ULY OTAN SOǴYSYNYŃ BATYRLARY: Talǵat Bıgeldınov

Foto: None
ASTANA. QazAqparat - Uly Jeńistiń 70 jyldyǵy qarsańynda QazAqparat HAA surapyl soǵys jyldarynda óz Otanyn fashıstik basqynshylardan aman alyp qalǵan birtýar batyrlar týraly materıaldar jarııalaıdy. Jalpy soǵys jyldarynda 500 qazaqstandyq Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyna ıe boldy. Alaıda, solardyń ishinde eki dúrkin Keńes Odaǵynyń batyry atanǵan jalǵyz qazaq - Talǵat Bıgeldınov.

Talǵat Jaqypbekuly Bıgeldınov 1922 jyly Aqmola oblysy Tselınograd aýdanyna qarasty Maıbalyq aýylynda dúnıege kelgen.

Bala kezinen ushqysh bolýdy armandaǵan ol 1940 jyly Balashov áskerı avıatsııa mektebine oqýǵa túsip, keıin Chkalov áskerı avıatsııa ýchılışesine aýystyrylady. Al, 1943 jyly qańtar aıynda maıdanǵa alynyp, basqynshy jaýmen bolǵan áýe urystarynda óziniń kózsiz erligimen erekshelendi.

Ataqty ushqyshqa Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵy alǵashqy ret 1944 jyldyń 26 qazanynda Znamenka, Kırovograd qalalaryn jaýdan azat etý kezindegi erligi, ıaǵnı, jaýdyń 4 ushaǵyn joıǵany úshin berildi.

1-shi Ýkraın maıdanynda urysqa qatysqan eskadrılııa komandıri, gvardııa kapıtany Talǵat Bıgeldınov óziniń erlik jolyn odan ári jalǵastyrdy. Ol soǵys kezinde barlyǵy 305 ret jaýyngerlik tapsyrmalarǵa ushyp shyǵyp, jaýdyń bekinisterin, áýejaılaryn, temirjol toraptaryn, kópirler men shoǵyrlanǵan jaý áskerin qıratyp, jermen-jeksen etti. Kýrsk doǵasyndaǵy, Kıshınev, Berlın jáne Praga mańyndaǵy urystar kezinde jaýdyń 7 ushaǵyn qulatyp túsirdi.

1945 jyldyń 27 maýsymynda óz eskadrılııasyna bilikti basshylyq jasap, Krakov, Oppeln, Katovıtse, Breslaý jáne Berlın qalalary úshin bolǵan urystarda kórsetken janqııarlyq erligi úshin ekinshi márte Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyna ıe boldy.

Soǵystan keıin 1950 jyly Áskerı áýe akademııasyn bitirip, 1956 jylǵa deıin KSRO Áskerı áýe kúshterinde qyzmetin jalǵastyrdy. Onyń barysynda reaktıvti ushaqtardy ıgerýmen shuǵyldandy. Bir joly synaq kezinde apatqa ushyrap, alty aı boıy ajalmen arpalysty. Osylaısha ekinshi toptaǵy soǵys múgedegi bolsa da, beıbit ómirden óz ornyn tabýǵa qulshyndy. Al, áskerden oralǵan soń elimizdiń azamattyq avıatsııasy salasynda basshylyq qyzmetter atqaryp, birneshe ret KSRO Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty bolyp saılandy.

Qaıtpas erdiń qan maıdandaǵy óshpes erliginiń aıqyn aıǵaǵy retinde Bishkek jáne Kókshetaý qalalarynda batyrdyń qola músini ornatylǵan. Aqtóbe qalasyndaǵy Áýe qorǵanysy kúshteri áskerı ınstıtýty men Qaraǵandy qalasyndaǵy respýblıkalyq áskerı mektep-ınternat Talǵat Bıgeldınovtiń esimimen atalady.

Qazaq tarıhynda esimi altyn árippen jazylǵan dańqty jerlesimizdiń júregi 2014 jyldyń 10 qarashasynda 93 jasqa qaraǵan shaǵynda soǵýyn toqtatty. Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev batyrdyń qaıtys bolýyna baılanysty jedelhatynda Talǵat Jaqypbekulynyń el basyna kún týǵan qıyn shaqta Otandy súıýdiń, erlik pen áskerı sheberliktiń tańǵajaıyp úlgisin kórsete bilgenin, sol arqyly ózin de, halqymyzdy da óshpes dańqqa bólegenin atap ótken.

«Beıbit ómirge oralǵannan keıin ol azamattyq avıatsııa jáne qurylys salalarynda jemisti eńbek etip, joǵary uıymdastyrýshylyq jáne bıik adamgershilik qasıetterimen ózgelerge úlgi bola bildi. Halqymyz Talǵat Bıgeldınovti erekshe maqtan tutty, dúnıe esigin ashqan myńdaǵan sábılerge esimin berdi. Olardyń kóbi batyr aǵasyna eliktep, bilikti maman, jaqsy azamat bolyp ósti», - dedi Elbasy.

T.Bıgeldınov sondaı-aq Lenın ordenimen, eki ret Qyzyl Tý ordenimen, Otan soǵysynyń ІІ jáne ІІІ dárejeli ordenderimen, Qyzyl Juldyz, Aleksandr Nevskıı, ІІІ dárejeli Dańq, jáne ózge de otandyq jáne sheteldik ordendermen jáne medaldarmen marapattalǵan.

Seıchas chıtaıýt