Jastardy jat dinı aǵymdardyń yqpalynan qalaı qorǵaýǵa bolady

Foto: None
ALMATY. QazAqparat – Qazaqstan qoǵamynyń rýhanı turǵydan jańarýynda dástúrli dinder mańyzdy ról atqarady. Islam, hrıstıandyq jáne ıýdeı dinderiniń jalpy adamzattyq jáne gýmanıstik qundylyqtary ultaralyq jáne konfessııaaralyq kelisim men tatýlyqty ornyqtyrýda mańyzy erekshe. Olar qoǵamymyzda dostyqty, ózara qurmet pen túsinistikti nyǵaıtýǵa qyzmet etedi.

Alaıda, búginde ekstremızm men terrorızm ıdeologtary dindi paıdalanyp, dinı rıtorıkanyń erekshe ádisterin qoldana otyryp, halyqtyń belgili bir toptarynyń oı-sanasyna teris yqpal ete bildi. Kóp jaǵdaıda áleýmettik belsendiligimen erekshelenetin, ıdeologııalyq yqpalǵa tez túsetin qoǵamnyń erekshe toby sanalatyn jastar teris pıǵyldy dinı nasıhattyq qyzmet úshin yńǵaıly nysanaǵa aınaldy. Jas erekshelikterine qaraı izdengish jáne bilýge qumar bolyp keletin jastar qylmys áleminiń, sonyń ishinde sheteldik jáne halyqaralyq sýbektilerdiń tarapynan aılakerlikpen jasalǵan ıdeologııalyq tuzaqqa jıi túsetin boldy.

Bul oraıda qazirgi ýaqytta memlekettiń quzyrly mekemeleri ekstremıstik uıymdardyń jáne olardyń ıdeologtarynyń qyzmetin aıqyndap, tyıym salý baǵytynda yqpaldy sharalar qabyldaýda. Sonymen bir mezgilde aqparattyq-nasıhat jumystaryn keńinen júrgizý, ártúrli dinder ókilderi arasynda suhbat ornatý qajet. Rýhanı-aǵartý jáne tárbıe jumystarynyń sapasyn kóterip, tıimdiligin arttyrý úshin túrli sharalar atqarylýda.

Elimizde konfessııaaralyq qatynastar salasyndaǵy jáne dinı ekstremızm men terrorızmniń aldyn alý maqsatyndaǵy saıasatyn iske asyrý barysynda kóptegen is-sharalar barlyq aýmaqtarda ótkizilip jatyr. Almaty qalasy ákimdiginiń Qoǵamdyq damý basqarmasynyń «Monıtorıng jáne taldaý» ortalyǵy tarapynan qaladaǵy túrli áleýmettik toptar arasynda quramy sarapshy-dintanýshylardan, dinı-konfessııa ókilderinen quralǵan aqparattyq-túsindirmelik toptyń (ATT) quramy qurylǵanyna birshama ýaqyt ótti. Buǵan qosa qaladaǵy aýdandardan joǵary jáne arnaýly orta oqý oryndary stýdent jastary, memlekettik qyzmetkerler, áleýmettik qorǵaý mekemeleri, medıtsına qyzmetkerleri, ákimdik qurylymdary jáne t.b. áskerı qyzmetkerler, jaýyngerler, áskerı oqý oryndarynyń kýrsanttary, qylmystyq-atqarý júıesindegi jazasyn óteýshiler arasynda dárister, kezdesýler ótkizetin aqparattyq-nasıhattyq top jumys jasaıdy.

Búgingi tańda Almaty qalasynda 17 konfessııadan turatyn 180 dinı birlestik tirkelgen.

Olardyń ishinde QMDB-nyń fılıaldary basshylary (meshit ımamdary), Qazaqstannyń pravoslav shirkeýi, Rım-katolık shirkeýiniń Eparhııasy, lıýterandyq qaýym, evreı qaýymy, von-býddızm birlestigi, protestanttyq baǵyttaǵy shirkeýler, elýinshiler, presvıterıandar, EHB, metodısterdi qamtyǵan dinı qaýymdardyń basshylarymen kezdesýler uıymdastyryldy. Qazirgi ýaqytta atalǵan jumystar odan ári jalǵasýda.

Joǵaryda keltirilgen dinı konfessııalar jónindegi aqparattar jınaqtalǵan religionmap.kz Almaty qalasynyń dinı kartasy saıty jumys jasaýda. Bul Almaty qalasyndaǵy dinı nysandardyń qyzmeti týraly qosymsha aqparatty tabýǵa jáne oqýǵa múmkindik beretin qyzmet túri bolyp sanalady.

Qaladaǵy dinı ǵımarattan tys oryndarda dinı is-sharalar ótetin úı-jaılardyń (namazhana bólmeleri) qyzmetine monıtorıng jasalady.

Konfessııaaralyq beıbitshilik pen kelisim kópultty, kóptildi jáne kópkonfessııaly Qazaqstan úshin kúrdeli másele. Búginde Qazaqstan álemge búkilálemdik dinı-rýhanı forýmnyń ortalyǵy esebinde de tanys. Oǵan álemdik jáne dástúrli dinderdiń basshylary anaǵurlym mańyzdy zamanaýı dinı máselelerdi sheshý úshin jınalady. Olar: toleranttylyq, ózara qurmetteý men túsinisý, ultaralyq kelisim men dinı tózimdilik. Bul qaǵıdalar Qazaqstandaǵy konfessııaaralyq qatynastardyń da negizin quraıdy.

Baıtenova N., Kamalova F. - ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ, dintaný jáne mádenıettaný kafedrasy

Seıchas chıtaıýt