«Úshtildilik ne úshin qajet?» - baspasózge sholý
***
Ózbekstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Islam Kárimovtiń shaqyrýymen 2016 jylǵy 14-15 sáýirde Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń Ózbekstan Respýblıkasyna sapary bolyp ótti. Senim men ózara túsinistik jaǵdaıynda ótken kelissózder barysynda Memleket basshylary saıası, saýda-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq salalardaǵy yntymaqtastyqtyń ahýaly men damý keleshegin, sondaı-aq birqatar halyqaralyq jáne óńirlik saıasattaǵy ózekti máselelerdi talqylady. Bul jaıynda el gazeti «Egemen Qazaqstannyń» senbilik sanyndaǵy «Ortaq múdde oraıyndaǵy sapar» degen taqyryptaǵy maqalada baıandalǵan. Maqala avtorynyń jazýynsha, Nursultan Nazarbaev pen Islam Kárimov kún tártibindegi ózekti halyqaralyq máselelerdi, sondaı-aq, óńirlik qaýipsizdikti qamtamasyz etýge, Tashkentte ótkizý josparlanyp otyrǵan ShYU Sammıtine qatysty jaıttardy talqylady. Qazaqstan Prezıdenti eki eldiń arasyndaǵy tarıhı dostyq qatynastarǵa toqtalyp ótti. «Biz bul baılanystardy táýelsizdik jyldary saqtap qana qoımaı, memleketterimizdi jaqyndastyra tústik. Bul oraıda, kórshi retindegi bizdiń rııasyz nıetpen kezdesý tájirıbemizdiń mańyzy zor. Men Sizben dostyǵymdy, qazaq pen ózbek halqynyń dostyǵyn maqtan tutamyn. Maqsat osy qarym-qatynastardy, ózara senimdi nyǵaıtyp, kelesi urpaqqa mıras etip qaldyrý. Barsha qazaqstandyqtar atynan ózbek halqyna tabys pen baq-bereke tileımin», - dedi Nursultan Nazarbaev.
«Úsh tuǵyrly til jaıynda áńgime shyqqannan beri jurtshylyq arasynda ártúrli pikirler aıtylyp júrgeni jasyryn emes. Bireýleri jańalyqty jaqtaıdy, endi bir parasy onyń utymdylyǵyna kúmán keltiredi. Til ustanymy boıynsha qazir bizdiń qoǵamymyz eki udaı bolyp turǵandaı da áser qaldyrady. Qazaq nemese orys tilinde sóıleıtinderdiń arasyna kózge kórinbeıtin syzat túsip qalatyn kezderi de bolady. Al endi, anyǵyna kelsek, úshtildi bilim berýdi iske asyrý halyqtyń barlyq toptaryn biriktiredi, qazaq tilinde sóıleıtin jáne orys tilinde sóıleıtin qaýymnyń ortaq aqparattyq óriste toptasýyna, birin-biri neǵurlym jaqsyraq túsinýine, júrekpen uǵysýyna múmkindik beredi. Bizdiń dittegenimiz de sol emes pe?!» - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti. Maqala avtorynyń atap ótýinshe, úshtildi oqytý úrdisin engizýdiń kóptegen artyqshylyqtary bar. Halyqaralyq qatynas tili retinde aǵylshyn tilin bilý búgingi tańda qajettilik bolyp tabylady. Bizdiń balalarymyz JOO-larǵa túsken kezde jáne basqa ulttar men elderdegi qurdastarymen qarym-qatynas jasaǵan kezde tildik hám psıhologııalyq kedergini sezinbeýi tıis. Maqala «Úshtildilik ne úshin qajet?» degen taqyryppen berilgen.
***
«Sáýir aıynyń sońynda Bozshakól taý-ken baıytý kombınatynan alynǵan mys kontsentratynyń alǵashqy kommertsııalyq partııasy Qytaıǵa eksportqa jiberiledi», - dep jazady «Kazahstanskaıa pravda» gazeti.
Basylymnyń jazýynsha, aǵymdaǵy jyly bul kombınat 45-65 myń tonna mys pen quıma túrindegi 50-70 myń ýnktsııa altyn shyǵarýdy josparlap otyr. Buǵan qosa aldaǵy 10 jyl boıy Bozshakól jylyna 100 myń tonna mys pen 120 myń ýnktsııa altyn beretin bolady. Daıyn ónim Qytaıǵa eksporttalady.
***
«Altaı ólkesiniń mońǵol bóliginde «Adıdas» fırmasynyń krossovkasyna qatty uqsaıtyn aıaq kıim tabyldy», - dep jazady «Ekspress K» gazeti.
Arheologtar zırattan shyǵystyq oıý-órnekpen áspettelgen kóptegen kıimder tapty. 1500 jyl buryn jer qoınaýyna berilgen hanshaıymnyń «Adıdas» fırmasynyń krassovkasyna qatty uqsaıtyn aıaq kıimi aıryqsha jańalyq desek te bolady. Aıta keterligi, bıik óksheli aıaq kıimdi eń alǵash túrkiler kıgen. Qazaqstanda tabylǵan qypshaqtardyń zıratynan 5-shi ǵasyrǵa tıesili 7 santımetrlik ókshesi bar etik tabylǵan bolatyn. Aıta keterligi, mundaı óksheli etikti erkekter de, áıelder de kıgen. Mundaı saptama etikter atqa mingende aıaqty úzeńgige ilip otyrý úshin óte yńǵaıly bolatyn.