Uly dala joryǵy: mundaı alamandy 20 jyl kúttik - shabandozdar
«Úshinshi kúndi aıaqtap, barlyq qatysýshylar qonýǵa kelip jatyr. Jarystan bólek sahna syrtynda qanshama jumys bar. Uıymdastyrý jumystaryna 35 tehnıka tartyldy. Ashanada 15 aspaz jumys isteıdi. Odan bólek, 15 uıymdastyrýshy, 30 jumysshy bar. Olar 200 adamǵa arnalǵan shatyrdy ár 100 shaqyrym saıyn quryp, shaǵyn aýyl qondyrady. As-sý iship, aıaldaıtyn shatyrdy ár 50 shaqyrym saıyn quryp, qaıta jınap kezektestirip otyrady. Alǵashqy kúnderi bilinbegenimen, joldyń qıyndyǵyna baılanysty úshinshi kezeń qıynǵa soqty. Jolǵa asfalt tóselgen bolsa, shatyrlar men qural-jabdyqty, azyq-túlikti tıegen kólikterge jyldamyraq qozǵalýǵa bolar edi. Osy shatyrly qalashyq ornalasatyn jerdi aldyn ala tegistep, jaryqtandyrýǵa kómektesip jatqan jergilikti azamattarǵa erekshe alǵys bildiremin», - dedi «The Great Steppe Tour» uıymdastyrý alqasynyń múshesi Ǵanı Dúıshenov.
Ol sapar kezindegi negizgi qıyndyq retinde joldyń alystyǵy men tehnıkalardyń synýy, sondaı-aq aýyz sý men janar maı máselesi birinshi orynda turǵanyn atap ótti.
«Aldaǵy ýaqytta kem-ketigin eskeremiz degen oıdamyz. Qazir qolda bar jeke qarajatpen osynsha aýqymdy jumysty uıymdastyryp otyrmyz. Túrkistan qalasyna deıin jetemiz degen senim bar. Ońaı emes, biraq alǵan betten taımaımyz. Osynsha alys qashyqtyqqa táýekel etken shabandozdarǵa sabyr, shydam kerek. «Er jigittiń moınynda qyl arqan shirimes» degen. Jigittermen qatar qyzdar da erip keledi. Kúnde keshkisin jınalys ótkizip, keler kúnniń josparyn quramyz», - deıdi Ǵ. Dúıshenov.
Aıtýynsha, shatyrda qyzmet kórsetip júrgen jumysshylar tańǵy 5-te daıyndyq jumystaryna kirisip, tún jarymyna deıin toqtaýsyz jumys isteıdi.
«Uıymdastyrýshylar men jumysshylar kúnine 3-4 saǵat qana demalady. Qalǵan ýaqytta úzdiksiz jumys, ıaǵnı marafonǵa qatysýshylarǵa jaǵdaı jasaý, jarysty joǵary deńgeıde ótkizý – negizgi mindet», - dep qosty ol.
Úsh kún boıǵy toqtaýsyz júristen jolsoqty bolyp sharshaǵan marafonshylardy Shubarkól aýylynyń irgesinde oryn tepken kóshpeli shatyrly qalashyq kútip aldy. Qaraǵandy qalasynyń soltústik-batysynda 160 shaqyrym jerde ornalasqan kishkentaı aýyl Úlken Qundyzdy ózeni saǵasyna oryn tepken.
Sonymen, Barshynnan shyqqan 14 komandanyń arasynda Mańǵystaý komandasy 27 saǵat 19 mınýtta alǵashqy bolyp jetse, izin ala Shymkent komandasy belgilengen mejeni 27 saǵat 40 mınýtta basyp ótti. Úshinshi bolyp kele jatqan Aqtóbe shabandozdarynyń úsh kúndik kórsetkishi – 27 saǵat 49 mınýt. Qaraǵandy oblysynyń komandasy júırikteriniń boldyryp qalýyna baılanysty jarystan shyǵyp qaldy.
Aıta ketý kerek, dodadan shyǵyp qalǵan keıbir komandadaǵy shabandozdar jarysty jeke-dara jalǵastyryp, Túrkistandaǵy sońǵy mejege jetýge nıetti. Ereje boıynsha, júldeli orynǵa ıe bolý úshin ár komandada kemi úsh shabandoz bolýy kerek.
Al, Aqtóbe oblysy «Báıge» federatsııasynyń dırektory ári Aqtóbe qurama komandasynyń jetekshisi Azat Júken atqumar qaýymnyń mundaı alaman jarysty 20 jyl kútkenin atap ótti.
«Ózim 10 jasymnan atqa minip kelemin. 2004 jyldan bastap osyndaı 300-400 shaqyrymdyq joryqtarǵa shyǵyp júrdik. Aqtóbe oblysyndaǵy 4 aýdandy atpen aralaıtynbyz. Búgingi marafon-báıgede sol attardyń tuqymy synǵa túsip jatyr. Osyndaı uzaq qashyqtyqqa báıgeler bolsa eken dep armandadyq. Ańshylyq bitip, attar qaljyrap qalǵanda, bir-birimizben jarysatynbyz. 600 shaqyrymdyq báıgege jaby attary óte shydamdy. Ózge komandalardyń quramynda aǵylshyn attary bar. Olarǵa qıyn, kóbi aıaqtan qalyp jatyr. Bizdiń attar tasty óńirge kelgende irkilip qalýy múmkin. Sol úshin Ulytaýdan aman-esen ótip ketsek dep otyrmyz. Onyń ústine, jylqylarymyz ońtústiktiń ystyǵyn kórmegen. Sol úshin shabandozdarymyz qatty shappaı, baıaý kele jatyr. Aqtóbe quramasynda Aqbóken atty sáıgúligimiz bar. 30-40 shaqyrymdyq báıgelerde júldeli orynǵa ıe bolǵan. Uzaq júriske shydamdy jylqyshylardyń attaryn alyp keldik. Biz bul jarysqa deıin 60 atpen 400 shaqyrymdyq joryqqa shyǵyp kelgen edik. Osy jobany estigen bette attardy eshqaıda jibermeı, ishinen myqtylaryn suryptadyq. Jalpy daıyndyǵymyz joǵary. Shabandozdarymyzdyń salmaǵy jeńil, 15 jyldan beri at ústinde júrgen jigitter. Árqaısysy osy ýaqytqa deıin 15 kólik utqan. Qazir atbegi bolyp júr. Shabandozdarymyzdy tek jeńis tuǵyrynan kóresizder!» - dedi Azat Júken.
Aıta ketelik, búgin marafonshylar Shubarkólden attanyp, tórtinshi kezeń aınalymyna jolǵa shyqty. Shabandozdar keshke deıin kezekti 100 shaqyrymdy atpen basyp ótip, Ulytaý oblysy aýmaǵyna at basyn tireıdi.
Eske salsaq, «Uly dala joryǵy» respýblıkalyq marafon-báıgesi 17 qyrkúıek kúni elordanyń «Qazanat» ıppodromynda bastaldy. Marafonnyń ashylý saltanatynda Parlament Májilisiniń tóraǵasy Erlan Qoshanov Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń quttyqtaý hatyn oqyp berdi.