«Jastar máselesin agenttik sheshe ala ma?» - baspasózge sholý

ASTANA. 26 qarasha. QazAqparat - «QazAqparat» agenttigi respýblıkalyq basylymdarda 26 qarasha, seısenbi kúni shyqqan ózekti materıaldarǵa sholýdy usynady.

*** «Egemen Qazaqstan» basylymynyń jazýynsha, Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev «Astanabasjos­par» ǵylymı-zertteý jobalaý ınstıtýtynda» boldy. Elbasy qazirgi ýaqytta belsendi kóshi-qon úderisi esebinen elorda turǵyndary 900 myń adamǵa jaqyndap qalǵanyn atap ótti. - Búgingi kúni elordany aýqymdy keńeıtip, halqynyń sanyn 2-3 mln. turǵynǵa jetkizý jobalary joq. Bul úshin kóp nárse - kommýnıkatsııalar, sýmen jabdyqtaý jáne ózge de ınfraqurylymdar jetkiliksiz. Sondyqtan birneshe máseleni sheshetin kez keldi. Mysaly, qala syrtynda jeke adamdar kezinde arzan baǵamen satyp alǵan alańdar áli kúnge deıin kóp. Qazir olar ol jerlerdi keıin qurylys salý kezinde satyp jiberip, memleket esebinen «jeńil jolmen» aqsha tabý úshin ustap otyr. Men ol jerlerdi qaıtaryp alyp, memlekettik maqsattarda paıdalaný úshin tekserýdi jalǵastyrýdy prokýratýraǵa arnaıy tapsyramyn. Biz olardyń ıeleri kimder ekenin biletin bolamyz jáne dárejesine, laýazymyna, kim ekendigine qaramastan, jer telimderi memleketke qaıtarylatyn bolady, - dedi Qazaqstan Prezıdenti. Bul jaıynda gazettiń búgingi sanyndaǵy «Elorda aıasy sheksiz emes» degen maqalada tolyqtaı berilgen. Bas basylymda «Baǵdarlamalardyń aıaqsyz qalýy sheneýnikterdiń sybaılas jemqorlyqqa ábden qunyǵyp ketkeninen» degen taqyryppen maqala jarııalandy. «Qazmedıa ortalyǵynyń» kezekti qonaǵy bolǵan Májilis depýtaty Ashat Bekenov Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda aıtqan syn-eskertpelerine baılanysty óziniń oıyn bildirdi. «Elbasynyń naqty syn-eskertpelerinen keıin memlekettik organdar óz jumysyn qaıta qarap, jitilikpen júrgizýge tyrysýda dep oılaımyn, dep bas­tady ol óziniń sózin. Sondyqtan da mundaı syndardyń paıdasy óte zor. Odan ári depýtat jergilikti bılik organdarynyń baǵdarlamalardy iske asyra almaý sebepterine toqtaldy. «Men naqty baǵdarlamalarǵa bólingen qarajattardy ıgermeı, belgilengen jumystardy iske asyra almaı jatý - ortalyqtaǵy jáne jergilikti deńgeıdegi sheneýnikterdiń eldegi naqty jaǵdaıdy bilmeýinen, múmkin, tipti, bilgisi de kelmegeninen, tek jeke bastarynyń ǵana múddesin kózdep, sybaılas jemqorlyqqa ábden qunyǵyp ketkeninen dep sanaımyn. Basqasha túsindirý qıyn», -dedi depýtat. *** «Aıqyn» basylymynyń jazýynsha, Qazaqstanda keıbir adamdarǵa qyzmettik páterlerdi jekeshelendirýge tyıym salynýy múmkin. Májiliste keshe tusaýy kesilgen «Keıbir zańnamalyq aktilerge turǵyn úı qatynastary máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» jańa zań jobasynda osy kózdeledi. Bul joba sondaı-aq ábden tizginsiz ketken PIK (KSK) tóraǵalaryn ákimshilik jazaǵa tartýdy qarastyrady. Qazaqstanda búginde kondo­mı­nıým­derdiń nebári 10 paıyzy ǵana tirkelipti. ıAǵnı búginde elimizdegi PIK-terdiń («KSK») 90 paıyzynyń páter ıelerimen ara­syn­da­ǵy kelisimderi zańsyz bolyp tabylady eken. «Tutynýshylar men kásipkerlerdi qor­ǵaý odaǵynyń» basqarma tóraǵasy Vık­tor Syzdyqov ondaı úılerdiń turǵyndary tip­ti sotqa júginip, ózderinen buǵan deıin jı­nap kelgen qarjylardy PIK-ten keri qaı­tarýdy talap ete alatyndyǵyn aıtady. Óıt­keni «Turǵyn úı qatynastary týraly» zańy­nyń 32-babyna sáıkes, kondomınıýmdi tir­keýsiz kez kelgen kelisim zańdy kúshine min­beıdi. Ol ol ma, onsyz ortaq múlikke qa­tysty mámileler de zańsyz, ıaǵnı my­sal­ǵa, kóppáterli úılerdiń jertólelerin qan­daıda bir bıznes úshin satýǵa bol­maı­dy. Osy jaıynda gazettiń búgingi sanyndaǵy «Qyzmettik páterdi jekeshelendirýge tyıym salynady» atty maqaladan oqıy alasyzdar. Sonymen qatar osy basylymda «Jastar máselesin agenttik sheshe ala ma?» degen maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Respýblıkalyq jastar agenttigi qurylmaı, jastardyń qordalanyp qalǵan máselesin sheshý múmkin emes. Memleket aqshasyna oqyǵan túlekter jumyspen qamtylýy tıis. «Jumyspen qamtý - 2020» baǵdarlamasyn júzege asyrýda eń áýeli aýylǵa qandaı maman kerek ekeni zerttelsin. «Nur Otan» partııasynyń «Jastardy qoldaý» baǵytynda ótkizgen partııalyq saraptama tobynyń otyrysynda osyndaı usynystar jasaldy. Jastardy eńbekke ornalastyrý, jastar saıasaty salasynda 2014 jylǵa arnalǵan oblystyq bıýdjetti qurý jáne jastar uıymdary jumysynyń jelilik kestesin qalyptastyrý máseleleri qaralǵan otyrysqa sarapshylar tobynyń jetekshisi, Májilis depýtaty Meıram Begentaev jetekshilik etti. Birinshi másele boıynsha baıandaýǵa kelgen Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń Halyqty jumyspen qamtý monıtorıngi jáne taldaý basqarmasynyń basshysy Lázzat Sebepbaeva baıandamasynyń bel ortasyna jete almady, jan-jaqtan jaýǵan suraqtyń astynda qaldy. Sebebi mınıstrlik ókiliniń jaýaby saraptama toby músheleriniń kóńilinen shyqpady. *** «Jas qazaq» gazetiniń sońǵy sanynda «Shege qaǵatyn adam qalmady» degen taqyryppen Májilis depýtaty Maıra Aısınamen aradaǵy suhbat berilgen. «Kabınetshil sheneýnikterdiń elge barýǵa degen qulqy joq. Óıtkeni, «asfaltt­a ósken» balalar qarapaıym halyqtyń taǵdyryn túsinbeıdi. Mysaly, olar «Aýylda jol joq» degen máseleni qulaǵymen ǵana estıdi. Jan-júregimen sezinip, aýyldaǵy eldiń ornyna ózderin qoıyp, túsine almaıdy. Úshinshiden, mınıstrlikterge qyzmetke kelgen kóp jastar qaǵazdaǵy jazýdy oqı alsa da, jurtpen sóılesýdi bilmeıdi. Bul - óte úlken kemshilik dep oılaımyn. «Óz elim úshin otqa da kúıýge daıynmyn!» dep elmen etene aralasyp, jumys isteımin degender joqtyń qasy»,-deıdi M. Aısına.