenov aýdany Şapov aýylynda «Jaıyq Agro LTD» JShS-nyń qus fabrıkasy iske qosyldy. Munda jylyna 6 myń tonna qus eti óndiriledi. Sonda oblys qajetin jergilikti ónim esebinen óteýge múmkindik týady. Jalpy, bıyl oblysta údemeli ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý baǵdarlamasy men kásipkerlikti damytý kartasy aıasynda 8,3 mlrd teńgeni quraıtyn 9 jobany (536 jumys orny) júzege asyrý josparlanǵan bolatyn. Kúni búgin 5,1 mlrd teńgeniń 4 jobasy júzege asyryldy, Jyl aıaǵyna deıin 3,2 mlrd teńgege taǵy bes joba iske qosylmaq.

 

Úsh nysanǵa - ataqty adamdardyń esimderi

 

Úkimet qaýlysymen Batys Qazaqstan oblystyq qazaq drama teatry endi ataqty aktrısa, KSRO jáne Qazaqstannyń halyq ártisi, Memlekettik syılyqtyń ıegeri Hadısha Bókeevanyń esimimen atalady. Qaztalov aýdanynda týyp-ósken Hadısha Bókeevanyń 100 jyldyǵy bıyl oblysta keń kólemde atalyp ótildi. Sondaı-aq oblystyq mádenıet jáne óner ortalyǵyna ataqty aqyn, Qazaqstannyń halyq jazýshysy, Memlekettik jáne halyqaralyq «Tarlan» syılyǵynyń ıegeri Qadyr Myrza Álıdiń, Oral qalasyndaǵy №30 mektepke qazaqtyń tuńǵysh ushqysh qyzy, Halyq qaharmany Hıýaz Dospanovanyń esimi berildi.

Oraldaǵy «Rýhanı jańǵyrý» mýzeıi

 

Táýelsizdik kúnine oraı Oralda «Rýhanı jańǵyrý» mýzeıi óz esigin aıqara ashty.

 

1893 jyly salynǵan tarıhı ǵımarat batysqazaqstandyq kásipker Muratbek Muhambedıevtiń  qarjylaı qoldaýymen qalpyna keltirildi. Mýzeıdiń birinshi zaly «Batys Qazaqstan oblysynyń kıeli jerleri» dep atalady. Munda ınteraktıvti taqtanyń kómegimen Qazaqstannyń kıeli jerleriniń qataryna engizilgen alty nysanmen tanysýǵa bolady. Olar - «Jaıyq qalashyǵy», Taqsaı qorǵan kesheni, Bókeı ordasy tarıhı-mýzeı kesheni, Jumaǵazy haziret, Ǵumar Qarash beıiti, Jympıty - «Alash arystary» úıi. Taǵy bir zal ulttyq baspasóz tarıhyna arnalsa, úshinshi bólmede ótken ǵasyrda azattyq úshin kúresken qaıratkerlerdiń ómiri týraly málimetter jınaqtalǵan. «Jańarǵan ólke» atty tórtinshi zaldan Astana men Oral qalasynyń búgingi tańdaǵy tabys-jetistikterin kórýge bolady.

 

Jalpy, oblysta Táýelsizdik meıramyna oraı 95 nysan paıdalanýǵa berildi.

Seıchas chıtaıýt