Jetisýdaǵy jumyssyz jastar máselesi qalaı sheshilýde?

<p>700 myńǵa jeter-jetpes turǵyn sany bar Jetisý oblysyn elimizdegi adamı áleýeti eń jas óńirlerdiń qataryna jatqyzýǵa bolady. Óıtkeni, aımaqtaǵy 14 pen 35 jas aralyǵyndaǵy bozbala men boıjetkenderdiń sany jalpy óńir halqynyń 47,6 paıyzyn quraıdy, dep habarlaıdy <a href="Kazinform" target="_blank" rel="noopener">Kazinform </a>tilshisi.</p>

Statıstıkaǵa sáıkes, Jetisýdaǵy jastardyń jalpy úlesi – 190,3 myń adam shamasynda. Onyń ishinde 106,4 myń jas aýyldyq jerlerde tirkelse, qalǵany qalada turady eken.

Árıne, osy jastarǵa qatysty sheshimin tappaı otyrǵan negizgi máseleniń biri – jumyssyzdyq bolsa kerek. Oń-solyń endi tanı bastaǵan ul-qyzǵa eki qolǵa bir kúrek tabý ońaı emes. Ári bul másele tutas elge tán. Statıstıkaǵa súıensek, qazir elimizde jastar sanatyna kiretin 400 000 adam ózin-ózi jumyspen qamtýshylar qatarynda eken. Al jumyssyz jastardyń sany 80 000 adamdy quraıdy. Munan bólek NEET sanatyndaǵy jastardyń úlesi de azaımaı otyrǵany qynjyltady. Búginde ne turaqty jumysy joq, ne laıyqty bilim almaǵan «áleýmettik aýtsaıderler» sany – 422 000 adam shamasynda eken.

Bul másele Jetisý oblysynda da joq emes. Byltyrǵy resmı derek boıynsha óńirdegi NEET sanatyndaǵy jastar sany 6,2 paıyzdy quraǵan. Árıne, bul úles respýblıka boıynsha jalpy tsıfrmen salystyrǵanda ortasha kórsetkishten kóp tómen bolǵanymen, oblystaǵy jastar máselesine jaýapty organdardyń mazasyn alýy tıis.

- Jurtshylyqty eńbekpen qamtý boıynsha birinshi kezekte jastardyń jumysqa ornalasýyna basa nazar aýdarylady. 1-qazandaǵy málimet boıynsha Jetisý óńirindegi jumyspen qamtý organdaryna 12 440 jas eńbekke ornalastyrýdy surap júgingen. Biz olardyń teń jartysynan astamyn, ıaǵnı 6 577 azamatty jumysqa ornalastyrdyq. Onyń ishinde 3 931 jas turaqty jumys tapty, - deıdi Jetisý oblysynyń jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń basshysy Ermek Mızambaev.

Basqarmanyń málimetine qaraǵanda, eńbekke qabiletti jastardyń arasynan 1544 adam qoǵamdyq jumystarǵa, 117 adam áleýmettik jumystarǵa, oqý oryndaryn endi bitirgen 629 túlek jastar tájirıbesine jiberilgen. Sonymen birge 331 jas alǵashqy jumys ornyna ornalassa, 25 adam urpaqtar sabaqtastyǵy kelisim­sharty boıynsha eńbekpen qamtylǵan. Taǵy 242 jas qysqa merzimdi kásibı oqýdan ótýge múmkindik alǵan. Al elektrondy eńbek bırjasynda onlaın oqýdan ótkender sany 640 jas azamat bolsa, «Bastaý bıznes» jobasy boıynsha kásipkerlik negizderin oqytýǵa 1 735 adamǵa joldama berilgen. Nátıjesinde 82 adam grant ıelenip, jalpy sany 268 jas shaǵyn nesıege qol jetkizgen eken.

Jalpy óńir sheneýnikteri jumysyzdar sanyn azaıtýdyń, onyń ishinde jastardy eńbekpen qamtý máselesin sheshýdiń ońaı joly retinde «2021-2025 jyldarǵa arnalǵan kásipkerlikti damytý jónindegi» Ulttyq jobaǵa arqa súıeıtin sııaqty. Osy baǵdarlama sheńberinde qysqa merzimdi oqytý boıynsha bıyl 800 adamdy oqytý josparlanǵan eken. Bul maqsatqa 283,6 mln teńge qarjy bólingen. Nátıjege jetý úshin óńirlik komıssııa oqý oryndary men ortalyqtardyń tizimin jasap, bekitken. Bul tizimge oblystaǵy 9 kolledj ben 22 oqý ortalyǵy engizilipti.

- Qazirge deıin qysqa merzimdi kásiptik oqytýǵa 651 adam jiberildi, onyń ishinde jumys berýshilerdiń suranysy boıynsha 628 adam jáne daıyn jumys ornyndaryndaǵy vakanttyq orynǵa 23 adam qaıta daıarlanady. Jalpy qysqa merzimdi oqýdy 464 adam aıaqtasa, olardyń arasynan 435 adam turaqty jumysqa ornalasty, - deıdi basqarma basshysy Ermek Mızambaev.

Oblystaǵy mansap ortalyqtarynyń málimeti boıynsha, qazir eńbek naryǵynda joǵary bilimi bar mamandar emes, kerisinshe arnaýly oqý oryndaryn bitirgen mamandyq ıelerine suranys artqan kórinedi. Onyń ishinde tehnıkalyq mamandyqtarǵa, sulýlyq salony salasyndaǵy mamandarǵa degen qajettilik jyl saıyn ósip otyr.

Qysqasy, endi jastar mamandyq tańdaǵanda dánekerleýshi, avtomobıl jóndeýshi slesar, tehnologııalyq qondyrǵylardy jóndeýshi slesar, elektrondyq-esepteý mashınalarynyń operatory, veterınarııa sanıtary, aýyl sharýashylyǵy óndirisiniń traktorshy-mashınısi, aspaz, elektrgaz dánekerleýshi, elektromonter, kondıter, pishýshi-modeler, býhgalter, jıhaz jınaqtaýshy, manıkıýr sheberi, tiginshi sııaqty suranysqa ıe kásiptiń sheberi bolýǵa umtylýy kerek sııaqty.