Jańa Ekokodeks «jasyl» qarjylandyrý salasyn da damytady – Ásel Nurahmetova
«Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń ákimshiligi» - Qazaqstannyń Ekologııa kodeksine usynys bergen uıymnyń biri.
Onyń bastamasymen «jasyl qarjylandyrý», «jasyl jobalar», «taksonomııa» («jasyl» jobalardy jikteýdiń biryńǵaı júıesi), «jasyl oblıgatsııa» jáne «jasyl nesıe» uǵymdary engizildi.
AHQO Jasyl qarjy ortalyǵynyń keńesshisi Ásel Nurahmetova osylaı deıdi.
Onyń sózinshe, bıznesti jasyl qarjylandyrý quraldaryn paıdalanýǵa yntalandyrý úshin Kásipkerlik kodekske de túzetýler engizilgen.
Á. Nurahmetova bul turǵyda «Bıznestiń jol kartasy-2025» memlekettik baǵdarlamasy arqyly jasyl oblıgatsııalarǵa arnalǵan kýpondyq mólsherlemeni jáne jasyl nesıelerge arnalǵan paıyzdyq mólsherlemeni sýbsıdııalaý tetigi paıdalanylatynyn aıtyp otyr.
Ol nesıe men oblıgatsııa boıynsha 50% mólsherlemege deıin deıin sýbsıdııalaýdy kózdeıdi.
«Osylaısha, jasyl jobalardy memlekettik qoldaýdy ulǵaıtý boıynsha sharalar qabyldandy. Olardyń úlesi 2021 jyly 5%-ǵa deıin, aldaǵy 5 jylda 9%-ǵa deıin ósedi dep kútilýde»,- dep atap ótti Á.Nurahmetova.
Osy mehanızmdi tolyqqandy iske asyrý úshin AHQO Jasyl qarjy ortalyǵy halyqaralyq standarttar men qaǵıdattar negizinde «jasyl taksonomııa» ádistemesin jasap shyqqan.
«Ári qaraı bul klassıfıkator Halyqaralyq jasyl tehnologııalar ortalyǵymen birge jetildirildi. Atap aıtqanda, Qazaqstannyń ekologııalyq jáne ekonomıkalyq kórsetkishteri, erekshelikteri eskerile otyryp barlyq talaptar jazyldy. Endi Qazaqstanda da jasyl oblıgatsııalar men nesıelerdi ekonomıkalyq turǵydan yntalandyrý úshin qoldanylatyn jasyl jobalar klassıfıkatory bar deýge bolady», - deıdi maman.
Qazaqstannyń jasyl taksonomııasyn ázirleýdi talqylaýǵa AHQO ókilderimen qatar QR Úkimetiniń jobalyq keńsesi, Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi, sondaı-aq Energetıka, Qarjy, Ulttyq ekonomıka mınıstrlikteri, QR Ulttyq Banki, Nur-Sultan qalasynyńákimdigi, halyqaralyq qarjy ınstıtýttary, úkimettik emes, ǵylymı-zertteý jáne qarjy qaýymdastyǵy qatysqan.
Al buǵan deıin AHQO Bırjasy jasyl jobalardyń kategorııalaryn anyqtaıtyn Jasyl oblıgatsııalardy shyǵarý erejelerin qabyldaǵan edi.
Bul kategorııalaý Climate Bonds Initiative standartyna sáıkes jasyl oblıgatsııalardyń halyqaralyq qaǵıdattaryna jáne Klımattyq oblıgatsııalardyń taksonomııasyna negizdelgen.
Aıta keteıik, búgin QR Prezıdenti elimizdiń jańa Ekologııalyq kodeksine qol qoıdy.
Qujatty Ekologııa mınıstrligi ózge de vedomstvolarmen jáne uıymdarmen, sarapshylar qaýymdastyǵymen, qoǵam ókilderimen birlesip ázirledi.
Kodekske qorshaǵan ortany qorǵaýǵa qatysty qabyldanǵan ózgeristerdiń ishinde «lastaýshy tóleıdi» qaǵıdatynyń engizilýin, eń ozyq qoljetimdi tehnologııalardy engizý shartymen birinshi sanattaǵy nysandar keshendi ekologııalyq ruqsattarǵa kóshetinin, jańadan iske qosylatyn kásiporyndar úshin keshendi ekologııalyq ruqsat alý mindetteletinin erekshe atap ótýge bolady.
Sondaı-aq qujatta zańsyz qaldyq alańdaryn boldyrmas úshin qoqys shyǵarýshy kólikterge GPS-datchıkterge ornatý máselesi de qaralǵan.
Foto: strategy2050.kz