Jambyl oblysynda Aspara gıdrotoraby iske qosyldy
Sharaǵa aımaq basshysy Berdibek Saparbaev pen Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar vıtse-mınıstri Sergeı Gromov qatysty.
Jambyl oblysy jerústi sý resýrstarynyń 80 paıyzyna jýyǵyn Shý men Talas transshekaralyq ózenderi arqyly alady. Shekaralas memleketter arasynda sýdy ózara bólisý osy turǵyda arnaıy bekitilgen krejeler negizinde júzege asyrylady.
Sońǵy jyldary Jambyl oblysy vegetatsııalyq kezeńinde sýarý ylǵalynyń tapshylyǵyn bastan keshirip kele jatyr. Al eger bıyl Ortalyq Azııada ylǵal tapshylyǵy seziledi dep kútilýde. Ol sharýalardyń oıdaǵydaı ónim ala almaýyna áser etýi múmkin.
Osyǵan oraı 2018 jyly sý tapshylyǵyn ishinara sheshý úshin atalǵan joba qolǵa alynǵan bolatyn. Búgingi tańda 1928 jyly paıdalanýǵa berilgen Aspara sý toraby tolyǵymen qaıta jańartyldy. Ol boıynsha «Aspara qosymsha sýmen qamtý traktisi» (APT) kanalynyń 7,6 shaqyrymdyq beton jamylǵysy aýystyryldy. Ol 3,7 myń gektar sýarmaly jerdi sýmen qamtýǵa negizdelgen.
Sondaı-aq, sý júretin arnany, tundyrǵyshty, avtojol kópirlerin qaıta jańǵyrtý boıynsha jumys júrgizilip, avtomatty sý eseptegish júıesi tolyǵymen jańartyldy. Nátıjesinde APT ótkizý qabileti sekýndyna jetiden toǵyz tekshe metrge deıin ósip otyr.
Nysandy iske qosý nátıjesinde Aspara júıesiniń arnalarymen Merke aýdanynyń alqaptaryn, sonymen qatar 2,5 myń gektardy quraıtyn Úlken Shý kanalynyń batys tarmaǵynyń tómengi bóligindegi aýmaqty da sýmen qamtýǵa múmkindik týdy.
Berdibek Saparbaev jańartylǵan sý toraby men taratý ortalyǵynyń jumysymen jan-jaqty tanysyp, jergilikti fermerlermen áńgimelesti. Oblys basshysy nysan iske qosylǵannan keıin sýarmaly jer kólemi qanshaǵa artatynyn surady. Bul oraıda 1,5 myń gektar sýarmaly jerdiń aınalymǵa qosylý týraly aıtyldy.
- Jyl saıyn oblys boıynsha 170 mıllıon tekshe metrge deıin ylǵal jetispeıdi. Bıyl bizdiń dıhandar sýarmaly sýdyń tapshylyǵyn sezbeýi tıis. Bizdiń mindetimiz – sýarmaly jerlerdiń kólemin 200-210 myń gektarǵa jetkizý. Tasótkel sý qoımasyn jóndeý, kem degende úsh shaǵyn sý qoımasyn salý jumystary josparlanýda. Biz sýdy jınaýǵa jáne saqtaýǵa daǵdylanýymyz kerek. Sýarmaly sý máselesin sheshý arqyly óńirimizdiń sharýalary úshin joǵary rentabeldi daqyldardy egý jáne joǵary ónim alý múmkindigine qol jetkizemiz. Qant qyzylshasynyń egisin ulǵaıtý qajet. Bazardaǵy tátti ónimniń quny ósip keledi desek, bul turǵydaǵy basty maqsat – oblysymyzdy qantpen qamtamasyz etý. Bul rette sapaly tuqymdardy paıdalanýǵa nazar aýdarý qajet, biz osy másele boıynsha semınar ótkizetin bolamyz, - dedi oblys basshysy.
Merki aýdandyq qoǵamdyq keńesiniń tóraǵasy Serik Quralbaı atap ótkendeı, aýdanda 3,5 mıllıard teńgege 41 arnany qaıta jańǵyrtý jáne 5,6 mıllıard teńgege 46 uńǵymany salý jobalary júzege asyrylýda. Bul jumystar jergilikti agrarlyq sektordyń damýyna oń áser etetini sózsiz.
Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar vıtse-mınıstri Sergeı Gromovtyń aıtýynsha, quny 922,4 mıllıon teńge bolatyn jobanyń tapsyrys berýshisi – osy mınıstrliktiń sý resýrstary komıteti .
Nysannyń saltanatty ashylý sharasy barysynda bas ǵımarat iske qosylyp, kanal arqyly alǵashqy sý aǵyny jiberildi. Endi APT jáne Úlken Shý kanalynyń batys tarmaǵynyń tómengi bóliginde jerleri bar fermerler oıdaǵydaı ónim ala alady dep boljaýǵa bolady.