Úkimettiń jyldyq qorytyndysy ońtaıly bola ma - Aptalyq sholý
Kelissózderden keıingi birlesken málimdemede QR Prezıdenti Qazaqstan-Iran kólik áleýetin birlese paıdalanýy qajet ekenin qadap aıtty. «Prezıdent Rýhanı myrzamen birge búgin ekijaqty qarym-qatynasty tereńdetý úshin, damytý úshin biz sol joldardy talqyladyq. Qazaq-ıran dıalogy aıasynda qarym-qatynasymyz keńeıip, júıeli túrge túsip kele jatyr. Basty maqsatymyz - eki halyqtyń dostyq qarym-qatynasyn odan ary nyǵaıtý. Kelissózder barysynda saýda-ekonomıka, ınvestıtsııa, áriptestikti nyǵaıtý joldaryna basa nazar aýdardyq», - dedi Memleket basshysy.
Elbasy kelissózder barysynda eki eldiń ózara is-qımylynda basymdyǵy bar birneshe másele qaralǵanyn atap ótti. Eki eldiń arasyndaǵy tranzıttik kólik salasyndaǵy zor áleýetti birlese paıdalaný qajettigin eskerte ketti.
«Ózderińiz biletin Qazaqstan-Túrkimenstan-Iran temir joly óńirdegi tıimdi kólik kommýnıkatsııasy bolyp sanalady. Tek qana Qazaqstannan Iranǵa emes, Parsy shyǵanaǵyna shyǵyp sol óńirdegi memlekettermen ekonomıkalyq qarym-qatynas jasaýǵa múmkinshilik beredi. Bul jerlerde, Iran aýmaǵynda astyq jáne konteıner termınaldaryn birlesip salý qazir qolǵa alynyp jatyr», - dedi Nazarbaev.
Óz kezeginde Iran Prezıdenti Hasan Rýhanı N. Nazarbaev Irannyń ShYU men EAEO-ǵa múshe bolýyna kómektesýge ýáde bergenin jetkizdi.
«Biz óńirlik yntymaqtastyq salasynda Shanhaı yntymaqtastyq uıymy men Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń tolyqqandy qatysýshysy bolýǵa daıyn ekendigimizdi jarııa ettik. Prezıdent Nursultan Nazarbaev bizge atalǵan eki baǵytta da kómektesýge ýáde berdi. Sonymen qatar biz Kaspıı salasynda birlesken yntymaqtastyqty qoldaımyz jáne Kaspııdiń quqyqtyq mártebesi máselesin óńirdiń úshinshi elderimen yntymaqtastyqta sheshý qajet», - dedi Rýhanı.
Sonymen qatar Qazaqstan Prezıdentimen kelisózder barysynda óńirdiń ózekti máseleleri, onyń ishinde barlyq elge qaýip tóndirip otyrǵan terrorızmge qarsy turý salasyndaǵy yntymaqtastyq talqylanǵanyn atap ótti.
«Búginde Irak pen Sırııada oryn alyp otyrǵan jaǵdaı bizdiń barlyǵymyzdy da alańdatady. Bul problemany sheship, atalǵan elderde turaqtylyq pen qaýipsizdikti qaıtarý qajet. Azııa óńiriniń yqpaldy elderi retinde Iran men Qazaqstan, ásirese, ekonomıka salasyndaǵy birlesken kúsh-jigerin jalǵastyra berýi tıis», - dedi Iran Prezıdenti.
Úkimettiń jyldyq qorytyndysy baǵalandy
Ótip bara bara jatqan bul aptadaǵy Úkimettiń otyrysynda Premer-Mınıstr Baqytjan Saǵyntaev Mınıstrler kabınetiniń jyldyq jumysyn jaqsy baǵalady.
"Bizdegi kórsetkishter jaman emes. 2016 jyldyń 11 aıynda jalpy ishki ónimniń ósimi 0,8 paıyzdy qurady. Jalpy, jyldy bir paıyzdyq ósimmen aıaqtaımyz degen úmit bar. Osyǵan kúsh salýymyz qajet. Negizinen, bıýdjettiń oryndalýy boıynsha da jaǵdaı jaman emes",-dedi ol.
Degenmen, Saǵyntaev birqatar óńirler bıýdjetti tolyq ıgermegenin de atap ótti. Birqatar óńirlerde bıýdjetti ıgerý boıynsha kemshilikter bar kórinedi. «Negizi, 11 aıǵa qaraǵanda, jyldyń qorytyndysy jaman emes",-dedi Úkimet basshysy.
Osy oraıda ol oblys ákimderine bólingen qarjyny jyl sońyna deıin ıgerýdi tapsyrdy. «Ónimge keler bolsaq, bıylǵy jyldyń qańtar-qarasha aılarynda ónerkásip óndirisiniń kólemi jalpy respýblıkalyq deńgeıge qaraǵanda, Aqtóbe, Batys Qazaqstan, Mańǵystaý, Qyzylorda oblystarynda tómen bolyp otyr. Kirister boıynsha qarasaq, Qaraǵandy 99,2, Mańǵystaý 99,7 paıyz, shyǵystar boıynsha oryndalýy Almaty qalasy 93,7, Astana 93,1, Mańǵystaý 93, Ońtústik Qazaqstan 98, Batys Qazaqstan 95 paıyz», -dep atap ótti Premer-Mınıstr.
Sonymen qatar ol «Nurly jol» baǵdarlamasynda berilgen transfertter boıynsha oryndalý Aqmola oblysynda 84, Atyraý oblystynda 76,9, Mańǵystaý oblysynda 83,3 paıyzdy qurap otyrǵandyǵyn aıtty.
«Degenmen bul 11 aıdyń qorytyndysy, jyl sońyna deıin osy aıtylǵan oblystarda áli de múmkindik bar dep eseptep, soǵan senemiz. Sondyqtan sizderden kúsh-jigerlerińizdi bólingen qarjyny der kezinde ıgerýge jumsap, kiristerdi ulǵaıtýǵa jumys jasaýlaryńyzdy suraımyz», - dedi Saǵyntaev.
Otyrysta baıandama jasaǵan QR Qarjy mınıstri Baqyt Sultanov aǵymdaǵy jyldyń 11 aıynda memlekettik bıýdjetke 5,8 trln. kiris túskenin habarlady. 11 aıdaǵy memlekettik bıýdjettiń atqarylýy bıýdjettiń barlyq deńgeılerindegi kirister ósiminiń joǵary qarqynymen belgilendi. Qazirdiń ózinde memlekettik bıýdjetke ótken jyldyń jyldyq kóleminiń deńgeıinde kirister tústi. Memlekettik bıýdjet shyǵystarynyń somasy ótken jyldyń osyndaı kezeńimen salystyrǵanda 1,5 trln. teńgege artyq tólendi. Qarjy mınıstrligi memlekettik organdarmen birlesip, aǵymdaǵy jyldyń qyrkúıek aıynan bastap naqtylanǵan bıýdjettiń is-sharalaryn oryndaý monıtorıngisi jumysyn atqardy. Apta saıyn bıýdjet qarajatyn ıgerý máseleleri jóninde memlekettik organdarmen selektorlyq keńester ótkizildi. Osy is-sharalardyń arqasynda ótken jyldyń kórsetkishterimen salystyrǵanda ıgerý qarqyny anaǵurlym jaqsy boldy.
Onyń derekterine sáıkes, memlekettik bıýdjet boıynsha asyra oryndaý somasy 396 mlrd. teńgeni, respýblıkalyq bıýdjet boıynsha 255 mlrd. teńgeni jáne jergilikti bıýdjet boıynsha 141 mlrd. teńgeni qurady.
«Aǵymdaǵy jyldyń 11 aıynda ótken jyldyń dál osy kezeńine qaraǵanda memlekettik bıýdjettiń kiristeri 31,8 (1 398 mlrd. teńgege), respýblıkalyq bıýdjettiń kiristeri 41,1 (1 195 mlrd. teńgege) jáne jergilikti bıýdjettiń kiristeri 13,6 paıyzǵa (203 mlrd. teńgege) ósti. Tutastaı alǵanda, memlekettik bıýdjettiń kiristeri 107,3, respýblıkalyq bıýdjettiki 106,6 jáne jergilikti bıýdjettiki 109,1 paıyzǵa atqaryldy», - dedi Sultanov.
Mınıstrdiń sózine qaraǵanda, jyldyń qorytyndysy boıynsha shamamen 250-300 mlrd. teńgege salyq túsimderin aıtarlyqtaı asyra oryndaý kútilýde.
«Munyń ózi bizge Ulttyq qordan kepildendirilgen transfertti tartpaýǵa múmkindik beredi. Sondyqtan da, kirister 100 paıyzdan shamaly ǵana kóbirek atqarylatyn bolady», dedi ol.
Budan bólek, bıýdjetten bólingen qarjyny ıgere almaıtyn mınıstrlikter belgili boldy. «Ákimshiler 129 mlrd. teńgeniń oryndalýynyń múmkin emestigi týraly málimdedi. Bul rette, atqarylmaýdyń jalpy somasynyń 90 paıyzynan astamy Úkimettiń paıdalanylmaıtyn rezervine (90 mlrd. teńge) jáne bıýdjettik zańnama boıynsha ıgerilmegen bolyp tabylatyn únemdeýge (32 mlrd. teńge) tıesili. Igerilmeý 7,5 mlrd. teńgeni quraıdy. Bul shamamen ótken jyldyń deńgeıindegideı (7,8 mlrd. teńge)», - dedi Sultanov.
Onyń derekterine sáıkes, Syrtqy ister mınıstrligi 2,8 mlrd.teńge, Іshki ister mınıstrligi 1 mlrd. teńge, Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrligi 1,2 mlrd. teńge, Bilim jáne ǵylym mınıstrligi 0,6 mlrd.teńge qarjyny ıgere almaıdy.
«2016 jylǵa arnalǵan respýblıkalyq bıýdjetti naqtylaǵan kezde qosymsha bólingen qarajat boıynsha 2,3 mlrd. teńge somasynda qarajattyń ıgerilmeýi kútiledi», - dep atap ótti mınıstr.
Bul rette atalǵan qarjynyń 1,9 mlrd. teńgesin Syrtqy ister mınıstrligi, 248,9 mln.teńgesin Bas prokýratýra jáne 90 mln. teńgesin Іshki ister mınıstrligi ıgere almaıdy.
Aıtpaqshy, Úkimet otyrysynda Ulttyq ekonomıka mınıstri Qýandyq Bıshimbaev jyl basynan beri Qazaqstandaǵy jumyssyzdyq deńgeıi 5 paıyzdy quraǵanyn málim etti.
2016 jyldyń basynan ınflıatsııa 7,5 paıyzdy qurady. Inflıatsııadaǵy negizgi salym azyq-túlik taýarlarynyń 7,8 paıyzǵa qymbattaýynan bolǵan.
Mınıstrdiń aıtýynsha, azyq-túlik emes taýarlary 8,6 paıyzǵa, aqyly qyzmetterdiń quny 6 paıyzǵa qymbattaǵan.
"Jyl basynan beri jumyssyzdyq deńgeıi 5 paıyz kóleminde saqtaldy",-dep habarlady Q. Bıshimbaev.
Jol-kólik oqıǵalary 5,7 paıyzǵa tómendedi
Osy aptanyń ortasynda Úkimet úıinde Premer-Mınıstr Baqytjan Saǵyntaev QR Úkimeti janyndaǵy Quqyq buzýshylyqtyń aldyn alý jónindegi vedomstvoaralyq komıssııa otyrysyn ótkizdi.
Keńes barysynda QR ishki ister mınıstri Qalmuhanbet Qasymov iri jol-kólik oqıǵalary men avtokólik joldarynyń asa qaýipti ýchaskelerindegi apattardyń aldyn alý boıynsha júrgizilip jatqan jumystar týraly esep berdi.
ІІM-niń derekteri boıynsha, sońǵy úsh jyl aralyǵynda avtoparkter sanynyń artýyna qaramastan, elimizde apattylyq kórsetkishiniń tómendeý úrdisi baıqalǵan. Bıyl jol-kólik oqıǵalarynyń sany 5,7 paıyzǵa, al qaza tapqandardyń sany 3,2 paıyzǵa jáne jaraqat alǵandar sany 3,8 paıyzǵa tómendedi. Іri jol-kólik oqıǵalarynyń negizgi sebepteri - jyldamdyqty arttyrý, qarsy qozǵalys jolaǵyna shyǵyp ketý, jol qozǵalysy qatysýshylarynyń jolda sharshap ketýi, apattyq-qaýipti ýchaskelerdiń bolýy.
Otyrys qorytyndysy boıynsha Premer-Mınıstr ýákiletti organdarǵa birqatar tapsyrmalar berdi.