Ulttyq joba: Aldaǵy 5 jylda elimizdiń agroónerkásiptik kesheni qalaı damytylady
Búgin Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetine arnaıy kelgen elimizdiń Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev jobanyń Memleket basshysynyń tapsyrmasymen ázirlengenin, ol kúsh-jiger men resýrstardy shoǵyrlandyrýdy qajet etetin naqty, toraptyq mindetter men jobalardy sheshýge baǵyttalǵanyn aıtady.
«Ulttyq jobany ázirleý kezinde agroónerkásiptik keshendi damytýdaǵy jahandyq syn-qaterler men álemdik trendter, budan burynǵy memlekettik jáne salalyq baǵdarlamalardy iske asyrý qorytyndylary eskerildi. Ulttyq jobany ázirleýge Birikken Ulttar Uıymy janyndaǵy halyqaralyq FAO azyq-túlik uıymynyń sarapshylary, salalyq odaqtardyń, qaýymdastyqtardyń, ǵylymnyń ókilderi tartyldy», — dedi ol.
Mınıstrdiń aıtýynsha, tuqym sharýashylyǵyn memlekettik qoldaý is-sharalaryn iske asyrý, tuqymdardy qadaǵalaý júıesin qurý, sondaı-aq tuqym ósirý sharýashylyqtaryn qazirgi zamanǵy tehnıkamen jáne jabdyqtarmen tehnıkalyq jaraqtandyrý esebinen damytý josparlanyp otyr. Al mıneraldy tyńaıtqyshtardy qoldaný deńgeıin arttyrý maqsatynda ónerkásiptik óndiristiń organıkalyq tyńaıtqyshtaryn sýbsıdııalaý jáne agrohımııalyq qyzmettiń respýblıkalyq ǵylymı-ádistemelik ortalyǵynyń qyzmeti men materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn jetildirý kózdelgen.
«Osy is-sharalardyń qabyldanýy joǵary sapaly tuqymdardy paıdalaný úlesin qajettiliktiń 93 paıyzynan 98 paıyzyna deıin, mıneraldy tyńaıtqyshtardy qoldaný deńgeıin 20 paıyzdan 29 paıyzǵa deıin arttyrýǵa múmkindik beredi. Nátıjesinde dándi daqyldardyń ónimdiligi 10-15 paıyzǵa artady», - dedi ol.
Erbol Qarashókeevtyń atap ótýinshe, tehnıkalyq jaraqtandyrý deńgeıin arttyrý maqsatynda ınvestıtsııalyq sýbsıdııalaý jalǵasady. Sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy lızınginiń baǵdarlamalary keńeıtiledi. Nátıjesinde aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn jańartý deńgeıi 4 paıyzdan 6 paıyzǵa deıin ulǵaıtylady. Sý únemdeý tehnologııasyn keńinen engizý, sý berýdi sýbsıdııalaý tetigin jetildirý jóninde is-sharalar qolǵa alynady. Qazaqstanda demonstratsııalyq fermalar jelisin qurý jáne qýaty jylyna 1 000 qondyrǵyǵa deıingi qazirgi zamanǵy sýarý júıelerin shyǵaratyn zaýyt salý jobasy iske asyrylady. Bul sý únemdeý tehnologııalary qoldanylatyn alańdardy 450 myń gektarǵa deıin ulǵaıtýǵa múmkindik beredi.
«Importqa táýeldilikti tómendetý jáne mal sharýashylyǵy óniminiń eksportyn arttyrý maqsatynda qarqyndy mal sharýashylyǵyna kóshý jalǵastyrylady. OL úshin fermerlik sharýashylyqtarǵa mal satyp alýǵa kredıt berý kólemin ulǵaıtý, azyq óndirisin yntalandyrý, shalǵaıdaǵy mal sharýashylyǵyn jáne jaıylymdardyń ınfraqurylymyn damytý, sondaı-aq selektsııanyń qazirgi zamanǵy ádisterin, onyń ishinde jasandy uryqtandyrý men embrıondardy telýdi engizýdi yntalandyrý josparlanýda. Bul óńdeýshi kásiporyndardyń qýattylyqtaryn 100 paıyz júktememen qamtamasyz etýge, sondaı-aq mal men qustyń ónimdiligin arttyrýǵa múmkindik beredi. Oblystyq deńgeıde quzyrettilikti damytý ortalyqtary jáne aýdandyq deńgeıde aýyldyq aqparattyq-konsýltatsııalyq ortalyqtardy jańǵyrtý esebinen, sondaı-aq fermerlerdiń biliktiligin qashyqtyqtan arttyrýdyń qazirgi zamanǵy nysandaryn engizý arqyly agroónerkásiptik keshen sýbektilerin bilim taratý júıesimen aýqymdy qamtý jolymen bilim taratý júıesi jetildiriledi», - dedi mınıstr.
Mınıstrdiń sózine qaraǵanda, agrarlyq ǵylymdy qarjylandyrýdyń jetkiliktiligin qamtamasyz etý jumysy jalǵastyrylady. Salalyq granttyq qarjylandyrý engiziledi. Sondaı-aq agroónerkásiptik keshenge keshendi taldaý júrgizý, perspektıvalaryn baǵalaý, damýyn boljaý úshin mınıstrliktiń Ahýaldyq-taldamalyq ortalyǵyn qurylyp, jumys isteıdi.
«Koronavırýs pandemııasy ishki naryqty qamtamasyz etý basty mindet ekenin kórsetip berdi. Sondyqtan basym eksporttyq saıasatpen qatar, ımportty almastyrý máseleleri de keshendi túrde sheshiletin bolady. Mınıstrlik eń kóp ımporttalatyn pozıtsııalardy aıqyndady. Olar – qus eti, shujyq ónimderi, irimshik pen súzbe, alma, qant pen balyq. Búgingi tańda osy baǵyttardyń árqaısysy boıynsha naqty ınvestıtsııalyq jobalar aıqyndalyp, iske asyrylýda. Qoıylǵan maqsatqa qol jetkizý úshin birqatar memlekettik qoldaý is-sharalary, onyń ishinde jeńildikti kredıt berý, sýbsıdııalaý, jer resýrstarymen, ınfraqurylymmen, ishki naryqty qorǵaý sharalarymen qamtamasyz etý iske asyrylatyn bolady. Nátıjesinde 2024 jylǵa qaraı qantty qospaǵanda, osy ónim túrleri boıynsha qamtamasyz etilý 100 paıyzdy, al qant boıynsha 80 paıyzdydy quraıdy», - dedi Erbol Qarashókeev.
Mınıstr Ulttyq jobanyń basym baǵyttarynyń biri óńdelgen aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń óndirisi men eksportyn damytý bolatyndyǵyn aıtady. Ol úshin jumys istep turǵan kásiporyndardy tolyq júkteýdi, sondaı-aq qazirgi zamanǵy kásiporyndar salýdy jáne jumys istep turǵan kásiporyndardy jańǵyrtýdy kózdeıtin is-sharalar kesheni ázirlengen. Búgingi tańda ınvestıtsııalyq jobalar pýlynda 194 joba bar. Olar óndiristiń qosymsha ósýin jáne tıisinshe qosymsha eksport kólemin qamtamasyz etýge múmkindik beretin óńdeý jónindegi jańa jobalar sanalady. Atalǵan jobalar agroónerkásiptik keshen eksportynyń jalpy kólemindegi óńdelgen ónim úlesin 70 paıyzǵa deıin jetkize otyryp, agroónerkásiptik keshen ónimderiniń eksportyn 2 esege ulǵaıtý týraly alǵa qoıylǵan maqsatqa qol jetkizýge múmkindik beredi.
«Memeleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha Ulttyq jobanyń basymdyǵy et, jemis, kókónis, qant, dándi, maıly daqyldar, sút ónimderin óndirý men óńdeýdi qosa alǵanda, iri ınvestıtsııalyq jobalardyń aınalasynda 7 ekojúıe qalyptastyrý bolmaq. Bul qosylǵan quny joǵary túpkilikti qazaqstandyq ónim jasaýǵa qatysa alatyn keminde 350 myń fermerlik jáne úı sharýashylyqtaryn iske tartýǵa múmkindik beredi. Jalpy, 5 jyl ishinde 4,1 trln teńgege 582 ınvestıtsııalyq jobany iske asyrý josparlanyp otyr. Ulttyq jobany iske asyrý nátıjesinde bes jyl ishinde eńbek ónimdiligin 2,5 esege arttyrý, 500 myń adamdy jumyspen qamtamasyz etý, osylaısha 1 mln aýyl turǵynynyń tabysyn arttyrý josparlanýda», - dedi mınıstr.