Uly Otan soǵysyndaǵy qazaqstandyqtardyń tarıhı 65 sáti: Jetisý ólkesiniń batyry Ivan Kosenkov
Almaty oblysynan shyqqan 53 Keńes Odaǵynyń Batyrynan tek Ivan Vasılevıch Kosenkov qana aman-esen júr.
Nemis-fashıst basqynshylardy jeńgen Uly Jeńistiń 65 jyldyq mereıtoıy qarsańyna oraı biz Altyn Juldyz, 1-2-shi dárejeli Otan soǵysy jáne Keńes Odaǵynyń marshaly Jýkov atyndaǵy ordenderdiń ıegeri, Qaratal aýdanynyń qurmeti azamaty, soǵys jáne eńbek ardageri I.Kosenkovtyń úıinde qonaqta boldyq.
Osy ýaqytqa deıin jeke úıdi turyp jatqan ardager taıaýda Úshtóbe qalasynyń ortalyǵynan 3 bólmeli jaıly páter aldy. Aldyńǵy jyly aýdan ákimi jaıly páter usynǵanda batyr kópbalaly ananyń paıdasy úshin bas tartqan bolatyn. Ótken jyly Ivan Vasılevıch jubaıy Antonına Vasıevnany jer qoınyna berip, ulynan aıryldy. Sondyqtan Ardagerler keńesi batyrdyń jaıly páterge kóshýin qolaı kórgen.
«Ótken jyly mende baspana jaǵdaıyn jaqsartýǵa eshqandaı qajettilik bolǵan joq. Sonymen qatar maǵan qaraǵanda páterge muqtaj adamdar boldy. Jeke úıde áıelim ekeýimiz turdyq. Qazir ol kisi dúnıeden ozyp, maǵan jalǵyz turý qıyn. Jańa úsh bólmeli páterdiń kiltin aqpan aıynda tabys etti. Meni baspanaly bolýymmen qutyqtaýǵa oblys ákimi Serik Úmbetov Úshtóbe qalasyna arnaıy keldi. Kezdesý jaımashýaq ári áserli ótti. Bizder densaýlyq, QR Prezıdenti, saıasat, jastar jaıynda keńinen áńgimelestik», deıdi maıdanger.
- Siz ózińizdi eń joǵary nagradaǵa, Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyna usynýǵa túrtki bolǵan sol bir erligińiz týrasynda eske túsirdińiz be? - dep suradyq biz odan.
- Bul ýkraın jerinde, Dnepr ózenindegi urystardyń birinde boldy. Men 333-shi atqyshtar dıvızııasy 1118-shi atqyshtar polkiniń quramynda Máskeýden Bolgarııaǵa deıin soǵys jolynan óttim. Ásirese Dneprdegi urystar, bizdi urys bekinisine túsirip jáne zeńbirekte menimen volgalyq Mıhaıl Golıakov qana qalǵan sát erekshe este qaldy. Biz alty kún, altyn tún boıy jaýmen keskilesken shaıqas júrgizdik. Bul ne ómir, ne ólim aıqasy bolatyn. Biz jaýdyń 3 tankisin, snarıad tıelgen mashınasyn jáne bronetransporterin jaryp jiberdik, dep eske túsiredi maıdanger.
1943 jyly qazannyń 13-inde Zaporoje qalasy mańyndaǵy 9-shy eldi mekenge barlaýshylar rotasy men oǵan tıesi zeńbirek alǵashqy bolyp endi. Erjúrek ári batyl eki jaýynger kúni-túni jaýǵa qarsy úzdiksiz oq jaýdyrdy. Kelesi kúni tańerteń Zaporoje jaýdan azat etildi. Osy urystar barysynda kórsetken erligi men batyrlyǵy úshin Ivan Kosenkov ekinshi dárejeli Otan soǵysy odenimen, al onyń dosy Qyzyl Juldyzben marapattaldy. 1944 jyldyń naýryzynda eki dos armııa shtabyna shaqyrylyp, onda olarǵa aqpannyń 22-indegi Joǵarǵy Keńes Tóralqasynyń Ivan Vasılevıch Kosenkov pen Mıhaıl Nıkolaevıch Golıakovke Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyn berý týraly Jarlyǵynyń kóshirmesin tabys etti.
Uly Otan soǵysynyń maıdangeri Memleket basshysynyń aǵymdaǵy jylǵy Qazaqstan halqyna Joldaýyn zor rızashylyqpen qabyldady. Olar el Prezıdentiniń Joldaýyn tyńdaý jáne negizgi tezısin talqylaý úshin Ardagerler keńesinde jınaldy.
Maıdangerlerdi ásirese, Uly Otan soǵysynyń qatysýshylaryna, múgedekterine, sonymen qatar oǵan teńestirilgen tulǵalaryna Jeńis kúni merekesine oraı 65 myń teńge kóleminde birjolǵy kómek beriletindigi qýantty. Sondaı-aq tyl eńbekkerleri, soǵys barysynda qaza tapqandardyń ata-analary nemes zaıyby da materıaldyq kómekten tys qalmaıdy. Bulardan bólek Uly Otan soǵysyna qatysýshylar men múgedekterge jeńildikpen jolaqysyn tóleý úshin qarjy bólý qarastyrylǵan.
- Bizdiń respýblıkamyzdyń Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev kóptegen tapsyrmalardy alǵa qoıyp otyr jáne bul tapsyrmalar qazaqstandyqtar úshin oryndalady. Ásirese QR Prezıdentiniń óz sózinde Uly Otan soǵysynyń qatysýshylary men múgedekterin atap ótip, bizge zor qurmet kórsetýi qýantady», deıdi maıdanger.
Soǵystan keıin Ivan Vasılevıch beıbit ispen shuǵyldanyp, temir jol boıynda aǵash otyrǵyzýmen aınalysty. Eńbegi eskerýsiz qalmaǵan ol «Qurmetti temirjolshy» ataǵyn aldy. Ómiriniń búkil bolmysymen óziniń eń joǵarǵy Batyr ataǵyn dáleldedi. Sonymen qatar ol beıbit kúnderi RF Prezıdentiniń sheshimimen Reseıdiń taǵy bir joǵary nagradasy - marshal Jýkov ordenin aldy.
Búgingi tańda Almaty oblysynda 782 Uly Otan soǵysynyń ardagerleri turady, olardyń 418-i múgedek.