Jaıylymmen qamtamasyz etýge qatysty aýyl ákimderiniń quzyreti keńeıtilmek
«Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń aqparaty boıynsha jaıylym tapshylyǵy 30 mln gektarǵa jýyq. Odan basqa, aýyl mańyndaǵy jaıylymdyq jerlerdiń 90 paıyzǵa jýyǵy shamadan tys paıdalanýyna baılanysty degradatsııaǵa ushyrap otyr. Bul rette, 2017 jyly Parlament depýtattary bastamasy boıynsha qabyldanǵan «Jaıylymdar týraly» zań óz maqsatyna tolyqtaı jete almaǵanyn atap ótken jón. Osyǵan baılanysty, VII shaqyrylymnyń Parlament depýtattary bastamasymen «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine jaıylymdardy paıdalaný máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasy ázirlendi. Zań jobasynyń negizgi maqsaty – jaıylym máseleleri boıynsha qoldanystaǵy zań normalaryn jetildirý. Bul turǵyda 4 zańǵa ózgeris pen tolyqtyrý eskerilgen», - dedi Senat depýtaty Sultan Dúısembınov.
Senator tıisti deńgeıde paıdanylmaı jatqan jaıylymdar qandaı jaǵdaıda memleketke qaıtarylatynyn aıtty.
«Jer kodeksine engizilgen ózgeristerge jeke toqtalyp ótemin. Kodekske sáıkes, eger de jaıylymnyń jalpy alańyna túsetin júkteme normasynyń jıyrma paıyzynan az bolǵan jaǵdaıda, artyq jaıylym memleketke qaıtarylýǵa jatady. Al, jaıylymnyń jalpy alańyna túsetin júkteme normasynyń elý paıyzynan az bolǵan jaǵdaıda, artyq jaıylym qaıtarylady. Engizilip otyrǵan norma jaıylymdardy tıimdi paıdalanýǵa baǵyttalǵan», - dedi S. Dúısembınov.
Onyń aıtýynsha, Orman kodeksine sáıkes, memlekettik orman qoryndaǵy jaıylymdarda mal jaıýǵa ruqsat berilgen. Biraq orman qory jerindegi jaıylymdar týraly aqparat jergilikti atqarýshy organdarǵa berilmeıdi. Osyǵan baılanysty, zań jobasynda memlekettik orman paıdalanýshylar orman qoryndaǵy mal jaıýǵa ruqsat berilgen jaıylymdar týraly aqparatty jyl saıyn (qarasha aıynda) aýdandyq atqarýshy organdarǵa berýi týraly mindetteme engizilgen.
«Jaıylymdar týraly» zańǵa engizilip otyrǵan negizgi ózgerister:
- «qoǵamdyq jaıylym» týraly jańa uǵym engizildi. Bul rette, qoǵamdyq jaıylymdarǵa jergilikti halyqtyń mal jaıatyn jerleri jáne osy maqsat úshin arnaıy rezervke alynǵan jerler jatady. Qoǵamdyq jaıylymdardy basqa maqsat úshin paıdalanýǵa nemese olardy alýǵa zańmen tyıym salynady.
- «qoǵamdyq jaıylym» kólemin ulǵaıtý maqsatynda, aýyldyq eldi meken shekarasynan tys ornalasqan jaıylymdardy aýyl ákimderiniń quzyretine berý týraly norma usynylyp otyr. Qazirge kezde olar aýdandyq atqarýshy organnyń quzyretinde. Bul normanyń basty maqsaty - jeke mal jaıý úshin jaıylymmen qamtamasyz etýge qatysty aýyl ákimderiniń quzyretterin keńeıtý jáne Jaıylymdardy paıdalaný týraly jospardyń keshendiligin qamtamasyz etý.
- Jaıylymdardy paıdalaný týraly jospar endi 5-jylǵa arnalyp jasalady. Qazirgi kezde, Jaıylym josparlary uzaq merzimdi (2-jylǵa deıin) jáne qysqa merzimdi (1-jylǵa deıin) tártipte qurylyp otyr;
- jaıylymdardy qorǵaý, olardy qalpyna keltirý týraly jańa baptar engizilip otyr. Qoldanystaǵy jer jáne jaıylym týraly zańnamalarda mundaı norma joq.