Jetisý oblysynda «Dıplommen aýylǵa» jobasy qalaı júzege asyp jatyr
Jalpy «Dıplommen aýylǵa» baǵdarlamasy óńirdegi maman tapshylyǵy máselesin sheshýdiń ońtaıly jolyna aınalyp keledi. Ataýly baǵdarlama júzege asa bastaǵan kezeńnen beri Jetisý oblysynyń aýdandary men aýyldaryna 6 myńǵa jýyq jas maman jumysqa kelgen eken. Osy kezeńde 3750 jas mamanǵa kóterme járdemaqy, 2025 adamǵa nesıe berilgen. Máselen, 2022 jyly kólemi 136,6 mln teńge bolatyn qarjyny 446 maman kóterme járdemaqy retinde alsa, 233 maman turǵyn úı satyp alý úshin jalpy somasy 1,1 mlrd teńge nesıege qol jetkizgen.
- «Dıplommen-aýylǵa» jobasyn iske asyrý aýyldyq eldi mekenderge jumys isteýge jáne turaqtaýǵa kelgen dıplomy bar mamandardy ornalastyrý máselelerin sheshýge oń yqpal etýde. Aýylda qyzmet etýdi tańdaǵan jas mamanǵa memleket te barynsha qoldaý bildirip otyr. Joba boıynsha beriletin áleýmettik tólemder tolyǵymen tólenýde. Bıyl respýblıkalyq bıýdjetten 206 mamanǵa nesıe berýge 1,1 mlrd teńge bólindi. Jergilikti bıýdjetten kóterme járdemaqy úshin 335 mamanǵa 115,6 mln teńge qarastyryldy. 1 tamyzdaǵy jaǵdaı boıynsha 66,6 mln teńge bolatyn kóterme járdemaqyny 193 adam aldy, - deıdi Jetisý oblystyq oblystyq ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý basqarmasynyń basshysy Jomart Ámirhanov.
Alaıda, «Dıplommen aýylǵa» jobasy boıynsha qyrýar qarajat ıgerilgenine qaramastan óńirde maman kadrlardyń jetispeýshiligi joǵary deńgeıde qalyp otyr. Bul jaǵdaı ásirese oblystyń densaýlyq saqtaý salasynda ótkir tur. Bıyl aımaqtaǵy medıtsına mamandarynyń tapshylyǵy 202 mamanǵa jetti. Onyń ishinde qala emhanalaryna 152 dáriger, aýylqy jerlerge 50 maman qajet. Biliktilik sanaty boıynsha Jetisý oblysynyń emhanalary men aýrýhanalarynda 32 jalpy tájirıbe dárigeri, 18 akýsher-gınekolog, 15 pedıatr, 15 anestezıolog-reanımatolog sııaqty suranysqa ıe mamandar jetispeıdi eken. Degenmen, óńirdegi 10 myń turǵynǵa shaqqandaǵy kórsetkish boıynsha maman-dárigerlermen qamtý 32,5 paıyzdy, orta medıtsına qyzmetkerlermen qamtamasyz etý 112,7 paıyzdy quraıdy. Qazir oblysta medıtsına mekemelerinde 2169 dáriger men 7524 medbıke jumys isteıdi.
Medıtsına salasyndaǵy kadr tapshlyǵyn retteýge «Dıplommen aýylǵa» baǵdarlamasy da úles qosyp keledi. Byltyr óńirge joba boıynsha 82 maman kelgen. Onyń otyz biri aýylda turyp, jumys isteýdi tańdaǵan eken. Bul úrdis bıyl da jalǵasyn tapqan. Mysaly, biz Kóksý aýdanyna kelip, jumysyn bastaǵan birer jas mamanmen suhbattastyq.
Jas mamandardyń aıtýynsha, dáriger mamandyǵyn tańdaýdyń qyzyǵy da, qıyndyǵy jetkilikti. Tolyqqandy maman bolyp shyǵýy úshin uzaq jyl oqıtyny taǵy bar. Bilim alyp shyqqan jastardyń kóbi qalada qalyp, jekemenshik emhanalardy tańdaıdy eken. Al aýylǵa oralyp dáriger bolatyndar az.
Bıyl Kóksý aýdandyq aýrýhanasyna dáriger-epıdemıolog bolyp jumysqa turǵan Dıana Qorabaeva da eńbek jolyn «Dıplommen aýylǵa» jobasy boıynsha týǵan aýylynda bastaǵan jas maman. Ol qazirdiń ózinde Balpyq bı aýylyndaǵy emhanada ınfektsııalyq baqylaý júrgizetin biregeı epıdemılogqa aınalǵan.
- Almatydaǵy S.Asfendııarov atyndaǵy Qazaq Ulttyq Medıtsına ýnıversıtetiniń túlegimin. Men mektepte oqyp júrgende telejúrgizýshi bolýdy armandaıtyn edim, keıin anamnyń aqylymen dáriger bolýdy oılaı bastadym. Adamdarǵa kómektesken unaıdy, alǵys alasyń, kóńiliń kóteriledi. Jumysty týǵan aýylymda bastaǵanyma da qýanyshtymyn. «Dıplommen aýylǵa» jobasy boıynsha kóterme járdemaqy aldym, týǵa núıim osynda bolǵnadyqtan baspana alýǵa blingen nesıege ótinim bermedim, - deıdi jas maman Dıana Qorabaeva.
Jalpy Jetisý oblysynda bıyl jyl basynan beri dıplommen aýylǵa kelgen 37 mamanǵa 191,5 mln teńgeniń nesıesi berilgenir aıta ketý kerek. Sondaı-aq, kóterme járdemaqyny alýshylar qatarynda bilim salasyna kelgen 93 jas muǵalim, densaýlyq saqtaý salasyn tańdaǵan 52 jas jas dáriger, áleýmettik qamsyzdandyrý salasynda eńbek etýshi 6 maman, mádenıet salasyndaǵy 9 adam, sport salasyndaǵy 12 adam, agroónerkásip kesheni salasyn tańdaǵan 11 maman jáne memlekettik qyzmetti tańdaǵan 10 maman qosylǵan.
Osy qatarda bizdiń ekinshi keıipkerimiz – Dýman Turdaqyn da bar. Ol 2016 jyly Semeı medıtsına ýnıversıtetine oqýǵa túsip, 7 jyl boıy dáriger bolýdyń qyr-syryn meńgerdi. Bıyl jalpy tájirıbe dárigeri mamandaǵynyń ıesi atanyp, týǵan jerine oraldy. Qazir Dýman Jarlyózek aýylyndaǵy emhanada bilek sybanyp eńbek etip júr.
- Buryn aýylda aýyrǵan adamdardy, ásirese balalardy aýdan ortalyǵyna tasyp, qınalyp júrgenin kóretin edim. Sol kezde osy aýylǵa bir jaqsy dáriger kelse eken deıtinmin. Mamandyq tańdaý kezinde dárigerlik jolyn tańdaýyma osy jaǵdaı áser etse kerek, oqýymydy támamdaǵasyn elge oralamyn dep sheshtim. Aýyldyń adamdary keń peıil ǵoı, bolashaǵymdyy da osy jermen baılanystyramyn. Al «Dıplommen aýylǵa» baǵdarlamasynyń kóp kómegi tıedi eken. Kóterme járdemaqy aldym, endi baspana alýdyń qamyn jasap jatyrmyn. Munyń bári jas maman úshin jasalǵan keremet jaǵdaı, - deıdi Jarlyózek aýyldyq ambýlatorııasynyń jalpy tájirıbe dárigeri Dýman Turdaqyn.