Joldaý júktegen mindetter: Úkimet atqaratyn jumys josparyn tanystyrdy
Osy oraıda UB basshysy Erbolat Dosaev Ulttyq bank Úkimetpen birlesip 2022 jyly ınflıatsııany 4-6% nysanaly dálizge qaıtarýǵa aıryqsha kóńil bóletinin aıtty.
«Inflıatsııany 2022 jyly nysanaly dálizge qaıtarý boıynsha Joldaýda qoıylǵan mindetterdi tıimdi túrde sheshý úshin 2021-2023 jyldarǵa arnalǵan ınflıatsııaǵa qarsy áreket etý sharalarynyń kesheni ázirlenip, kelisýdiń sońǵy satysynda tur. Makroekonomıkalyq saıasatty úılestirý jónindegi 2021-2023 jyldarǵa arnalǵan kelisimmen birge bul sharalar ınflıatsııanyń azyq-túlikke jatatyn jáne azyq-túlikke jatpaıtyn bólikteriniń monetarlyq emes faktorlaryn aıtarlyqtaı tómendetýdi qamtamasyz etýge, orta merzimdi negizde boljamdy jáne teńgerimdi tarıftik saıasatty qamtamasyz etýge tıis», - dedi UB basshysy.
Budan bólek, keshegi Joldaýda Prezıdent aýyl sharýashylyǵy salasyna erekshe nazar aýdaryp, saladaǵy kemshilikterge toqtaldy.
Bul turǵyda Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev aýa raıy faktorlarynyń aýyl sharýashylyǵy óndirisine teris áserin boldyrmaý, sondaı-aq mal sharýashylyǵynyń azyqtyq bazasyn damytý maqsatynda eginshilikte naqty ártaraptandyrý isi júzege asyrylatynyn jetkizdi.
«Jaıylymdardy tıimdi paıdalaný maqsatynda olardy baqylaýdyń jańa ádisteri, tıisti memlekettik qoldaý sharalary barynsha paıdalanylatyn bolady. Sondaı-aq jaıylymdardy túbegeıli jáne jeńil-jelpi jaqsartý, sonymen qatar sýlandyrýdyń barynsha tıimdi modelderin qoldana otyryp, jańa jaıylymdyq jerlerdi aınalymǵa tartý arqyly jaıylymdardyń ónimdiligin arttyrýdyń jańa tásildemeleri ázirlenip, engiziledi», - dedi E. Qarashókeev.
Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha «Jeke qosalqy sharýashylyqtar týraly» zań jobasy ázirlenetin bolady.
Atalǵan zań jobasyn qabyldaý jeke qosalqy sharýashylyqtardy júrgizý kezinde týyndaıtyn qatynastardy retteýge, aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdiń utymdy paıdalanylýyna, sondaı-aq jeke qosalqy sharýashylyqtardyń memlekettik qoldaý sharalaryna keńinen qol jetkizýine múmkindik beredi.
Munymen qosa, veterınarııa júıesi túbegeıli reformalanatyn bolady.
Birinshiden, memlekettik monopolııa fýnktsııalarynyń bir bóligin básekeli ortaǵa berý josparlanyp otyr, bul osy salaǵa jeke kapıtaldyń kelýin qamtamasyz etedi. Ekinshiden, veterınarııalyq qyzmet jumysy tsıfrlyq formatqa kóshiriledi, sol arqyly bir jaǵynan epızootııalyq ahýaldyń qadaǵalanýy men mal sharýashylyǵy ónimderiniń qaýipsizdigi qamtamasyz etiledi. Al ekinshi jaǵynan, tsıfrlandyrý veterınar mamandardy qaǵazbastylyqtan bosatyp, negizgi fýnktsııalaryn oryndaýlaryna múmkindik beredi.
Úkimette otyrysynda Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi azyq-túlik ónimderi baǵasy úshin baqylaý fýnktsııasyn ózine almaq.
«Ekinshi tapsyrma – ol óndirýshiden tutynýshyǵa deıingi tizbek boıynsha tamaq ónimderiniń baǵasyn biryńǵaı baqylaý jónindegi negizgi jaýapty memlekettik organdy aıqyndaý jáne múddeli memlekettik organdardyń ózara is-qımyl reglamentin ázirleý. Osy tarmaqty iske asyrý úshin mınıstrlik Ulttyq ekonomıka mınıstrligi jáne basqa da múddeli organdarmen birlesip, bir aılyq merzimde Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligine óndirýshiden tutynýshyǵa deıingi tizbek boıynsha azyq-túlik taýarlaryna baǵa belgileýdi úılestirý jáne bólý jónindegi ýákiletti organnyń fýnktsııalaryn berý usynystaryn engizedi», - dedi Saýda jáne ıntegratsııa Erjan Qazanbaev.
Óz kezeginde Tsıfrlyq damý, ınnovatsııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstri Baǵdat Mýsın IT-mamandardy daıarlaý jumysyn túsindirdi.
Memleket basshysy Joldaýda Tsıfrlandyrý jónindegi ulttyq jobanyń aıasynda keminde 100 myń joǵary bilikti ІT-maman daıarlaý kerek ekenin aıtqan bolatyn.
«Búginde elimizde IT-sektorynda kadrlardyń aıtarlyqtaı joǵary tapshylyǵy qalyptasty. Bul ekonomıkalyq básekege qabilettilikke qoljetkizýge múmkindik bermeıdi», - dep toqtaldy B. Mýsın.
QR Prezıdentiniń 100 myń joǵary bilikti IT-mamandy daıarlaý jónindegi tapsyrmasyn iske asyrý maqsatynda mynandaı is-sharalar oryndalatyn bolady:
Birinshiden, jyl saıyn jeke IT-mektepterde oqytý úshin IT-vaýcherler beriletin bolady. Osylaısha, jeke aqparattyq tehnologııalar mektepteri naryǵyna qoldaý jasalyp, 2025 jylǵa deıin 20 myń IT-vaýcher beriletin bolady. Bul shara barlyq nıet bildirýshilerge naryqta qurylatyn joǵary dárejeli IT-mektepterinde IT-mamandaryn qaıta oqytýǵa múmkindik beredi.
Ekinshiden, Bilim jáne ǵylym mınıstrligimen birlesip IT-mamandyqtary boıynsha baǵdarlamalardy ózgertýge daıyndyq júrgizilýde. Úshinshiden, ýnıversıtettermen aqparattyq tehnologııalar daǵdylary bar salalyq mamandardy daıarlaý maqsatynda IT-mamandyqtardy beıindi óndiristermen biriktirý boıynsha jumystar júrgizýde», - dedi mınıstr.
Úkimet otyrysynda bilim salasyna qatysty berilgen tapsyrmalarǵa erekshe mán berildi. Osy rette Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov 1 myń jańa mektepti salý qadamdaryn túsindirdi.
«Birinshiden, 1000 jańa mektep qurylysy boıynsha atap óteıin. Boljamǵa sáıkes 2025 jyly ýrbanızatsııa men týý deńgeıiniń ósýine baılanysty mekepterde qosymsha 993 myń orynǵa qajettilik paıda bolady. Sondyqtan oryn tapshylyǵyn boldyrmaý úshin 1 myń jańa mektepti salý 4 negizgi mehanızm arqyly iske asyrylady: memlekettik bıýdjetten nysanaly qurylys, memlekettik-jekemenshik áriptestik tetigi, jekemenshik mektepter jelisin damytý, modýldik mektepter salý», - dedi mınıstr.
Onyń aıtýynsha, josparǵa sáıkes bıylǵy jyldyń ózinde 200 jańa mektep iske qosylady. Kelesi 4 jyl ishinde jyl saıyn 200 mektep salynatyn bolady. Jergilikti atqarýshy organdar osy 1000 mektepti salý úshin qajetti jer ýchaskelerin aldyn-ala bólip, onyń ınteraktıvti kartasyn ázirleýi qajet. Oǵan qosa 1500, 2000, 2500, 3000 oqýshyǵa arnalǵan mektepterdiń zamanaýı tıptik jobalary daıyndalmaq. Osy tapsyrmanyń oryndalýyna qoǵamdyq baqylaý júrgizý úshin arnaıy elektrondyq portal iske qosylady.
Aıtpaqshy, tolyq jınaqtalǵan aýyl mektepterin jan basyna qarjylandyrýǵa birtindep kóshirý 2023 jyldan bastalmaq.
«2022 jyly pılotty jobany ótkizemiz. Biz 2020 jyly barlyq qala mektepterin jan basyna qarjylandyrýǵa kóshirdik jáne onyń oń nátıjesin kórip otyrmyz. Birinshiden ol – ártúrli óńirlerdegi mektepterdi qarjylandyrý kólemin birshama teńestirdi, mektepterdiń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn nyǵaıtýǵa múmkindik berip, bıýdjet qarajatyn paıdalanýdyń tıimdiligin arttyrý jáne bilim berý salasyna jekemenshik ınvestıtsııalar tartýǵa jaǵdaı jasady», - dedi A. Aımaǵambetov.
Atalǵan qadamdar qala men aýyl mektepteri arasyndaǵy sapa alshaqtyǵyn da sheshýge múmkindik beretin bolady.
Budan bólek, pedagogtyń kásibı damýynyń jańa modeli qurylatyny aıtyldy.
«Pedagogtardyń biliktiligin arttyrý kezeńin «úsh jylda bir ret» bolyp qaıta qarastyrý boıynsha toqtalsaq, osy tapsyrma aıasynda pedagogtyń kásibı damýynyń jańa modeli qurylady. «Bilim týraly» Zańǵa qajetti ózgerister engiziledi. Prezıdentimiz aıtyp kórsetkendeı, pedagogtar arnaıy biliktilik kýrstarymen tolyǵymen qamtylmaı, óz qarajaty esebinen ótýge májbúr bolǵan. Endi Memleket basshysynyń tapsyrmasy aıasynda pedagogtar kýrstarmen tegin qamtamasyz etiletin bolady», - dedi mınıstr.
Atap aıtqanda, Joldaý aıasynda halyqaralyq olımpıadalardyń jeńimpazdaryn yntalandyrý qadamdary artatyn bolady.
«Halyqaralyq olımpıadalardyń jeńimpazdaryn qoldaý boıynsha toqtalsaq, olarǵa konkýrsqa qatyspaı-aq joǵary oqý oryndaryna túsý úshin grant berý máselesin zańnamalyq túrde retteımiz. Sondaı-aq halyqaralyq olımpıadalardyń jeńimpazdaryn yntalandyrý jáne qoldaý maqsatynda altyn medalǵa 1500 aılyq eseptik kórsetkish - bıyl ol 4,5 mln teńgege jýyq, kúmiske – 1000, qolaǵa – 500 aılyq eseptik kórsetkish aqshalaı birmezgil syılyqtaryn taǵaıyndaý josparlanýda», - dedi vedomstvo basshysy.
Jeńimpazdardy daıyndaǵan pedagogter men tálimgerlerge tıisti birjolǵy qarjylaı syıaqy berý kózdelgen.
Ashat Aımaǵambetov ýnıversıtetterge qatysty qandaı ózgerister bolatynyn da jarııalady.
«Oqý baǵdarlamalaryn beıimdeý maqsatynda ınnovatsııalyq baǵdarlamalardy jobalaý men ázirleý, bilim berý baǵdarlamalaryn eńbek naryǵynyń talaptaryna sáıkes jańartý jumystary júrgiziledi. Joǵary oqý oryndaryna qoıylatyn talaptar artady. Osy maqsatta «Bilim týraly» Zańǵa, «Ruqsattar jáne habarlamalar týraly» Zańǵa ózgerister engizý usynylady», - dedi mınıstr.
Osy oraıda:
- JOO úshin lıtsenzııalardyń qoldanylý merzimin belgileý;
- lıtsenzııalardy qaıta resimdeýdi tek talaptarǵa sáıkestigin anyqtaǵannan keıin uıymdastyrý;
- JOO-lardan lıtsenzııalardy qaıtaryp alý jónindegi fýnktsııalardy mınıstrlikke berý;
- JOO jabylǵan jaǵdaıda bilim alýshylardy aýystyrý boıynsha mindettemelerdi oryndamaǵany úshin quryltaıshylardyń jaýapkershiligin belgileý sııaqty sharalar qabyldanady.