JEŃІSKE DEIІN 16 KÚN: Ǵızat Álipovtyń erligi men batyrlyǵy
Berlındi shabýyldaý operatsııasy. 1-shi Belarýs maıdanynyń jaýyngerleri oıdaǵydaı shabýyl jasap, Germanııa astanasy Berlınge kirdi. Jaý bar kúshin salyp qarsylasqanymen, keńes jaýyngerleriniń soqqy berýimen bir pozıtsııadan ekinshisine sheginip jatty. Syrttan orap alý aılasy men batyl shabýyldyń nátıjesinde nemisterdiń Oder ózenindegi myqty bekinisi men iri ónerkásip ortalyǵy bolǵan Frankfýrt qalasy alyndy. Berlındi soltústikten aınalyp ótken bizdiń jasaqtarymyz ekpindi shabýyldyń arqasynda Bırkenverder qalasyn basyp aldy.
Nemister urysqa jaıaý áskerdiń birneshe polki men 40-qa deıin jeke batalondaryn engizdi. Qorshalǵan temir jol jelisiniń qasynda salynǵan bekiniske súıengen qarsylas birneshe ret qarsy shabýyl jasady. Jaý pozıtsııalaryna zeńbirek oǵyn jaýdyrǵan soń bizdińjaýyngerlerimiz nemis qorǵanysynan ótip shyqty.
1-shi Ýkraına maıdanynyń jasaqtary tabysty shabýyldap jatty. Nemisterdiń Shpreıa ózenindegi qorǵanysynyń myqty pýnkti - Kotbýs qalasy úshin qııan-keski urystar júrdi.
Qarsylastyń maıdan shegine jaqyn turǵan qorlaryn joıa otyryp, bizdiń jaýyngerlerimiz bir kúnniń ishinde 50 shaqyrymǵa alǵa jyljyp, nemisterdiń Berlındi ońtústikten qorǵaǵan, kúshi myqty, tereń eshelondandyrylǵan qorǵanysyna tap boldy. Artıllerııa, avıatsııa, tank quramalary men jaıaý áskerleriniń qýatty soqqylarynyń arqasynda keńes áskeri jaý qorǵanysyn talqandap, Berlınniń kóshelerine ońtústikten basyp kirdi...
Shpree ózeniniń boıynsha soǵysqandardyń arasynda 1-shi Belarýs maıdanynyń 69-shy armııasyndaǵy 312-shi atqyshtar dıvızııasynyń 599-shy jeke saperler batalony bólimshesiniń komandıri, starshına, osy oqıǵadan keıin Dańq ordeniniń tolyq kaveleri atanǵan Ǵızzat Muqashuly Álipov erekshelendi.
Ǵızat Álipov 1924 jyldyń 25 jeltoqsanynda Atyraý oblysyndaǵy Teńiz aýdanynyń Bolshoı Býgor aýylynda dúnıege keldi. 9 synypty bitirgen. Kolhozda jumys jasaǵan.
1942 jyly Qazaq KSR-nyń Gýrev aýdandyq áskerı komıssarıatymen Qyzyl ásker qataryna shaqyrtyldy. Uly Otan soǵysynyń shaıqastaryna 1943 jyldyń shilde aıynan bastap qatysty. Batys, 1-shi Ýkraına jáne 1-shi Belarýs maıdandarynda soǵysqan. Avtomatshylar bólimshesiniń komandıri bolyp, birneshe urystarda aýyr jaraqattanǵan. Gospıtaldan keıin saperlik batalonǵa jiberilip, soǵystyń sońyna deıin sonyń quramynda bolǵan.
599-shi jeke saperlik batalony bólimshesiniń komandıri, serjant Ǵızat Álipov 1944 jylǵy 18 shilde kúni Ýkraına eli Volyn oblysyndaǵy Lıýbeshevskıı aýdanynyń Dolsk aýylynyń janynda saperler tobyn basqaryp, sym qorshaýda ótetin jer jasap, sol arqyly jaıaý ásker shabýylynyń tabysty bolýyna septigin tıgizdi. Shaıqastarda tanytqan erligi men batyrlyǵy úshin 1944 jyldyń 21 shildesinde serjant Álipov Ǵızat 3-shi dárejeli Dańq ordenimen marapattaldy.
1945 jyldyń 14 qańtarynda Polshanyń Zvolen qalasynan soltústik-shyǵysqa qaraı jerde 599-shi jeke saperlik batalony bólimshesiniń komandıri, aǵa serjant Ǵızat Álipov bólim sarbazdarymen birge mına qoıylǵan dalada ótetin úsh jer jasap, bólimsheniń jaýyngerlik mindetti oryndaýyn qamtamasyz etti. Shaıqastarda tanytqan erligi men batyrlyǵy úshin 1945 jylǵy 21 aqpan kúni aǵa serjant Álipov Ǵızat 2-shi dárejeli Dańq ordenimen marapattalǵan.
1945 jyldyń 17 sáýirine qaraǵan túni 599-shi jeke saperlik batalony bólimshesiniń komandıri, starshına Ǵızat Álipov Lebýs qalasynyń janynda qorshaýdy buzý tobyn ózi basqarǵan. 1945 jyldyń 23 sáýirinde starshına Álipov ózine senip tapsyrylǵan saper jaýyngerlermen birge Shpree ózeni arqyly ótkel jasady. KSRO Joǵarǵy Keńesiniń 1946 jyldyń 15 mamyryndaǵy Jarlyǵymen komandovanıeniń nemis basqynshylarymen júrgizilgen shaıqastarda mindetterdi úlgili oryndaǵany úshin starshına Álipov Ǵızat 1-shi dárejeli Dańq ordenimen maparattalyp, Dańq ordeniniń tolyq kavaleri atandy.
1945 jyly Ǵ.Álipov áskerden qaıtaryldy. 1958 jyly Oral aýylsharýashylyq tehnıkýmyn támamdady. Ardagerge sońǵy jaýyngerlik nagradasy - 1-shi dárejeli Dańq ordeni Jeńisten keıin 22 jyl ótken soń ǵana tapsyryldy. Ol Atyraý oblysyndaǵy Qyzyl Oba aýylyndaǵy kolhoz tóraǵasy bolyp qyzmet jasaǵan. 1986 jyldyń 19 shildesinde qaıtys boldy...
Uly Otan soǵysynyń 1-shi dárejeli, Dańqtyń 1-shi, 2-shi jáne 3-shi dárejeli ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan... Germanııa. Gıtlerdiń buıryǵymen reıhsmarshal German Gerıng barlyq laýazymdary men ataqtarynan aıyrylyp, qamaýǵa alyndy. Nemis komandovanıesi óz jasaqtarynyń qarsylasýyn kúsheıtý úshin eń úlken sharalardy qoldanyp otyr. Keshe nemistiń artıllerııalyq bólimderine radıodan óziniń sheginip otyrǵan jaıaý áskerlerine jarqynshaqty snarıadtardan oq jaýdyrý buıryǵy berildi. Bólim komandırleriniń sheginýge ruqsat berý ótinishterine nemis komandovanıesi: «Qandaı jaǵdaı bolsa da, sheginbeý kerek. Artqa shegingender atylady» dep jaýap qaıtarǵan...Bizdiń Jeńisimizge deıin 16 kún qaldy.