«Jumys berýshi de qarttyǵyńyzdy qamtamasyz etedi» - baspasózge sholý
Keshe Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Shanhaı yntymaqtastyq uıymyna (ShYU) múshe memleketter basshylarynyń jáne Brazılııa, Reseı, Úndistan, Qytaı jáne Ońtústik Afrıka Respýblıkasynyń memleketaralyq birlestigine (BRIKS) múshe elder prezıdentteriniń basyn qosqan sammıtterge qatysý úshin Bashqurtstan Respýblıkasynyń astanasy Ýfaǵa keldi, dep jazady "Egemen Qazaqstan" basylymy.
«Ýfa sammıtteriniń» mańyzdylyǵyn oǵan álemniń 14 eli prezıdentteriniń, sonymen qatar, akkredıtteýden ótken 1 500-ge tarta jýrnalıstiń arnaıy kelýinen-aq ańǵarýǵa bolady.
Bashqurtstanda uıymdastyrylǵan keleli jıyndardyń kún tártibi alǵashqy kúni-aq ózektiligimen erekshelendi. "Keshe BRIKS memleketaralyq birlestigine múshe elder prezıdentteriniń qatysýymen aýqymdy sammıt ótti. Bul jıynǵa Reseı Federatsııasynyń Prezıdenti Vladımır Pýtın, Brazılııa Federatıvtik Respýblıkasynyń Prezıdenti Dılma Roýsseff, Úndistan Respýblıkasynyń Premer-mınıstri Narendra Modı, Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Tóraǵasy Sı Tszınpın, Ońtústik Afrıka Respýblıkasynyń Prezıdenti Djeıkob Zýma qatysyp, sóz sóıledi. Al Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev atalǵan sammıt jumysyna arnaıy shaqyrylǵan qurmetti qonaq retinde qatysty", - delingen "Nursultan NAZARBAEV: Ózara yqpaldastyq órisimizdi keńeıtedi" atty maqalada.
Bul rette Nursultan Nazarbaev memleketter arasyndaǵy ózara is-qımyldyń basymdyǵy bar birqatar baǵyttaryn atady, sonyń biri - óńirlik yntymaqtastyqty damytý bolyp otyr. «Qazirgi úrdister jaǵdaıynda EAEO Batys pen Shyǵys arasyndaǵy bir-birin ózara tolyqtyratyn yntymaqtastyqtyń damýynyń jańa kezeńi retinde Uly Jibek jolyn jańǵyrtý úderisindegi negizgi býynǵa aınalyp keledi. ShYU da senimsizdikti eńserýdegi qýatty serpinge aınaldy. Qysqa ýaqyt ishinde «Shanhaı rýhy» jańa Eýrazııanyń sımvolyna aınaldy. Qazirdiń ózinde EAEO men ShYU arasyndaǵy qyzý únqatysý aldaǵy transqurlyqtyq tyǵyz yntymaqtastyqtyń bastalýyna ońtaıly negiz qalaýda. EAEO-ShYU kólbeý kólik arterııasy men BRIKS tik kólik arterııasynyń qosylýy saýdanyń kúrt ósýine yqpal ete alady. Bolashaqta ony bizdiń aýmaǵymyzdaǵy ortaq birlestik jáne ortaq erkin aımaq retinde qarastyrýǵa bolady», - dedi Memleket basshysy.
"Egemen Qazaqstannyń" búgingi sanynda "Qazaqstan" ulttyq arnasynyń basshysy Nurjan Muhamedjanovamen bolǵan suhbat jarııalanyp otyr.
Alpys jylǵa taıaý tarıhy bar, tolyqtaı qazaq tilinde habar taratatyn elimizdegi birden-bir iri medıaqurylym - «Qazaqstan» Ulttyq telearnasy túrli jastaǵy kórermenderge arnalǵan jańalyqtarymen, qoǵamdyq-saıası, ekonomıkalyq habarlarymen, tartymdy tok-shoý, oıyn-saýyq jáne tanymdyq baǵdarlamalarymen, sondaı-aq, memlekettik tildi damytýǵa negizdelgen tyń jobalarymen tanymal. «Qazaqstan» RTRK» AQ basqarma tóraıymy Nurjan Muhamedjanovamen áńgimede otandyq televızııanyń aqparat keńistigindegi róli, ótkeni men búgingi tynys-tirshiligi týraly baıandalady. Tolyǵyraq, "Memlekettik tilde habar taratatyn Ulttyq arna týraly" degen taqyryppen jarııalanǵan materıaldan oqýǵa bolady.
Qazaqstandyq elshilerdiń áıelderine «elshiniń jubaıy bolǵany úshin» ǵana on jyl jumys ótili jazylatyn boldy, dep jazady "Aıqyn".
Keshe ulttyq zańnamadaǵy osyndaı qyzyqty norma týraly senatorlarǵa Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstri Tamara Dúısenova aıtyp berdi. Osy kúni Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen senatorlar ózderiniń sessııa jabar sońǵy jalpy otyrystaryn ótkizgen bolatyn. Onda zeınetaqymen qamsyzdandyrýǵa qatysty el kútken jańa zań jobasy birden eki oqylymda maquldanyp, Elbasynyń qol qoıýyna joldandy.
«Keıbir zańnamalyq aktilerge zeınetaqymen qamsyzdandyrý máseleleri boıynsha, ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» dep atalatyn jańa joba jumys berýshilerdi óz qyzmetkerleri úshin ár aı saıyn onyń jalaqysynyń 5 paıyzy kóleminde zeınetaqylyq jarna aýdaryp turýǵa mindetteıdi. Osylaısha, salyq tólep, resmı túrde jumys isteıtin qazaqstandyqtardyń bolashaq zeınetaqylary úsh kózden qalyptastyrylatyn boldy», delingen «Jumys berýshi de qarttyǵyńyzdy qamtamasyz etedi» atty maqalada.
Bolashaqta Qazaqstanda shyny, plastık jáne basqa qaldyqtar jeke-jeke jınalatyn bolady. Bul týraly "Aıqyn" basylymynyń "Qoqysty qolyńyz emes, uıatyńyz tazartsyn" atty materıalynda habarlanýda.
"Úkimet el Parlamentine jańa zań jobasyn engizdi: keshe «Keıbir zańnamalyq aktilerge Qazaqstannyń «jasyl» ekonomıkaǵa kóshýi máseleleri boıynsha, ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasynyń tusaýy kesildi. Zańǵa sáıkes, Qazaqstanda «turmystyq qaldyqtardyń ár túrin bólek jınaýdy engizý jáne sony yntalandyrý» kózdelýde", - delingen atalmysh maqalada.
- Qazir biz osy normany iske qosý protsedýralaryn júrgizýdemiz, - dedi jýrnalısterge suhbatynda Energetıka mınıstriniń orynbasary Talǵat Ahsambıev. - Ol naqty mindettemelerdi bekitedi. Munymen jergilikti atqarýshy organdar aınalysady. Nátıjesinde, bıoqaldyqtar - jeke, negizgi qoqys - bólek, plastık bólek jınalýǵa tıis.
Bul rette Astana ákimdigi óz betinshe pılottyq jobany qolǵa alyp, 54 úıdiń janyna túrli-tústi 3 konteıner qoıdy. Ol boıynsha, shyny, plastık jáne basqa qaldyqtar jeke-jeke jınalýǵa tıis.
Vıtse-mınıstrdiń málimetinshe, qazirgi kezde Qazaqstan aýmaǵynda shamamen 100 mıllıon tonna qatty turmystyq qaldyq jınalyp qalǵan. Jyl saıyn oǵan taǵy 5-6 mıllıon tonnasy qosylady. 2014 jyly osynyń 3,43 paıyzy ǵana óńdeldi.
Elimizde 500 myń tonnadaı plastmassa, taǵy 500 myńdaı tonna shyny qordalanyp jatyr. Tek osylardy ǵana bir jerge úıse, taý týar edi. Olardy óńdep, iske jaratýǵa bolady. Mysaly, Mańǵystaý oblysynda, Jańaózendegi kásiporyn plastık bótelkelerdi óńdep, olardan tóbe jabatyn tamasha materıal (cherepıtsa) jasaýǵa kirisipti. Bul jerdegi eń úlken qıyndyq - qajetti qaldyq túrin jınaý delindi. Eshbir qaıta óńdeýshi zaýyt qala shetterindegi qoqys polıgondaryn qoparyp, kerekti zattaryn izdeýmen aınalysýǵa barmaıdy. Úkimet bul máseleni «negizgi qaldyq túrlerin qoqys jáshikterinde-aq bólek jınaýdy jappaı engizý sheshedi» degen senimde.
"Túrkistan" aptalyq basylymynyń búgin kelip jetken sanynda "Kaspıı diń tolqyny soǵady jaǵaǵa... kók teńizdiń daýy sheshiler túri joq " atty saraptama materıal jaryqqa shyqty.
"Kaspıı - óte mańyzdy strategııalyq aımaq. Geografııalyq ornalasýy ony Eýrazııadaǵy ǵana emes, dúnıe júzindegi yqpaldy teńizderdiń qataryna qosty. Qart Kaspııdiń qoınaýynan munaı men gazdyń mol qory tabylǵaly beri talas-tartys tipti kúsheıip ketti. Bes memlekettiń úlesi bar quıqaly teńizde 68 mıllıard barrel qara altyn qattaýly deıdi geolog mamandar. Al álemdegi munaıdyń barlanǵan qory - 150 mıllıard barrel. Endeshe, Kaspıı mańyndaǵy memleketter úshin teńizdegi úlesti tıimdi bólýdiń mańyzyn baǵamdaı berińiz", - dep jazady gazet.
Teńiz soltústikten ońtústikke qaraı 1200 shaqyrymǵa sozylyp jatyr, jaǵalaý syzyǵynyń uzyndyǵy - 7000 shaqyrym. Tórt qubylasy túgeldeı qurlyqpen shektesetin sý alaby bes memlekettiń shekarasyn shaıady. Jaǵalaý syzyǵynyń Qazaqstan úlesine - 29 paıyzy (2340 shaqyrym), Reseıge - 9 paıyzy, Ázirbaıjanǵa - 20 paıyzy, Túrikmenstanǵa - 21 paıyzy, Iran Islam Respýblıkasyna - 14 paıyzy tıedi.
"Eger Kaspıı kól dep tanylsa, onda ár el óz jaǵalaýynan 16 shaqyrymǵa deıingi jerdi ǵana óz erkimen ıgere alady, al teńizdiń qalǵan bóligi Ázirbaıjan, Iran, Reseı, Qazaqstan, Túrkimenstan memleketteriniń ortaq menshigi bolyp sanalady da, ondaǵy tabıǵat baılyǵyn bes el birlesip, kelisip paıdalanady. Al teńiz dep bekitilse, onda bes el ózderine tıesili aýmaqqa ǵana qojaıyn bolady. Onda maıly jilik bizge tımek. Sebebi Kaspııdiń eń uzyn jaǵalaýy bizge tıesili. Munda munaı men gaz qory mol. Bir ǵana Shyǵys Qashaǵan ken ornynda 7 mıllıard tonnaǵa jýyq munaı qory bar. Kaspıı teńiz dep tanylǵan jaǵdaıda aıdynnyń 13-aq paıyzyn ıemdenetin Iran sekildiler ońbaı utylady", - delingen maqalada.
Býrabaıdyń qaq ortasynda Abylaı han oryntaǵynyń ornalasqan jerinde úsh astanalyq turǵyn jergilikti polıtseıge qoqan-loqqy kórsetti. Quqyq qorǵaýshy tabeldik qarýdy qoldanýǵa májbúr boldy. Bul týraly "Ekspress K" "Vystrely na svıaşennoı zemle" atty maqalasynda jazýda.
"Sol kúni BMW kóligin basqaryp kele jatqan bir qyz, tyıym salatyn belgini elemesten, tanymal alańqaıdyń avtoturaǵyna basqa jerden kirgen. Júrgizýshi áıelge polıtseı taqalyp, odan qujattaryn usynýdy suraǵan. Biraq júrgizýshi odan bas tartty. Kóp uzamaı kólikten bir jas jigit shyǵyp, serjanttyń jaǵasynan alady jáne ony bedeldi týystarymen qorqytyp, jumystan qýyp tynatynyn aıtyp zekigen. Onyń izin ala kólikten taǵy eki jigit shyqty. Polıtseı men jas jigitter arasynda aǵa jyrtys bastalyp ketedi. Serjant shıelenisken janjaldy tyımaq bolady, alaıda qandary qyzý jigitter ony tyqsyra bastaıdy. Olar polıtseıdiń kóılegin jyrtyp, ratsııasyn syndyryp tastaǵan. Osynyń bárine kýrortta demalyp jatqan kóptegen reseılik týrıster kýá boldy jáne bul janjaldy ózderiniń mobıldi telefondaryna túsirip jatty. Serjant tabeldik qarýyn alyp, eskertý retinde aspanǵa oq atty. Osydan keıin oqıǵa ornyna polıtsııa qyzmetkerleri kelip, qany qyzý jigitterdi qamaýǵa aldy", - delingen maqalada.