«Ustaýdyń ornyna bosatyp jiberdi» - baspasózge sholý
***
Keshe Premer-Mınıstrdiń orynbasary Darıǵa Nazarbaevanyń qatysýymen Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń keńeıtilgen alqa otyrysy ótti. Jıyn barysynda elimizdegi bilim salasynyń 2015 jylǵy jumys qorytyndysy jáne aǵymdaǵy jylda atqarylatyn mindetter, halyqaralyq reıtıngte otandyq bilim berý júıesiniń kórsetkishteri týraly keńinen aıtyldy. Bul jaıynda «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Bilim berýdegi basym baǵyttar» degen taqyryptaǵy maqalada aıtylǵan. Basylymnyń jazýynsha, Bilim jáne ǵylym mınıstri Aslan Sárinjipov bir jyl ishinde bilim jáne ǵylym salasynyń kúrdeli máseleleri boıynsha kóptegen jumystar atqarylǵandyǵyn kóldeneń tartty. Jalpy alǵanda, 2015 jyl osy sala úshin sátti bolǵandyǵyn atap ótken mınıstr, Elbasynyń tapsyrmasyna sáıkes, bilim salasynyń basty qujaty bolyp tabylatyn memlekettik baǵdarlamalardyń jańa jobasyn kúndelikti talqylap, bilimniń deńgeıleri boıynsha naqty joldar qarastyrylyp jatqandyǵyn jetkizdi. Óz kezeginde D.Nazarbaeva bilim júıesinde aldaǵy 2-3 jylda sheshilýge mindetti máselelerdiń biri úsh tildilikti qolǵa alý ekendigin basa aıtqan.
«Qaı qazaqtyń bolmasyn balasynyń aǵylshyn tilinde jetik sóılep, olardyń shetelden bilim alýyn qalaıtyny ras. Elimizdiń ár azamaty memlekettik til - qazaq tilin, orys jáne aǵylshyn tilin jetik meńgerýge mindetti. Osy máselede bilim oshaqtarynyń ár jetekshisinen bastap, eldiń ár azamatyna deıin úsh tildi bilýin qolǵa alý qajet. Jáne de bul alǵashqy kezeńderde ıaǵnı osy ýaqyttarda úsh tildi bilý qajet bolsa, bolashaqta odan da kóp tildi meńgerýge suranys bolýy ǵajap emes. Mysaly, asqan jyldamdyqpen damyp otyrǵan kórshimiz Qytaı eliniń tilin meńgerý qajet bolýy múmkin. Sebebi, bul memleket bizdiń eldiń ekonomıkasyndaǵy iri ınvestorlardyń biri», - dedi Premer-Mınıstrdiń orynbasary.
«Adam balasynyń ańqaýlyǵynda, sengishtiginde shek joq qoı. Bir alaıaqqa eki-úsh adam, meıli beseý bolsyn, ári ketkende on adam aldanýy múmkin dep oılaımyz. Áıtse de, keı alaıaqtardyń adamdy arbaý sheberliginde de shek joq eken. Jambyl oblysynda shaǵyn nesıe beretin uıymnyń bir qyzmetkeri 110 adamnyń atynan nesıe qujattaryn rásimdep, aıaǵynda 50 mln. teńgeden astam qarjylaryn jymqyryp ketken. Ár adam 350 myń men 1,5 mln. teńge aralyǵyndaǵy nesıe qujattaryna qol qoıypty. Osynshama jandy bir qyzmetkerdiń qalaı aldap ketýi múmkin?», dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti. Jábirlenýshilerdiń aıtýyna qaraǵanda, álgi qyzmetker nesıe alýshylardy gıpnoz arqyly arbaǵan kórinedi. «Ol qyzmetker úıime eki kún qatarynan kelip, meniń nesıe alyp, ózine berýin ótindi. Otbasylyq máselesin aıtyp jylap, ózim tóleımin, dedi. Men basynda kelispedim. Sosyn qalaı arbaǵanyn qaıdam, qujattarǵa qol qoıdym. Endi qazir nesıeniń somasyn ózim tólep jatyrmyn», dep kúıinedi Gúlmıra Qoıshybekova. Alaıaq qyzmetker ár nesıe alýshyǵa ártúrli jaǵdaı aıtqan. Birese balasynyń aýyryp qalǵanyn, birese otbasyndaǵy qıyn jaǵdaıdy, endi bireýimen qarjyny bólispekshi bolypty. Shaǵyn maqala «Ustaýdyń ornyna bosatyp jiberdi» degen taqyryppen berilgen.
«Endi 5 jyldan keıin jasandy etten qazaqsha et asyp, dám tatýymyz múmkin», dep jazady «Ekspress K» gazeti senbilik sanyndaǵy «Besbarmak ız nıchego» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, Mosa meat kompanııasy probırkada ósirilgen ettiń baǵasy tómendep, taıaý aralyqta bul ónimniń quny kádimgi qoıdyń etinen álde qaıta arzan bolatynyn aıtty. Jasandy ettiń dámdik sapasy sıyr etinen bir kem emes. Osydan eki jyl buryn ǵalymdar jasandy etten eń alǵash gambýrger jasaǵan bolatyn. Onyń quny 273 myń dollardy qurady. Al qazirgi ýaqytta «probırka etiniń» bir kelisi 80 dollarǵa deıin arzandady. Al endi 5 jyldan keıin onyń 1 kelisiniń baǵasy 1 dollarǵa da jeteıtin bolady.
Apaly-sińili Bektileýovalar daǵdarystan qoryqpaıdy. «Bıbihan» dep atalatyn shaǵyn mata dúkeni men ateleniń qojaıyndary tipti eń qıyn kezeńde de áıelder ózderiniń qalaǵan kóılegin tigip kıedi dep sanaıdy. Bul jaıynda «Kazahstanskaıa pravda» gazetiniń senbilik sanynda jarııalanǵan «Jenşıny býdýt shıt narıady daje v krızıs» degen taqyryptaǵy maqalada aıtylǵan. «Úsh apaly-sińlili bizder osydan biraz jyl buryn ınstıtýt bitirgen edik. Menimen Álııa polıtehnıkalyq ınstıtýtty bitirdik, al kishimiz Ulbala Aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtynyń ekonomıka fakýltetin bitirgen. Qaıta qurý kezinde jumysymyz bolmady. Sodan keıin bizder qolymyzdan keletin ispen aınalysa bastadyq. Bastapqyda ton tigip, Reseıge sattyq. Odan keıin palto tigip, Almaty baraholkasyna shyǵardyq», - dedi Roza Bektileýova.