Jergilikti ózin-ózi basqarýǵa ókilettikti ǵana emes, ony oryndaýǵa resýrs bekitý mańyzdy - Qaısar Nyǵmetov
«Jergilikti ózin-ózi basqarý týraly» zań jobasy
«Qazirgi ýaqytta Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ekonomıka mınıstrliginde «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jergilikti ózin-ózi basqarý týraly» zańdy ázirleý boıynsha jumys toby quryldy. Qazaqstanda Jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytýdyń 2025 jylǵa deıingi tujyrymdamasyna sáıkes, 2022 jylǵy aqpanǵa qaraı zań jobasyn daıyndaý josparlanyp otyr», - dedi Q. Nyǵmetov.
Bul qujatta jergilikti ózin-ózi basqarý organdarynyń qurylymy, olardy qurý tártibi men ókilettigi anyqtalady. Bul jergilikti ózin-ózi basqarýdyń áreket etetin júıesin ortalyqsyzdandyrýǵa jáne qurýǵa, memlekettik ári jergilikti ózin-ózi basqarý deńgeıleri arasynda fýnktsııalar men ókilettikterdi qaıta bólý men qaıtalaýdy boldyrmaýǵa múmkindik beredi.
Sarapshynyń paıymynsha, bul rette jergilikti ózin-ózi basqarýǵa tek ókilettikti ǵana emes, sonymen qatar olardy oryndaýdyń resýrstaryn, múmkindikterin bekitý mańyzdy.
Memlekettik basqarýdyń jergilikti ózin-ózi basqarýdan aıyrmashylyǵy nede?
«Ózin-ózi basqarý – onyń qyzmetine tikeleı qatysatyn turǵyndarǵa eń jaqyn turǵan bazalyq nemese tómengi deńgeı. Memlekettik basqarý – jergilikti ózin-ózi basqarý deńgeıinen joǵary saty jáne memlekettik organnyń jıyntyǵy retindegi aýdandyqtan (qalalyq) oblystyqqa deıingi bılik vertıkali. Bul jerde qaı deńgeıde qandaı fýnktsııa bekitilgeni mańyzdy. Qarapaıym tilmen aıtqanda, «kim ne úshin jaýap beredi, oǵan ókilettik pen resýrstar bar ma» degen tárizdi», - dedi ortalyq basshysy.
Jaýapkershilik aımaqtaryn naqty aıqyndaý osy deńgeılerdiń árqaısysynda basqarý sapasyn arttyrýǵa, fýnktsııalardyń qaıtalanýyn boldyrmaýǵa, jergilikti mańyzy bar mindetterdi sheshý úshin resýrstardy utymdy paıdalanýǵa múmkindik beredi.
Jańa zań jobasy qandaı aspektilerdi eskerýi tıis?
Jergilikti ózin-ózi basqarý qyzmetindegi kóptegen aspektilerge aýyl, aýyldyq okrýg, aýdandyq mańyzy bar qala turǵyndarynyń sany tárizdi demografııalyq faktor áser etedi.
«Máselen, Keńes ókildikti organynyń quramyn, jergilikti ózin-ózi basqarýdyń atqarýshy organynyń shtattyq sanyn halyqtyń sanymen, onyń dınamıkasymen baılanystyrý qajet. Budan basqa, eldi mekenniń jalpy damý deńgeıi, geografııalyq jeri, ıaǵnı aglomeratsııa sheginde ornalasýy, irilený perspektıvasy sekildi ekonomıkalyq faktorlar da qalalar men aýyldardaǵy jergilikti ózin-ózi basqarý deńgeılerindegi bekitilgen fýnktsııalar tizbesine áser etedi. Sonymen qatar, jergilikti turǵyndarǵa quqyq berý, tikeleı demokratııa elementi retinde jergilikti referendýmdarótkizýdi bastama retinde kóterý qarastyrylady», - dedi Qaısar Nyǵmetov.
Atap aıtqanda, konsýltatıvtik referendým kóptegen azamattardyń qandaı da bir másele boıynsha erki men pikirin bildirýge múmkindik beredi.
«Referendým tıisti bılik organdarynyń belgili bir eldi meken turǵyndarynyń múddesin eskerý negizinde odan arǵy sheshim qabyldaýy maqsatynda turǵyndardyń pikirin anyqtaý formasynda qarastyrylady», - dedi «Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty» óńirlik zertteýler ortalyǵynyń dırektory.