Ulttyq naqyshtaǵy zergerlik buıymdarǵa qyzyǵýshylar kóp – qyzylordalyq oqýshy
- Zergerlikpen qaı ýaqyttan beri aınalysyp kelesiń? Qyzyǵýshylyq neden bastaldy?
- Ulttyq naqyshtaǵy qolóner buıymdaryn jasaýdy men 2022 jyldyń jaz mezgilinde qolǵa aldym. Sol jyldyń shilde-tamyz aılarynda alǵashqy dúnıelerdi jasap shyqtym.
Qazaq halqy erteden yrymǵa senedi. Ásirese, kóz tııý, til ótýden saqtanyp jatady. Anashym meniń tizeden keletin uzyn shashyma kóz tıip ketpesin degen nıetpen maǵan fýrnıtýralardy biriktirip, kishkentaı kólemdi sholpy jasap bergen edi. Ony jippen baılap óte qarapaıym etip jasap shyǵardy. Sholpyny mektepke taǵyp bardym. Sol sátte mektep basshylyǵy, ustazdar jáne men synyptastardan kóp jyly sóz estigenim esimnen ketpeıdi.
- Qolóner buıymdaryn jasaý isin sol kezden bastap qolǵa aldyń ba? Bul kezde qaı jasta ediń?
- Árıne, sol oqıǵa maǵan erekshe áser etti. Dese de, birden aınalysyp kete qoıǵan joqpyn. Jazǵy demalys kúnderinde ýaqytymdy bosqa ótkizbeı, hobbı retinde aınalysatyn is izdedim. Sodan keıin anamnyń sholpysyn azdap árlep, ózim unatqan bólshekterdi qosyp qaıta jasap alý týraly oı keldi. Osylaısha qolda bar quraldy, shynjyrdy jáne tıyndy biriktirdim. Sol arqyly oıymdy júzege asyrdym. Sol ýaqytta meniń jasym 15-te bolatyn.
- Alǵash óz qolyńmen jasaǵan buıymyń qandaı? Qansha ýaqytta istedińiz ony?
- Alǵashqy jasaǵan buıymym shashyma arnalǵan sholpy edi. Ras, alǵashqyda ózim qolóner buıymdaryn qalaı jasaý kerek ekenin bilmeıtin edim. Qajetti usaq bólikter qolymda joq edi. Soǵan qaramastan qyzdyń kórkine aınalǵan, qos burymnyń kórkin ashatyn ulttyq buıymǵa degen qyzyǵýshylyǵym basym boldy. Shyn nıetińmen istegiń kelgen jumysqa barlyǵy tabylady. Oǵan ýaqyt ta jetedi, kóńil bólip jasasań alynbaıtyn qamal joq.
Alǵashqy buıymdaryma qansha ýaqyt jumsaǵanym qazir esimde joq. Alaıda qazir qolym úırenip, osy salanyń qyr-syryn meńgerip kelemin. Qazir oǵan kóp ýaqyt jumsaı bermeımin. Tapsyrysty ýaqytynda oryndaýǵa tyrysamyn.
- Zergerlik buıymdarǵa qajetti dúnıelerdi qaıdan alasyń?
- Sholpy, syrǵa, alqa jáne ózge buıymdarǵa qajet jabdyqtar Qyzylordanyń ózinen tabylady. Keıbir zattardy Almatydan aldyramyn. Árbir bólshekti birtindep biriktirip shyǵamyn. Olardy tastarmen qosyp, shynjyr jalǵap jasaımyn. Bul buıymnyń qıyndyǵy men kólemine qaraı 1 saǵatqa deıin ýaqytty qajet etedi.
- Sen jasaǵan qolóner buıymdaryn kimder alady? Olardyń qatarynda synyptastaryń jáne ózge de názik jandylar bar shyǵar.
- Álbette, barlyq názik jandylardyń ata-baba ónerine degen qyzyǵýshylyǵy erekshe. Qazaq arýlary uzyn burym, sholpy-syrǵasymen kelbetine kórik qosady. túsedi. Sholpymdy kórgen úlken rızashylyǵyn bildirip jatady. Jyly sóz aıtyp, batasyn beredi. Dos qyzymnyń týǵan kúnine syılyq retinde kózdiń jaýyn alatyn, talǵamyna saı keletin sholpy tabystaǵan edim. Onyń sol sátte qýanǵanym kórip, ózim erekshe sezimge bólene tústim. Men jasaǵan buıymdardy úıdegi qyzdar da taǵyp júredi. Olarǵa syıǵa tartqandy unatamyn. Mektep qabyrǵasynda jasaǵan jumystaryma kózi túsip, satyp alǵan oqýshylar bar. Mektepte «Begim ana» atty qlttyq ónerdi dáripteıtin shańyraq bar. Kishi synypta bilim alyp júrgen qyzdar ózderiniń ulttyq naqyshtaǵy buıymdarǵa qyzyǵýshylyǵy erekshe ekenin aıtyp júredi. Aıtpaqshy, kezinde saıysta, qyz syny baıqaýynda, merekelerde shashbaý, sholpy sııaqty buıymdar taba almaı qınalatyn edik.
- Óziń bilim alatyn bilim oshaǵynda qolóner buıymdaryn jasaý men damytýǵa qandaı deńgeıde nazar aýdarylǵan?
- Ózim bilim alatyn Qyzylorda qalasyndaǵy Nazarbaev zııatkerlik mektebinde qolónerge, ulttyq qundylyqtardy jas urpaq boıyna sińirýge barynsha qoldaý kórsetilip keledi. Oǵan laıyqty qolaıly orta týǵyzdy. Mektep qaýymdastyǵy túgeldeı men jasaǵan buıymdardy joǵary baǵalaıdy. Maǵan jyly lebizin bildirip jatady. Shashymnyń uzyndyǵyna raqmetin aıtady. Úlkender qazaq tarıhynda shashtyń uzyn bolýy jóninde qyzyq áńgimeler aıtady. Menińshe, osyndaı qoldaý maǵan qolaıly orta týǵyzyp, ulttyq áshekeı-buıymdardy damytýǵa jol ashqan tárizdi.
- Qazir zergerlik buıymmen hobbı retinde aınalysyp júrsiń ǵoı. Bolashaqta osy ónerge qatysty arman-maqsatyń, josparyń bar ma?
- Árıne, qoldaýshylar men qyzyǵýshylyq tanytatyndar sany ósip jatsa, osyndaı buıymdardy nege damytpasqa? Tipti óse kele bul hobbı úlken kásipke ulasyp ketýi de ǵajap emes. Qazaqy naqyshtaǵy ulttyq áshekeıler degen atpen álemdik naryqqa básekege qabiletti dúnıe retinde dáriptelip jatsa qandaı ǵanıbet. Ony aldaǵy ýaqytta kóre jatamyz.
- Ózge qandaı zergerlerdi bilesiń? Múmkin zergerlik buıymdar dúkenin baqylap júrgen shyǵarsyń?
- Jalpy, bul sala óziniń bastaýyn uzaq ýaqyt buryn alǵan jáne áshekeı-buıym baǵytynda osy jumystyń qyr-syryn meńgerip alǵan maıtalmandardy baqylaımyn. Olardy joǵary baǵalaımyn. Eshqaısysyn bólip-jarmaımyn.
- Áńgimeńe raqmet.