Jol qurylysy salasynda qandaı mamandar jetispeıdi
«Jol aktıvteri sapasynyń ulttyq ortalyǵy» RMK Soltústik Qazaqstan oblysy fılıalynyń málimetinshe, qazirgi tańda elimizde jalpy joldardyń uzyndyǵy 157 myń shaqyrym. Álemde joldardyń uzyndyǵy boıynsha 32-orynda tur, sapasy jaǵynan qandaı deńgeıde ekenin tap basyp aıtý qıyn. Oǵan, eń birinshi osy saladaǵy mamandardyń jetispeýshiligi sebep bolyp otyr.
Búginde elimizde kásibı jolshylardy daıarlaıtyn 8 joǵary oqý orny ǵana bar. Atap aıtar bolsaq, Goncharov atyndaǵy qazaq avtomobıl-jol ınstıtýty, D.Serikbaev atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan tehnıkalyq ýnıversıteti, Sátpaev atyndaǵy Qazaq ulttyq tehnıkalyq zertteý ýnıversıteti, Qazaq qatynas joldary ýnıversıteti, Qaraǵandy tehnıkalyq, Dýlatı atyndaǵy Taraz óńirlik jáne Toraıǵyrov ýnıversıtetteri. Osy joǵary oqý oryndarynda ǵana bilikti kadrlar daıarlanady. Biraq bul elimizdegi kadr jetispeýshiligi máselesin joıar emes.
Áli kúnge deıin jolshy mamannyń márebesi aıqyndalmaǵandyqtan, azamattyq quyrylys, munaı-gaz salasyn oqytatyn mamandyqtardyń arasynda jaı ǵana baǵyt retinde qosymsha ótiledi. ıAǵnı, bólek mamandyq qurylmaǵan.
Jol aktıvteriniń sapasy ulttyq ortalyǵy mamandarynyń aıtýynsha, qazirgi tańda jol qurylysymen aınalysatyn kompanııalarda ınjenerler jetispeıdi. Buǵan qosa zerthanashylar, arnaıy tehnıka júrgizýshileri de joqtyń qasy. Bul óz kezeginde joldyń sapasyna keri áser etýde. Jalpy elimizdegi jergilikti atqarýshy bılikte jol qurylysy baǵytynda 1500 adam eńbek etse, solardyń tek 10 % ǵana arnaıy mamandyqqa ıe.
Joǵary oqý oryndary bergen málimetke súıensek, 2023-2024 oqý jylynda «Jol jáne aerodromdar qurylysy» mamandyǵy boıynsha barlyǵy 670 stýdent bilim alyp jatyr. Olardyń 646-sy - bakalavr, 24-i - magıstrant. Al «Kópir jáne tonnel qurylysy» mamandyǵy boıynsha 84 stýdent oqyp júr. Olardyń 4-eýi ǵana magıstratýrada. Taǵy bir aıta ketetin jaıt, sońǵy 10 jylda elimizde jol qurylysy mamandyǵy boıynsha nebary 253 adam ǵana magıstr atanǵan. Al doktorantýraǵa birde-bir memlekettik grant bólinbegen.
Petropavl qalasyna keler bolsaq, Gýmanıtarlyq-tehnıkalyq kolledjde «Avtomobıl joldary jáne aerodromdar qurylysy» mamandyǵy jastar tarapynan suranystyń joqtyǵynan 2021 jabylyp qalǵan.
«Bıyldan bastap elimizde «Kólik qurylysy» bilim berý baǵyty qurylyp, oǵan avtokólik joldary men aerodromdar, temirjol jáne kópirler, transporttyq tonnelder, gaz-munaı qubyrlary qurylysy mamandyqtary engizildi. Bul jolshylar kópten kútken jańalyq. Bizdiń Ulttyq ortalyq mamandary osy máseleni udaıy kóterip kelgen edi. Tek respýblıkalyq deńgeıde ǵana emes, óńirlerde de ortalyqtyń fılıaldary mektepterdegi joǵary synyp oqýshylarymen júzdesip, osy mamandyqty tańdaýǵa shaqyryp jatyr. Kásiptik baǵdar berý jumystary aıasynda kezdesýler ótip jatyr», - deıdi «Jol aktıvteri sapasynyń ulttyq ortalyǵy» RMK SQO fılıal dırektory Joldybaı Tentekov.
Eske salsaq, buǵan deıin Petropavlda sýdan zardap shekkenderge alǵashqy 7 páter alynǵanyn jazǵan edik.