Ulybrıtanııa Eýroodaqqa qaıta orala ma?
Kır Starmer premer-mınıstr qyzmetindegi alǵashqy resmı saparyn Berlın men Parıjden bastady. Leıborıster saılaýda jeńiske jetken kezde-aq muny aldyn ala boljaý múmkin edi. Biraq kezdesýlerdiń mazmuny men naqty maqsaty belgisiz boldy. Al endi Starmerdiń Germanııa jáne Frantsııa memleketteriniń basshylarymen ne úshin kezdeskeni, basqosýlardyń maqsaty men mazmuny aıqyndaldy.
«Ulybrıtanııa tarıhı sheshim qabyldady. Brıtanııalyqtar Eýropalyq odaqtan shyqty. Biraq biz dospyz. Biz bárimiz bir qurlyqta ómir súrip jatyrmyz. Bizdiń pikirimizshe, qos eldiń jáne Eýropalyq odaq pen Ulybrıtanııa arasyndaǵy qarym-qatynasty múmkindiginshe jaqsartýǵa shynymen de negiz bar», — dedi Germanııa kantsleri Olaf Sholts.
Leıborıster kórshi eldermen tatý bolyp, tirligin domalatqysy keledi. Bul týraly óz manıfesinde taıǵa tańba basqandaı jazyp ta qoıdy. Biraq Breksıtti doǵaryp, biryńǵaı naryqqa qosylǵysy joq. Saılaý kezinde bul másele kún tártibinde turǵan da emes. Degenmen Breksıtti jumsartý ıdeıasy, álbette, erekshe mańyzǵa ıe. Leıborıster Eýropamen birneshe baǵyt boıynsha baılanys ornatýǵa nıetti. Ásirese qaýipsizdik salasynda.
«Eýropamen baılanysty qaıta qaraý máselesin biz qos qoldap qoldaımyz. Men bul týraly búgin taǵy qaıtaladym. Eýroodaqpen baılanysty jańǵyrtý kerek. Biraq bul Breksıtti boldyrmaý, ortaq naryq pen kedendik odaqqa qaıta kirý degendi bildirmeıdi. Bul ekonomıka, qorǵanys jáne basqa da salalar boıynsha tyǵyz qarym-qatynas ornatý degenge saıady», — dedi Ulybrıtanııa premer-mınıstri Kır Starmer.
Starmerdiń jańǵyrtý sózin ne úshin jaqsy kóretini túsinikti. Bul sóz jańasha oılaý, qaıtadan bastaý, basymdyqtardy ózgertý degendi bildiredi. Eń bastysy qarym-qatynastyń naqty qaı baǵytta damıtyny jáne qaıda jetkizetini týraly habar bermeıdi. Baılanystardy jańǵyrtý týraly Kır Starmer Parıjde de aıtty. Ol Emmanýel Makrondy da qushaqtap, kúlimsiredi de Elıseı saraıynda áńgime-dúken qurdy.
Kameralar aldynda qol alysý ońaı. Eń qıyny ortaq kelisimge kelip, mańyzdy qujattarǵa qol qoıý. Kır Starmer túpki maqsatynan góri neni qalamaıtynyn kesip aıtty. Saýalnamalarǵa sáıkes saılaýshylardyń basym kópshiligi Eýrodaqtan shyǵý qate ekenin moıyndap otyr. Biraq premer-mınıstr Ulybrıtanııanyń odaqqa qaıta múshe bolǵanyn kóz aldyna elestete almaıtynyn jasyrmady.
Leıborısterdiń manıfesinde ózara saýda-sattyqtaǵy kerek emes kedergilerdi joıyp, teketiresterdi azaıtý týraly ýáde berilgeni belgili. Starmer budan árirek batyl qadam jasaýǵa úzildi-kesildi qarsy bolyp otyr.
«Ázirge biz is-júzinde baılanystardy jańǵyrtýdyń naqty belgilerin baıqamadyq. Shyn máninde, kerek deseńiz, premer-mınıstr óte saqtyq tanytyp otyrǵan sııaqty. ıAǵnı Brıtanııa Eýroodaqtyń talaptarymen keliskisi joq. Bul jaǵdaıda Eýropamen saýda-sattyq qarym-qatynasy jaqsara túsedi dep aıtý qıyn», — deıdi Halyqaralyq saıası ekonomıka eýropalyq ortalyǵynyń brıtanııalyq dırektory Devıd Henıng.
Basqa sarapshylardyń pikirinshe, «tómen salbyrap turǵan jemisterdi julyp alýdyń ornyna úkimet qoljetimsiz maqsattarǵa umtylǵandaı. Al olardy qamtamasyz etý ońaıǵa soqpaıdy». Aqyr aıaǵynda Ulybrıtanııa qurlyqtaǵy áriptesteriniń usynystaryn qabyldap, Eýroodaqtyń aıtqanyna kónýine týra keledi. Al ázirge maıda-shúıdeni qanaǵat tutqannan basqa amaly joq.
«Saýda-sattyq boıynsha Starmer kópshilik aldynda kóp nárse surap otyrǵan joq: azyq-túlik saýdasynda kedergilerdi azaıtyp, veterınarlyq kelisimge otyrý, gastrolde júrgen mýzykanttar men ártisterge kedergi keltirmeý, kásibı biliktilikti ózara moıyndaý. Bylaısha aıtqanda, bul asa mańyzdy máseleler emes», — deıdi «Ózgerýshi Evropadaǵy Ulybrıtanııa» baǵdarlamasynyń dırektory Anand Menon.
Daýnıng-strıttegiler La-Manshtyń arǵy betine baryp, áriptesterimen kezdeskenine dán rıza. Olaı bolmaǵanda she?! Buǵan deıin Brıtan kóshelerindegi ımmıgranttarǵa qarsy zorlyq-zombylyqqa toly ereýilder jáne Starmerdiń «jaǵdaı jaqsarǵansha, biraz ábigerge túsemiz» dep halyq aldyndaǵy sózi úkimet múshelerin ábden zoryqtyrsa kerek.