Jetisýdaǵy Shaja ózeninde balyqtar qyrylyp jatyr
Shaja ózeni Tekeli qalasyn kesip etip, Qaratalǵa qosylyp, Balqash kóline quıady. Onda hanbalyǵymen qatar osman, qara balyqtardyń túrleri kezdesedi. Jaǵada jappaı qyrylyp jatqandary kóbine «qabyrshaqty osman» balyǵy.
«Meniń balyq aýlaýmen aınalysyp júrgenime 30 jyldaı ýaqyt boldy. Mundaıdy birinshi ret kórýim. Búgin Shajanyń boıymen birinshi quıyndyǵa, ekinshi, úshinshi quıyndyǵa bardym. Balyq ólekseleri shashylyp jatyr. Shamamen qazan aıynyń basynda bastaldy. Sodan beri eriktilerge, ekologtarǵa, ákimshilik pen epıdemıologtarǵa júgindim. Estýimshe sýdyń synamasyn alǵan. Bári taza dep otyr. Meniń boljamym joǵaryda sý qoımasy bar. Sonymen baılanysty sııaqty. Óıtkeni odan joǵary qyrylyp jatqan balyq joq. Ózen jaǵasy taza»-deıdi, jergilikti balyqshy Sergeı Shýmılın.
Sýda ólip jatqan balyqtardyń syrtyn aq tústi, sozylmaly suıyq zat jaýyp ketken. Al, júzip júrgenderiniń denesinen aqtańdaqtardy baıqaýǵa bolady. Balyq ınspektsııasyndaǵylar ózen jaǵasynan sýdyń synamasyn alyp, tekserýge jibergen. Qıyny sol Jetisý oblysynda balyqty zertteıtin bir de bir zerthana joq. Sol sebepti Almatydan keletin ınstıtýt mamandaryn kútip otyrǵandaryn aıtady.
«5 qazan kúni Shaja ózenine baryp, sýdyń synamasyn alyp, qyrylǵan balyqty jınap, ekoloktar men epıdemıolog mamandarǵa ótkizgenbiz. Endi búgingi tańda Almatydan keletin ǵalymdardy kútip otyrmyz. Erteń tańmen ózen boıyna shyǵyp, balyqtardy jınap ınstıtýtqa jiberemiz. Sebebi Jetisý oblysynda balyqty zertteıtin zerthanalar joq. Sýdyń quramy taza bolyp shyǵyp otyr da balyq neden qyrylyp jatyr sony bile almaı otyrmyz. Bizde qazirgi tańda qabyrshaqty osman ǵana basqa balyqtyń túri jaqsy. Sol bir túri bolsa demek bir aýrý bolyp tur ma?» - deıdi Bolat Týmbaev Qaratal balyq ınspektsııasynyń bólim basshysy.
Shaja ózeninde júzgen kóp balyqtyń ishinen ne sebepti "Qabyrshaqty osmannyń" ǵana ólip jatqany ázirge belgisiz bolyp tur. Intspeksııa basshysy mundaı jaǵdaıdyń taý ózenderinde birinshi ret kezdesip turǵanyn aıtady. Eske salaıyq buǵan deıin Jetisý oblysyndaǵy Aşybulaq sý qoımasynan zańsyz balyq aýlaǵandardyń ustalǵany týraly jazǵanbyz.