Zań talaptarynyń qatańdatylýy memlekettik qyzmetkerlerdiń jaýapkershiligin kúsheıtedi - Á.Serǵalın
. QR Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń Batys Qazaqstan oblysy boıynsha aýmaqtyq basqarmasynyń bastyǵy - oblystyq tártiptik keńes tóraǵasy Ákimgereı Serǵalın osy ózgerister men tolyqtyrýlarǵa baılanysty óz oı-tolǵamyn bylaısha bildirdi.
-Elimizde qoldanystaǵy normatıvtik-quqyqtyq aktilerge zaman talabyna baılanysty ózgerister men tolyqtyrýlar engizý - shyn mánisinde zańdy qubylys, - dedi Ákimgereı Beksultanuly. - Elbasy 2009 jylǵy 22 sáýirde qol qoıǵan Jarlyǵynda qylmys pen sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúresti kúsheıtý jáne quqyq qorǵaý qyzmetin odan ári jetildirý jónindegi qosymsha sharalar alý kerektigine asa mán bergen bolatyn. Atalǵan ózgerister sol Jarlyqty oryndaý aıasynda engizildi.
Bylaısha aıtqanda, zań talaptary kúsheıtildi, sonyń ishinde sybaılas jemqorlyqqa qarsy zańnamany buzǵany úshin beriletin tártiptik jazalar qataıtyldy. Taratyp aıtsaq, birinshiden, Zańnyń 8-babynyń redaktsııasy ózgertildi. Endi jumysqa qabyldanar kezde shekteýler tek qana memlekettik qyzmetkerler ǵana emes, sonymen qatar memlekettik uıymdarda jáne jarǵylyq kapıtalyndaǵy memlekettik úlesi keminde 35 paıyzyn quraıtyn uıymdarda jáne osyndaı memlekettiń úlesi bar ulttyq holdıngterge, damý ınstıtýttaryna, kompanııalarǵa berilgen uıymdarda, sondaı-aq olardyń enshiles uıymdarynda basqarý fýnktsııalaryn oryndaýǵa úmitker adamdarǵa da qatysty qoıylady. Bul tulǵalarǵa pedagogtik, ǵylymı jáne ózge de shyǵarmashylyq qyzmetten basqa aqy tólenetin qyzmetpen aınalysýǵa tyıym salynady jáne jaqyn týystary men joldasyna tikeleı baǵynysty laýazymdardy atqarýyna bolmaıdy.
Kelesi ózgeris Jarlyqtyń 3-tarmaǵyna baılanysty. Úkimet memlekettik organdarda sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyq jasaý táýekeli joǵary laýazymdar tizimin jasaqtaıdy jáne osy laýazymdarǵa qyzmetke kirý jáne ótkerý úshin aıryqsha, joǵarǵy talaptardy bekitedi. Bul laýazymdy tulǵalar sybaılas jemqorlyqqa qarsy zańnamany saqtaýy úshin arnaıy ózderine baılanysty tekserýlerdi kózdeıtin tetikterdi qoldaný múmkindigi týraly mindetteme alady.
Sońǵy ózgeris sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyq jasaǵany úshin jaýapkershiliktiń kúsheıtilgendigi bolyp otyr. Sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyq jasaǵany úshin tártiptik jazanyń úsh túri belgilendi. Olar: qyzmetine tolyq sáıkes emestigi týraly eskertý; laýazymyn tómendetý; atqaratyn qyzmetinen bosatý.
Al Zańnyń 12-baby 1-tarmaǵy 14 tarmaqshasynyń jeteýi (Zańda kózdelmegen artyqshylyqtar berý, zańsyz artyqshylyq kórsetý, kásipkerlik qyzmetti júzege asyrýda járdem kórsetý t.b.) buzylsa, onda ol adam qyzmetimen qosh aıtysady.
-Al endi «Memlekettik qyzmet týraly» Zańǵa qandaı ózgerister engizildi, soǵan toqtala ketseńiz?
-Bul Zańnyń 18-2-babynda «múddeler qaqtyǵysy» uǵymy zańnamalyq dengeıde aıqyndalyp engizildi. Sebebi memlekettik qyzmetshiniń kúndelikti qyzmetinde óziniń jeke múddeleri, qoǵam men memleket múddeleri arasynda qaıshylyqtar týyndaýy múmkin. Bul rette múddeler qaqtyǵysyn boldyrmaý jáne retteý zańdy túrde retteldi. ıAǵnı memlekettik qyzmetshi jáne onyń basshysy múddeler qaqtyǵysyn bolǵyzbaý jáne ony retteý boıynsha Zańda kórsetilgen sharalar qabyldaý tıis.
Eger sharalar qabyldanbasa, ol memlekettik qyzmetshiler tártiptik jaýapkershilikke tartylady.
Kelesi ózgerister memlekettik qyzmetshilerdi aýystyrýdaǵy shekteýlerge baılanysty. Memlekettik qyzmetshige jemqorlyq quqyq buzýshylyǵy úshin ákimshilik jaza qoldaný týraly qaýlynyń oryndalýy aıaqtalǵan kúnnen bastap bir jyl nemese onyń sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyq jasaǵany úshin alynbaǵan tártiptik jazasy bolǵan jaǵdaıda, aýystyrý tártibimen memlekettik ákimshilik qyzmetke ornalasýyna jol berilmeıdi.
Ákimshilik laýazymǵa konkýrstan tys ornalasý úshin burynǵy saıası memlekettik qyzmetkerler, Parlament jáne turaqty qyzmettegi máslıhat depýtattary, sýdıalar óz ókilettigin keminde alty aı oryndaý kerek.
Taǵy bir ózgeris, zeınetkerlik jasqa tolǵan tulǵalardyń memlekettik qyzmette bolý merzimi jyl saıyn taraptardyń ózara kelisimi boıynsha uzartylýyna baılanysty bolmaq.
Qoryta aıtqanda, Zań talaptary kúsheıtilip otyr. Taǵy da qaıtalap aıtamyn, «Sybaılas jemqorlyqqa qarsy» Zańnamanyń 12-baby 1-tarmaǵy 14 tarmaqshasynyń jeteýin buzǵany úshin bir ǵana tártiptik jaza qoldanylady: ol - atqaryp otyrǵan qyzmetinen bosatý. Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha Zannyń osy tarmaqshalaryn óńirde 250-ge tarta memlekettik qyzmetshi jáne Zańmen teńestirilgen laýazymdy tulǵalar buzǵan. Eger bıyl olar osyndaı zań buzýshylyqqa jol beretin bolsa, ondaı qyzmetkerler jumysynan bosaıdy degen sóz. Bul ózgerister, eń bastysy, birinshiden, memlekettik qyzmetshini jaýapkershilikke, uqyptylyqqa, ekinshiden, kúndelikti qyzmetinde quqyqtyq-normatıvtik aktilermen muqııat jumys jasaýǵa shaqyrady.