Ulttyq bank 91 mln dollarǵa valıýtalyq ınterventsııa jasady
Onyń aıtýynsha, birqatar elde COVID-19-ben aýyrǵandardyń kóbeıýi, Eýropada jańa karantındik sharalardyń engizilýi, odan qaldy AQSh-taǵy prezıdent saılaýyndaǵy belgisizdik - osynyń bári qazan aıynda álemdik deńgeıde qarjy naryǵyna edáýir áser etti. Sol sebepti Ulttyq bank óz kezeginde teńge baǵamynyń turaqsyzdyǵyn ári kúrt qubylýyn boldyrmas úshin ınterventsııa jasaýǵa áreket etip baqty.
«Elimizdiń negizgi eksporttyq taýarlary úshin qazan qıyn bolǵanyn aıta ketý kerek. Koronavırýstyń ekinshi tolqynynyń taralý táýekelin iske asyrý, sondaı-aq Lıvııadaǵy óndiristiń tez ósýi jáne AQSh-taǵy otyn qorynyń ósýi týraly habarlamalar munaı baǵasyna teris áser etti. Qazannyń qorytyndysy boıynsha munaı baǵasy bir barrel úshin 41 dollardan 37,5 dollarǵa deıin nemese 8,5%-ǵa tómendedi. Qazirgi kezde naryqtardyń nazary OPEK alıansynyń is-qımylyna aýdarylǵan. OPEK+ elderiniń budan buryn qoljetkizgen ýaǵdalastyǵyna sáıkes 2021 jylǵy qańtardan bastap munaıdy óndirýdi qysqartýdy birtindep azaıtý jáne óndirý kvotasyn tıisinshe birtindep ulǵaıtý usynylýda»,– deıdi Álııa Moldabekova.
Alaıda ekinshi serpin taralý aıasynda qarashanyń basynda baǵa belgileýlerge ishinara qoldaý kórsetken Reseı men Saýd Arabııasynan OPEK+ qoldanystaǵy shekteýlerdi uzartý múmkindigin qarastyrý, ne qosymsha qysqartýlar týraly habarlar paıda boldy.
Kómirsýtegi naryǵyndaǵy serpin qazanda teńge úshin negizgi aıqyndaýysh faktor boldy. Munaı baǵasymen qosa syrtqy naryqtardaǵy ortaq úrdister ınvestorlardyń damýshy elderge degen qyzyǵýshylyǵyna áser etti, ol damýshy elder valıýtalarynyń serpinine, onyń ishinde teńgeni serpinine de áser etti. Ulttyq valıýtanyń baǵamy bir aıda bir dollar úshin 432,66 teńgege deıin 0,2%-ǵa álsiredi.
Ekonomıkany yntalandyrý resýrstary shekteýli bolýyna baılanysty pandemııa kóptegen damýshy elderdiń ekonomıkasyna elelýli teris áser etýde. Alaıda damýshy naryqtar boıynsha jaǵdaı tán bolatyn ishki erekshelikterge qaraı birkelki emes. Máselen, Latyn Amerıka elderine qaraǵanda Azııa óńiriniń elderi salystyrmaly túrde tómen ólimdi, QHR men Ońtústik Koreıada ekonomıkalyq belsendiliktiń qalpyna kelýin kórsete otyryp, pandemııanyń saldaryn barynsha oıdaǵydaı jeńip shyǵýda.
«Sonymen qosa osy valıýtalar serpininiń úılesimdigin qamtamasyz etetin damýshy naryqtarǵa aktıvterdiń jekelegen synybyna sııaqty júıeli áser etetin faktorlar bar. Damýshy elder valıýtalarynyń úılesimdigi jahandyq ınvestorlardyń ortaq táýekel dárejesi arqyly sııaqty saýdalanatyn taýarlar men kórsetiletin qyzmetterdiń salystyrmaly baǵasy arqyly da belgilenýi múmkin. ıAǵnı damýshy elderdiń valıýtalary jahandyq qunsyzdanýy jaǵdaıynda, álsiremegen valıýtalar jergilikti taýralar men kórsetiletin qyzmetter quny salystyrmaly túrde qymbattaýynan, sondaı-aq saýda áriptesteriniń valıýtalary álsireýinen qysymnyń astynda qalady»,– dedi ol.
Qazanda teris syrtqy sentımenttiń jáne syrtqy faktorlardyń aıasynda damýshy naryqtardyń valıýtalary álsiredi: Túrik lırasy 8%-ǵa, Brazılııa realy 2,3%-ǵa, Reseı rýbli 2,2%-ǵa álsiredi.
«Teńge baǵamy damýshy naryqtardyń valıýtalary qatarynyń teris serpinine salystyrmaly túrde az ushyraǵysh, ol qarjy naryǵymyzda sheteldik portfeldik ınvestıtsııalardyń ákelinýi men áketilýiniń azdaǵan qubylmalyǵymen túsindiriledi»,– dedi Ulttyq bank tóraǵasynyń orynbasary.
Sonymen qatar, ol teńge baǵamynyń turaqsyzdyǵyn ári kúrt qubylýyn boldyrmas úshin Ulttyq banktiń jasaǵan ınterventsııasy men ishki naryqqa syrtqy naryqtaǵy jaǵdaıdyń áser etýi týraly aıtty.
«Syrtqy naryqtardaǵy jaǵdaı sııaqty, ótken aıda teńge serpini ártúrli baǵytta boldy jáne ortasha qubylmalylyqpen sıpattaldy. Alaıda, qazannyń sońǵy kúnderinde energııa tasyǵyshtarǵa baǵanyń kúrt tómendeýi aıasynda teńgege aıtarlyqtaı qysym boldy. Aıdyń sońǵy aptasynda munaıdyń bir barreli qunynyń tómendeýi qarqyndy boldy jáne 2020 jylǵy sáýirden bastap barynsha nashar boldy, baǵa belgileýler 10,3%-ǵa tómendedi.Osy kezeńde valıýta naryǵynda valıýta usynysynyń kúrt tómendeýi jáne ótimdiliktiń tómendigi baıqaldy, osyǵan baılanysty Ulttyq bank valıýtalyq ınterventsııa júrgizdi, onyń kólemi 91,3 mln dollardy qurady, Ulttyq banktiń qatysýy jalpy naryqtyq serpinge kedergi keltirmedi»,– deıdi spıker.
Valıýta naryǵy úshin qolaıly faktorlardyń ishinde memlekettik baǵaly qaǵazdar naryǵyna beırezıdentterdiń ákelinýiniń qaıta bastalǵanyn atap ótý qajet. Qazanda mundaı ákelinýdiń kólemi 71,8 mlrd teńgeni nemese shamamen 167 mln dollardy qurady.