Jeke kásipkerler medsaqtandyrý jarnasyn qalaı tóleıdi - jıi qoıylatyn suraqtarǵa jaýap
«2021 jyly qorǵa 633 jeke kásipkerden 15,9 mlrd teńge kólemde aýdarymdar men jarnalar tústi. Bıyl tóleýshiler sany 1 855 deıin artty. Olar 5 aıda júıege 10,3 mlrd. teńge tóledi. ıAǵnı, biz jeke kásipkerlerdiń ózderi jáne qyzmetkerleri úshin jaýapkershiliktiń artqanyn baıqap otyrmyz», - deıdi «Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qory» KeAQ jeke jáne zańdy tulǵalarmen jumys jónindegi departament dırektory Zabıra Orazalıeva.
Jeke kásipkerler mindetti medsaqtandyrýǵa óz paıdasy úshin qansha tólem jasaıdy?
Jeke kásipkerler men jeke praktıkamen aınalysatyn azamattar basqa da áleýmettik aýdarymdarmen qatar mindetti medıtsınalyq saqtandyrýǵa belgilengen jarnany tóleıdi.
2022 jyly osy sanattaǵy tóleýshiler úshin jarnalardyń mólsheri ETJ-nyń 1,4 eselengen mólsheriniń 5%-yn nemese aı saıyn 4 200 teńgeni qurady. (60 000*1,4) *5% = 4 200 teńge
Qalaı tóleıdi?
Jeke kásipker retinde ózi úshin MÁMS tólemin ekinshi deńgeıdegi banktiń kez kelgen bólimshesi arqyly, onyń ishinde mobıldi qosymshalar arqyly, sondaı-aq «Qazposhta» AQ, Kassa 24 jáne Qiwi ámııan ózine-ózi qyzmet kórsetý termınaldary arqyly aýdarýǵa bolady. Tólem kody (TK) – 122.
Siz aı saıyn da, uzaq merzimge de aldyn ala tólem jasaı alasyz.
2-3 jumys kúni ishinde qarajattyń qaıtarylýyn mindetti túrde tekserińiz.
Eger JSN nemese aty-jóni, tólem somasy durys kórsetilmegen bolsa nemese 10 ETJ-dan asatyn aýdarym bazasy asyp ketse, jarnalar qaıtarylýy múmkin.
Jeke kásipker retinde jumys berýshiler medsaqtandyrýǵa qansha tóleıdi?
Eger jeke kásipkerdiń jaldamaly qyzmetkerleri bolsa, onda olar jumys berýshi retinde tólemder boıynsha jaýapty bolady.
Aýdarymdar (jumys berúshi qarajaty esebinen) – qyzmetkerlerdiń jalaqysynyń 3% mólsherinde, biraq 18 myń teńgeden aspaıdy.
Jarnalar (qyzmetkerdiń jalaqysynan ustap qalý) - qyzmetkerlerdiń jalaqysynan 2% mólsherinde, biraq 12 myń teńgeden aspaıdy.
Mysaly:
N qyzmetkerge 2022 jylǵy shilde aıyna 100 000 teńge somasynda jalaqy esepteldi. Bul jaǵdaıda qyzmetker aýdarymdarynyń somasy 2 myń teńgeni quraıdy, jumys berýshi óz tarapynan 3 myń teńge aýdarady. ıAǵnı, ár qyzmetkerdiń jalaqysynyń mólsherine baılanysty bolady.
Qalaı tólem jasaýǵa bolady?
Jeke kásipker qyzmetkerleri úshin MÁMS tólemin banktiń kez kelgen bólimshesi, onyń ishinde mobıldi qosymshalar jáne «Qazposhta» AQ arqyly aýdarýǵa bolady. Tólem kody (TK): 121.
Eger jeke kásipker jeńildik sanatyna kiretin bolsa, MÁMS úshin aqy tóleý qajet pe?
Jeke kásipker ózi nemese onyń jaldamaly qyzmetkerleri kelesi sanattarda bolǵan jaǵdaıda jarnalar men aýdarymdardy tólemeıdi:
• balalar (18 jasqa deıingi);
• zeınetaqy tólemderin alýshylar, onyń ishinde Uly Otan soǵysynyń qatysýshylary men múgedekteri;
• «Altyn alqa», «Kúmis alqa» alqalarymen nagradtalǵan nemese buryn «Batyr Ana» ataǵyn alǵan, sondaı-aq I jáne II dárejeli «Ana dańqy» ordenderimen nagradtalǵan kóp balaly analar;
• múgedekter;
• orta, tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keıingi, joǵary bilim berý, sondaı-aq joǵary oqý ornynan keıingi bilim berý uıymdarynda kúndizgi oqý nysanynda bilim alatyn adamdar.
Dekrettik demalystaǵy áıel jeke kásipker bolsa, MÁMS úshin tólem jasaýy kerek pe?
Eger áıel jeke kásipker bolsa, onda ol ózi úshin 4 200 teńge mólsherinde belgilengen jarnany tóleıdi.
Bul sanattaǵy áıelder jeńildik sanatyna kásipkerlik nemese eńbek qyzmetin júzege asyrmaıtyn, tabysy joq kezde kiredi.
Eger jeke kásipker jumys jasamasa (kirisi bolmasa), onda salyq organdarynda kásipkerligin toqtata turý úshin tıisti rásimderdi júrgizý qajet.
Eger jeke kásipker zeınetker nemese múgedek bolsa, ol medıtsınalyq saqtandyrý úshin jarna tóleýi kerek pe?
Joq. Múgedektigi bar adamdar MÁMS jarnalaryn tóleýden tolyq bosatylǵan azamattardyń jeńildik sanatyna jatady, onyń ishinde jeke kásipker retinde de. Sondaı-aq, Qazaqstandaǵy qordan zeınetaqy alýshylar da MÁMS jarnalaryn tóleýden bosatyldy.
Bir mezgilde jaldamaly qyzmetker bolyp tabylatyn jeke kásipker medıtsınalyq saqtandyrýǵa jarna tóleı me?
Iá. Bul jaǵdaıda «MÁMS týraly» Zańnyń 28-babynyń 3 jáne 5-tarmaqtaryna sáıkes tóleýshi óziniń jalaqysynyń 2%-yn jaldamaly qyzmetker retinde jáne ETJ-niń 1,4 eselengen mólsheriniń 5% - yn jeke kásipkerr retinde 4 200 teńge tóleıdi.
Jeke kásipker qyzmeti toqtatylǵan jaǵdaıda, QR Salyq zańnamasyna sáıkes, MÁMS jarnalaryn kásipker retinde tólemeýi tıis.
Jeke kásipkerge MÁMS jarnalaryn tólemegeni úshin ósimpul salyna ma?
Iá. Tólem kúnin qosa alǵanda, merzimi ótken árbir kún úshin qaıta qarjylandyrý mólsherlemesiniń 2,5 eselengen mólsherinde ósimpul esepteledi.
Ósimpuldy boldyrmaý úshin jaldamaly qyzmetkerleri bolsa, jarnalar men aýdarymdardy ýaqtyly tóleý qajet. Esepti kezeńnen keshiktirmeı, ıaǵnı kirister tólengen aıdan keıingi aıdyń 25-kúninen keshiktirmeý kerek.
Jarna tóleýden jaltarǵan jaǵdaıda qandaı shara qoldanylady?
Memlekettik kiris organdary (salyq komıteti) aýdarymdar men jarnalardyń ýaqtyly jáne tolyq eseptelýine jáne aýdarylýyna baqylaý júrgizedi.
Eger jeke kásipker jarnalardy jáne (nemese) aýdarymdardy tóleýden jaltarsa, ákimshilik jaýapkershilikke tartylady.
Jumys berýshilerdiń, jeke kásipkerlerdiń, jeke notarıýstardyń, jeke sot oryndaýshylarynyń, advokattardyń, kásibı medıatorlardyń mindetti medıtsınalyq saqtandyrýǵa aýdarymdardy jáne (nemese) jarnalardy tólemeýi, ýaqtyly jáne (nemese) tolyq tólemeýi – eskertý jasaýǵa ákep soǵady.
Bir jyl ishinde eskertý qaıtalanǵan jaǵdaıda aıyppul salynady.
• Shaǵyn kásipkerlik sýbektilerine MÁMS tólenbegen, ýaqtyly jáne (nemese) tolyq tólenbegen aýdarymdar jáne (nemese) jarnalar somasynyń 20%-y mólsherinde
• orta kásipkerlik sýbektilerine-30% mólsherinde
• iri kásipkerlik sýbektilerine-50% mólsherinde
MÁMS jarnasyn tóleý kezinde jeke kásipker neni este saqtaýy qajet?
• Qarajattyń qaıtarylmaýy úshin alýshynyń JSN men aty-jónin durys kórsetý kerek;
• Mindetti túrde medıtsınalyq saqtandyrýǵa tólemderdiń qabyldanýyn 2-3 jumys kún ishinde tekserý qajet. Eger tólem qaıtarylǵan bolsa, onda durys aqparatty kórsete otyryp, tólemdi qaıta júrgizý qajet;
• Esepti kezeńnen keshiktirmeı salyq organdaryna eseptilikti daıyndaý jáne tapsyrý kerek;
• Óz jumyskerlerin MÁMS tóleminiń aýdarylǵany týraly habardar etý kerek.
Sizder úshin fms.kz resmı saıty, 1406 baılanys ortalyǵy, Qoldau 24/7 mobıldi qosymshasy jáne Telegram-daǵy SaqtandyryBot jumys isteıdi. Dál osy quraldar saqtandyrylý mártebesin tekserýge múmkindik beredi. Sondaı-aq elektrondyq úkimettiń egov.kz saıtyndaǵy «Densaýlyq saqtaý» bólimine ótip, «Medıtsınalyq qyzmetter týraly jáne MÁMS-ǵa aýdarylǵan somalar týraly aqparat» memlekettik qyzmeti arqyly medıtsınalyq saqtandyrý júıesindegi óz mártebeńizdi tekserýge múmkindik bar.