Jańa jyl merekesinde tamaqtan ýlanbaý úshin ne isteý kerek – maman keńesi
Almaty qalalyq sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamentiniń málimetinshe, mereke kúnderi tamaqtan ýlaný jaǵdaılary edáýir artady. Bul, eń aldymen, mereke kúnderi adamnyń ádettegiden áldeqaıda kóp tamaq ishetindigine baılanysty. Tutynatyn taǵam árdaıym sapa men gıgıena standarttaryna sáıkes kelmeıdi, al merekelik taǵamdar keıde birneshe kún saqtalady. Saldarynan búlinip, tamaqtan ýlaný qaýpin arttyrady.
«Kóp jaǵdaıda tamaqtan ýlaný jaǵdaıy mereke kúnderi artady, onyń sebebi tońazytqyshta eki-úsh kúnnen artyq saqtalatyn merekege daıyndalǵan tamaq qaldyqtaryn tutyný. Ásirese et, balyq ónimderi jáne maıonez qosylǵan salattar, olar tez buzylatyn, tamaqtan ýlanýdy arttyratyn taǵamdar tobyna jatady, olardyń saqtalý merzimi shamamen 24 saǵatty quraıdy. Sondaı-aq, osy topqa jatatyn desertter, sary maı men qaımaq qosylǵan torttar patogendik bakterııalardyń tez kóbeıýi úshin tamasha orta bolyp tabylady. Mundaı taǵamdardy, ásirese maıonez qosylǵan salattardy tońazytqyshta saqtaý 24 saǵattan aspaýy kerek»,- dep atap ótti departament ókilderi.
Epıdemıologtardyń aıtýynsha, taǵamnan ýlaný belgileri jedel túrde paıda bolady, dene qyzýy kóterilip, ish ótip, júrek aınýy múmkin.
Juqpaly aýrýlardyń, tamaqtan ýlanýdyń aldyn alý maqsatynda ońtústik megapolıstiń sanıtarlyq dárigerleri mynandaı ádisterdi usynýǵa keńes beredi:
- qaýipsiz tamaq ónimderin tańdańyz - azyq-túlik satyp alǵanda, qaptamanyń tutastyǵyna, shyǵarylǵan kúnine, jaramdylyq merzimine jáne saqtaý sharttaryna nazar aýdaryńyz;
- merekelik taǵamdardy daıyndaý kezinde, eń aldymen, qoldyń, as úı jabdyqtarynyń, úı-jaılardyń tazalyǵyn qadaǵalaý qajet;
- shıki taǵamdar men daıyn taǵamdardy bólek saqtańyz, olardy óńdeý úshin jeke pyshaqtar men kesý taqtalaryn qoldanyńyz;
- kókónisterdi, jemisterdi, jıdekterdi qoldanar aldynda muqııat jýyńyz;
- salattardyń tońazytqyshta saqtaý merzimi máńgilik emes ekenin este ustaǵan jón. Ásirese tońazytqyshta maıonez qosylǵan salattardy saqtaý merzimi 24 saǵattan aspaýy kerek. Eger salattarǵa maıonez qosylmasa, ony tońazytqyshta saqtaý merzimin 2 kúnge deıin uzartylýy múmkin. Alaıda, bul et, shujyq, jumyrtqa qosylǵan kúrdeli salattarǵa qatysty emes, tipti kúrdeli salattar maıonezben óńdelmese de, tońazytqyshta bir kúnnen artyq saqtamaǵan durys;
- jańa daıyndalǵan taǵamdy tutynyńyz;
- etti, qusty, jumyrtqany, teńiz ónimderin jáne merekelik taǵamdarǵa arnalǵan basqa ıngredıentterdi qýyrý, qaınatý kezinde durys temperatýralyq rejımdi saqtaý jáne pisirý úshin qajetti ýaqytty saqtaý óte mańyzdy - ózderińiz biletindeı, bul termııalyq óńdeý patogenderdi «óltiredi» jáne olardyń toksınderiniń joıylýyn qamtamasyz etedi;
- taǵamdy jándikterden, kemirgishterden jáne basqa janýarlardan qorǵańyz;
- sapaly, taza sýdy paıdalanyńyz.