Jyl basynan beri 10,5 myńǵa jýyq etnıkalyq qazaq qandas mártebesin aldy

Foto:
ASTANA. QazAqparat - 2023 jylǵy 1 shildedegi jaǵdaı boıynsha 10 488 etnıkalyq qazaq tarıhı otanymen tabysyp, qandas mártebesin aldy, dep habarlaıdy QazAqparat QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.

Baspasóz qyzmetiniń málimetterine qaraǵanda, 1991 jyldan beri respýblıkaǵa 1 mln 117,6 myń etnıkalyq qazaq oralǵan.

Jyl basynan Qazaqstanǵa kelgen qandastardyń jartysy (56%) Ózbekstannan, 19,3% – Qytaıdan, 9,7% – Reseıden, 7,8% – Mońǵolııadan, 4,6% – Túrikmenstannan jáne 2,6% basqa elderden.

Osy jylǵy 1 shildedegi jaǵdaı boıynsha eńbekke qabiletti jastaǵy etnıkalyq qonys aýdarýshylar sany 65,6%-dy, eńbekke qabiletti jastan kishi 25,8%-dy jáne zeınetkerler 8,6%-dy quraıdy.

Eńbekke qabiletti jastaǵy qandastardyń ishinen bilim deńgeıi boıynsha 16,7%-y joǵary bilimdi, 37,1%-y orta kásibı bilimdi, 38,8%-y jalpy orta bilimdi.

Qonys aýdarǵan etnıkalyq qazaqtar respýblıkanyń túrli óńirlerine qonystandy.

Sonymen birge, qandastardy qonystandyrý úshin kelesideı eńbek kúshi tapshy óńirler anyqtaldy: Aqmola, Abaı, Qostanaı, Pavlodar, Shyǵys jáne Soltústik Qazaqstan oblystary.

Qonystandyrý óńirlerinde 2023 jylǵa arnalǵan qandastardy qabyldaý kvotasy 1 925 adamdy quraıdy. 2023 jylǵy 1 shildedegi jaǵdaı boıynsha qonystandyrý óńirlerine 1 032 qandas qonys aýdardy.

Joǵaryda atalǵan óńirlerde qonystanǵan qandastarǵa kóshýge sýbsıdııa túrinde memlekettik qoldaý sharalary usynylady – bir mezgilde otaǵasyna jáne otbasynyń árbir múshesine 70 AEK (241,5 myń teńge) mólsherinde; turǵyn úı jaldaýǵa jáne kommýnaldyq qyzmetterge aqy tóleýge – bir jyl ishinde 15-ten 30 AEK (51,7-den 103,5 myń teńgege deıin) mólsherinde.

Jyl basynan beri 565 qandasqa túrli qoldaý sharalary kórsetildi. Atap aıtqanda, 293 adam turaqty jumysqa ornalastyryldy, 565 adam birjolǵy sýbsıdııa aldy, al 257 qandasqa turǵyn úı shyǵyndary sýbsıdııalandy.

Sonymen qatar erikti qonys aýdarýdyń tıimdiligin arttyrý maqsatynda azamattardy soltústik óńirlerge qonys aýdarýǵa qatysatyn jumys berýshilerdi qoldaý boıynsha ınstıtýtsıonaldyq sharalar qabyldandy. Turǵyn úı satyp alý, salý úshin nemese ıpotekalyq turǵyn úı qaryzdary boıynsha bastapqy jarnanyń bir bóligin jabý úshin ekonomıkalyq utqyrlyq sertıfıkaty turǵyn úı qunynyń 50%-y nemese bir otbasyna 4 mln teńgege deıin mólsherinde bir jolǵy óteýsiz jáne qaıtarymsyz negizde engizildi.

Esterińizge sala keteıik, osy jyly pılottyq rejımde Qazaqstan elshilikteri arqyly «bir tereze» qaǵıdaty boıynsha qandas mártebesin berý tetigi iske asyryldy. Pılottyq joba sheńberinde elimizge barý, jumys orny, turǵyn úı berý múmkindikteri týraly máseleni sheshýge jáne respýblıka aýmaǵyna kirmeı-aq qandas mártebesin alýǵa bolady. Búgingi tańda respýblıkanyń shet elderdegi mekemeleri arqyly etnıkalyq qazaqtardan jańa formatta 1 984 ótinish (656 otbasy) qabyldandy.


Seıchas chıtaıýt