«Zerendi» mal sharýashylyǵy: Tabıǵı sapaly sút ónimderine suranys artyp keledi
«Zerendi» asyl tuqymdy eshki sharýashylyǵy 2016 jyly Tselınograd aýdanynyń Qajymuqan aýylynda quryldy. Búgingi tańda bul eldegi eń iri, eń jaqsy genetıkalyq maldary bar eshki fermasy sanalady. Alǵash qurylǵan kezde fermaǵa Nıderlandydan zaanen tuqymdy úsh júzden astam eshki satyp alyndy. Búginde eshki sany myńnan asady, onyń 700-i saýylady. Zamanaýı jabdyqtardyń arqasynda fermanyń sút zaýytynda tolyq tsıklimen jylyna 350 tonna sút óńdeledi. Bul óz kezeginde tabıǵı qatty jáne jumsaq irimshikter, súzbe, ıogýrt, klassıkalyq aıran tárizdi eshik súti ónimderiniń 42 túrin shyǵarýǵa múmkindik berip otyr.
«Bizdiń ishki naryqty damytý úshin de, syrtqy naryqqa shyǵý úshin de áleýetimiz joǵary. Eshki sútinen jasalǵan ónimder úlken eksporttyq áleýetke ıe», - deıdi seriktestik basshysy Ermek Ulyqbanov.
Onyń aıtýynsha, saýý protsesi tolyǵymen avtomattandyrylǵan, baılanyssyz ıtalııalyq jabdyq ornatylǵan. Tehnologııaǵa sáıkes eshkiniń jelini saýý aldynda jáne odan keıin muqııat óńdeledi.
«Qandaı ónimderge basymdyq beriletinin naryqtyń ózi anyqtaıdy, - dep jalǵastyrady seriktestik basshysy.
«ıAǵnı, tutynýshylyq suranys usynysqa áser etedi, qaı ónimge suranys joǵary sol ónimge basymdyq beremiz. Ónim jelisindegi eń qıyn nárse-irimshik. Biz jabdyqtar satyp alǵan ıtalııalyq kompanııanyń irimshik jasaýda júzdegen jylǵy tájirıbesi bar, olardan bizdiń mamandar úırenip keldi. Áli kúnge deıin retsept pen tehnologııa jetildirilýde. Bul protsess bir ýaqytta toqtatylýy ekitalaı. Siz óte jaqsy irimshik jasaı alasyz, ol qymbatqa túsedi, al adamdar arzan ónimdi satyp alýǵa tyrysady. Al irimshik, eger ol sapaly jáne sútten jasalǵan bolsa, arzan bolmaıdy. Sondyqtan, biz eń birinshi tutynýshynyń suranysyna jumys isteýge tarysamyz».
Sharýashylyq basshysy atap ótkendeı, daıyn ónim aldymen Nur-Sultan qalasy men Aqmola oblysyna, odan qaldy elimizdiń ózge óńirlerine saýdaǵa shyǵarylady. Sonymen birge, elimizden tys shet elderden de suranys túsýde. Óıtkeni, eshki sútin paıdalaný búginde shet elde gastronomııa men dıetologııadaǵy eń bir suranysty baǵyt bolyp tabylady. Alaıda, kásiporynnyń marketıng saıasatynyń basty ustanymy ishki naryqtaǵy suranysty qanaǵattandyrý.
Taýarly-sút fermasynyń 2021 jyly tolyq óndiristik qýatyna shyǵýy josparlanǵan. Sonymen birge, tól basyn 5 myńǵa jetkizý mejelenip otyr. Ferma basshylyǵy munymen shektelip qalmaıdy, keleshekte elimizde eshki sharýashylyǵyn damytý úshin otandyq fermerlerge eshki tólin satý josparlarynda bar.
Dıetologtar eshki sútiniń emdik qasıetteri bar ekenin dáleldedi, ásirese, onyń asqazan-ishek joldarynyń jumysyn qalypqa keltirýge, gemoglobındi arttyrýǵa, kórý qabiletin jaqsartýǵa, dıatez kezinde bakterıtsıdtik qasıetke ıe.
Eshki sútiniń quramynda kaltsıı, mıneraldar men dárýmenderdiń kóp mólsheri bar. Bul prebıotık bolyp tabylady, ıaǵnı asqazan-ishek joldaryn jaqsy saqtaýǵa kómektesedi, ishekte paıdaly bakterııalardyń kóbeıýine kómektesedi, sonymen qatar zııandy bakterııalardyń artýyna qarsy turady. Osyndaı qasıetterine qaraı eshki sútin emshek sútimen almastyrýǵa nemese qosymsha taǵam retinde paıdalanýǵa bolady.