Jańadan qurylǵan Halyqaralyq boks federatsııasy týraly ne bilemiz
World Boxing — Halyqaralyq boks federatsııasy 2023 jyldyń sáýirinde qurylyp, sol jyly qarasha aıynda óz jumysyn bastady. Frankfýrtta (Germanııa) ótken alǵashqy kongreste uıymnyń basshylyǵy jáne komıtetteri anyqtalyp, jarǵysy bekitildi.
Qazirgi tańda uıym quramyna álemniń 44 eliniń boks federatsııasy múshe.
Uıymnyń alǵashqy prezıdenti bolyp nıderlandtyq Borıs van der Vors taǵaıyndalsa, Raıan O’Shı (Kanada), Mett Holt (Anglııa) jáne Dına Glıkıdıs (Avstralııa) orynbasary boldy.
Uıymynyń shtab-páteri Shveıtsarııanyń Lozanna qalasynda ornalasqan.
Basty maqsaty — boksty olımpıada baǵdarlamasynda saqtap qalý
Uıymnyń qurylýynyń basty sebebi — boksty olımpıadalyq sport túri retinde saqtap qalý. 2019 jyldyń shildesinde Halyqaralyq olımpıada komıteti (HOK) kóptegen sybaılas jemqorlyq daýlaryna baılanysty Halyqaralyq boks qaýymdastyǵymen (International Boxing Association, IBA) jumysyn toqtatty.
Sondaı-aq, Halyqaralyq olımpıada komıteti arnaıy jumys tobyn quryp, 2020 jylǵy jáne 2024 jylǵy olımpıada oıyndaryna qatysatyn boksshylardy tek komıtet moıyndalǵan týrnırler arqyly iriktedi.
2022 jyldyń qazan aıynda Halyqaralyq boks qaýymdastyǵy Reseı-Ýkraına soǵysyna baılanysty Halyqaralyq olımpıada komıtetiniń Reseı men Belarýs boksshylaryna salǵan shekteýge qulaq aspaı, kóptegen elderdiń boks qaýymdastyǵynyń boıkot jarııalaýyna sebep boldy.
2023 jyldyń maýsymynda Halyqaralyq olımpıada komıteti Halyqaralyq boks qaýymdastyǵyn olımpıada oıyndarynan resmı túrde shyǵardy. Daýys berý nátıjesinde 69 el qoldap daýys berse, 1 el qarsy jáne 10 el qalys qalǵan.
Qorytyndysynda AQSh, Ulybrıtanııa, Germanııa, Nıderland, Shvetsııa, Fılıppın jáne basqa elderdiń boks qaýymdastyqtary HBA-dan shyǵyp, boks sportynyń 2028 jylǵy Los-Anjeles olımpıadasynan tys qalmaýy úshin Halyqaralyq boks federatsııasy (World Boxing) quryldy.
HOK 2028 jyly Los-Anjeleste ótetin jazǵy olımpıadanyń boks jarysyn arnaıy jumys toby ótkizbeıtinin jarııalap, olımpıada oıyndarynyń baǵdarlamasyna ázirge boks sportyn qosqan joq.
Jańa qurylǵan Halyqaralyq boks federatsııasy 2025 jylǵa deıin Halyqaralyq olımpıada komıtetiniń múshesi atanyp, 2028 jylǵy olımpıada oıyndarynda boks sportyn saqtap qalýdy josparlap otyr.
Qazaqstan boks sportyna áseri
World Boxing uıymynyń qurylýy Qazaqstan boks sportynyń damýy úshin jańa múmkindikter týǵyzyp otyr. Buǵan deıin Qazaqstan boksshylarynyń IBA quramyndaǵy jekpe-jegi kóptegen daý-damaıǵa qalǵan edi. Oǵan eń jarqyn mysal retinde 2016 jylǵy Rıo olımpıadasyndaǵy Levıt-Tışenko kezdesýin aıtýǵa bolady.
Bul kúnde Qazaqstan ulttyq olımpıada komıteti basshysy qyzymetin atqaryp otyrǵan, álemge áıgili kásipqoı bokstan álem chempıony, Afına olımpıadasynyń kúmis júldegeri Gennadıı Golovkın osy jyly shildeniń basynda Qazaqstandy jáne basqa elderdi jańa uıymǵa qosylýǵa shaqyrǵan.
Al búgin ǵana uıymnyń Olımpıada komıssııasynyń tóraǵasy bolyp taǵaıyndalǵan Golovkın boksty olımpıadalyq sport túri retinde saqtap qalý — jumysyndaǵy eń basty basymdyq ekenin aıtty.
Sondaı-aq, Qazaqstan boks federatsııasy ile-shala World Boxing uıymynyń qataryna qosylý úshin resmı ótinish bergenin habarlady.
QR Boks federatsııasy bul uzaq talqylaýlar men saraptamanyń nátıjesinde qabyldanǵan mańyzdy sheshim ekenin jáne birinshi kezekte otandyq boksshylardyń olımpıadalyq bolashaǵyna tikeleı baılanysty ekenin atap ótti.
«Qazir bokstyń Olımpıada baǵdarlamasynda qalý máselesi HOK deńgeıinde talqylanyp jatyr. Boksty Olımpıada oıyndarynyń baǵdarlamasynda saqtap qalý maqsatynda barlyq eldermen ortaq jumys jasaýǵa daıynbyz. Bul sheshim boksty odan ári damytýǵa múmkindik beredi dep sanaımyz. World Boxing Olımpıadalyq Komıssııasynyń tóraǵasy, Ulttyq Olımpıada komıtetiniń prezıdenti Gennadıı Golovkınmen kezdesý barysynda Otandyq bokstyń damý joldaryn talqyladyq», — deıdi federatsııa basshysy Shahmurat Mútálip.
Aıta keteıik, 2024 jylǵy Parıj olımpıadasynda Qazaqstan erler boks quramasy sapynda 7 sportshy qatysyp, Nurbek Oralbaı ǵana kúmis medal enshilegen bolatyn.
Parıj Olımpıadasynan keıin Qazaqstan boks federatsııasy qorytyndy keńes ótkizip, nátıjesinde bokstan erler komandasynyń bapkerlik quramy tolyǵymen jumystan shettetildi.
Olardyń qatarynda bas jattyqtyrýshy Myrzaǵalı Aıtjanov jáne bapkerlik quramdaǵy 10 maman, QBF vıtse-prezıdenti Azız Qojambetov qyzmetten bosatylǵan edi.
Qazirgi ýaqytta ulttyq quramany Qaırat Sátjan bastaǵan jańa bapkerlik quram jattyqtyryp jatyr.