Uzaqqa barmaǵan qýanysh: SQO ákimi saltanatty túrde kiltin tapsyrǵan páterler bos tur
Petropavldaǵy Bereke shaǵynaýdanyndaǵy kópqabatty alty úı basapanaǵa kezekte turǵandarǵa dep salynǵan.
Osydan bir aı buryn bul jerde saltanatty is-shara ótip, páter kiltteri júzi qýanyshtan bal-bul janǵan turǵyndarǵa berilgen edi.
Búginde munda óli tynyshtyq, tirshilik baıqalmaıdy.
Oksana Tytenok 15 jyl baspana kezeginde turdy. Ol jetim jáne ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalar sanatyna qaraıdy. Armandaǵan páterine qol jetkizdim dep qýanǵan ol endi jeltoqsannan beri jańa úıge kire almaı júr.
«Qarasha aıynda keıbireýlerine turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy bóliminen habarlasyp, jetpeı turǵan qujattardy túgendeýdi, anyqtamalardy ákelýdi suraǵan. Onyń ishinde balalardyń týýy týraly, neke qııý nemese ajyrasý týraly qujattar bar. Biz suraǵannyń bárin tez arada jınap berdik. Sodan keıin kezegimizdi bildik. Men № 10 bolyp turdym, maǵan sen alyp úlgeresiń, birinshi úıden páter beriledi dep sendirdi. Habardy kút dedi. Jańa jylǵa deıin baspananyń beriletindigin aıtty. Tipti arnaıy chat quryp, oǵan bizdiń sanatqa jatatyn 88 adamdy qosty. Biraq sodan beri tym-tyrys, bir habar joq», — deıdi Oksana Tytenok.
Natalıa Senchına da — jeltoqsan aıynyń basynda páter kiltin alǵandardyń biri.
Ol 15 jyl kezekte turyp, eki bólmeli páterge ıe bolǵan edi. Biraq, ázirge tek qaǵaz júzinde ǵana baspanaly bolyp otyr.
«Tolyq emes otbasy» retinde páter kezeginde turdym. Sol kúni bizge páter kiltin berdi, ishin kirip kórdik, sodan keıin bizdi shyǵaryp, esigin qaıta qulyptap qoıdy. Nelikten áli kúnge deıin páterimizge kire almaı otyrǵanymyzdy túsinbeımin, naqty sebebin eshkim aıtpaıdy. Birese kelisimshart joq deıdi, endi birde komıssııa qabyldamady dep aıtty. Páterlerde jaryq ta, jylý da bar, gazdy da qosýy tıis edi. Ákimdikte jaryqty ýaqytsha berdi dep aıtty», — deıdi qala turǵyny.
Áıgerim Shýqanova da jetim retinde baspana kezeginde turdy. Ol da páterdi 13 jyl kútken.
«Kezekte 18-inshi bolyp turdym. Balam ekeýimizge 18 sharshy metrlik bir bólmeli páterdiń kiltin saltanatty túrde tabystady. Aldynda eki bólmeli beremiz degen. Keıin ákimdiktiń 217-shi kabınetine baryp bildim, qujattary joq, sondyqtan ázirge qonystana almaısyńdar dep aıtty», — deıdi Áıgerim Shýqanova.
Jalǵa beriletin 6 kommýnaldyq úıde 600 páter bar. Onyń 120-sy «jetim jáne ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵandar» sanatyna jatatyndarǵa berilýi tıis edi. Jospar boıynsha úsh jyl buryn berilýi kerek bolǵan.
Alaıda jaýapsyz merdiger ózine júktelgen mindetti durys atqarmady. Byltyr oblystyń eks-ákimi Aıdarbek Saparov bul úılerdiń qurylysyn qatań baqylaýǵa alyp, kúndelikti tekserip otyrdy. Nátıjesinde is alǵa basty.
Al jeltoqsan aıynda jańa ákim Ǵaýez Nurmuhambetov pen Petropavl ákimi Serik Muhamedıev turǵyn úılerdiń paıdalanýǵa beriletinin aıtty. Jeltoqsan aıynda páter kiltterin úlestirip, eki qonys toı ıesiniń basapanalaryna kirip, quttyqtap shyqty.
Biraq qańtarda úılerdiń áli qańyrap bos turǵandyǵy anyqtaldy. Qala ákimdiginiń baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, qazirgi ýaqytta qonystanýshylardyń tizimderi naqtylanyp jatyr.
«Kezekte turǵandardyń barlyǵyn taba almaı jatyrmyz. Qala ákimi Serik Muhamedıev bul týraly jeltoqsan aıynda ótken esep berý kezdesýinde aıtty. Olardyń ornyna basqalardy qonystandyrý múmkin emes. Sodan keıin janjal týyp, qazir tizimde turǵandar óz úılerin talap etýi múmkin. Sondyqtan biz barlyq kezekte turǵandardy izdeımiz, sodan keıin ǵana qonystandyramyz. Kórsetilgen nómirler boıynsha olar jaýap bermeıdi, baılanysqa shyqpaıdy, bazadaǵy meken jaılarǵa baryp anyqtap jatyrmyz», -dedi baspasóz hatshysy Ásem Aıtýlova.
Petropavl qalasynyń ákimdigi kezekte turǵandardyń tizimin jańartyp jatqandyǵy qarasha aıynda belgili boldy. Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet pen prokýratýra oblys ortalyǵynda turǵyn úıdi bólý kezinde kóptegen zań buzýshylyqtardy tapty.
Qala ákiminiń orynbasary Qalııa Túrenova muny TKSh bóliminde kadrlardyń jıi aýysýmen túsindirdi. Onyń aıtýynsha, tizimderdi naqtylaıtyn arnaıy túgendeý toby qurylǵan.
Nelikten daıyn turǵan baspananyń áli kúnge deıin paıdalanýǵa berilmegeni túsiniksiz.
Jetim balalardyń jaǵdaıyn túsinýge bolady. Petropavlda buǵan deıin birneshe ret olardyń turǵyn úı alý quqyǵy buzyldy.
Ótken jyly Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet bul sanatqa turǵyn úıdiń memlekettik qordan zańǵa sáıkes 20% úlesiniń ornyna nebári 11% ǵana alǵanyn anyqtady.
Vedomstvo jetim balalardy baspanaǵa muqtajdar tiziminen sebepterin kórsetpeı alyp tastaǵan. Osyndaı 1 360 deregi anyqtaldy.
2021 jyly páterdi tórt jyldan astam kútken Petropavl turǵyny, jetim Aleksandr Rıabýha ony qaıtys bolǵan adam retinde kezekten shyǵarǵanyn kezdeısoq bilgen. Qala ákimdigi muny tehnıkalyq aqaýlyqpen túsindirdi.
Qazirgi ýaqytta memlekettik turǵyn úı qorynan turǵyn úı alý kezektiligi týraly aqparatqa sáıkes Petropavl boıynsha kezekte «jetim jáne ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan balalar» sanatyna kiretin 1 817 adam tur.
Onyń keıbireýi 10 jyldan artyq armandaǵan baspanasyna qol jetkize almaı júr.