Úkimettik emes uıym óziniń quqyn qorǵaı bilýi tıis - Elızabet Ýrner
Ortalyq Azııa elderinde ICNL 1995 jyldan beri jumys isteıdi. Bizdiń búgingi qonaǵymyz - ІÚ Azamattyq forýmnyń delegaty, Kommertsııalyq emes quqyqtyń halyqaralyq ortalyǵynyń Ortalyq Azııa boıynsha baǵdarlamasynyń dırektory Elızabet Ýrner.
- Sizdiń Ortalyqtyń tarıhy jáne onyń Qazaqstandaǵy qyzmeti týraly áńgimelep berseńiz.
- Bizdiń Ortalyq Azııada jumys istegenimizge 12 jyl boldy. Mundaǵy bizdiń maqsatymyz - jańa jáne qazirgi qoldanystaǵy tıimdi zańnamany oryndaýǵa baǵyttalǵan. Qoldaý kórsete otyryp azamattyq qoǵam uıymdarynyń qyzmetin zańdylyq turǵydan retteýdi jaqsartý bolyp tabylady. ICNL qyzmetin óziniń Almatydaǵy ókildigi jáne Bishkektegi, Dýshanbe men Ashǵabadtaǵy ofısteri arqyly júzege asyrady.
ICNL azamattyq qoǵam uıymdarynyń normatıvtik bazalaryn damytýǵa, qaıta qurylymdaý úderisinde olardyń tolyq quqyqtyq qatysýyna qoldaý kórsetýge járdemdesedi. Bul jobalar Amerıkalyq halyqaralyq damý jónindegi agenttiktiń qarjylandyrýmen júzege asyrylady. ICNL «ádil broker» retinde azamattyq qoǵamǵa qatysýshylardyń memlekettik sheneýnikterge qol jetkizýin qamtamasyz etedi. Al olar mundaı reformalardy júzege asyrýda negizgi sheshimder qabyldaıdy. Atalǵan úderistiń nátıjesi óz quqyqtaryn qorǵaý jónindegi ÚEU biliktilikterin jaqsartý, saıası dıalog júrgizý jáne qajetti baılanystar ornatý bolyp tabylady.
ICNL UEU boıynsha mol málimetteri jáne álemniń 170-ten astam eliniń zańnamalyq aktileri týraly salystyrmaly aqparaty bar. ICNL jumysynyń maqsaty ýnıversıtetterdiń oqý josparlaryna kommertsııalyq emes quqyqtar boıynsha kýrstar engizý jolymen qolaıly zańnamalyq jáne normatıvtik bazalar ornatý bolyp tabylady. Sondaı-aq bul ÚEU jáne memlekettik organdar ókilderi úshin zańgerlik kómek kórsetý jolymen, ÚEU men úkimettiń ózara is-qımylyna qoldaý kórsetý, sondaı-aq ishki saıasatty zertteýmen jáne taldap jasaýmen aınalysatyn ınstıtýttardyń jáne zertteý ortalyqtarynyń baǵdarlamalaryna kommertsııalyq emes zańnamalar máselesin engizý. ICNL qyzmetine mynalar kiredi: ÚEU-ǵa zańgerlik saraptamalyq-tehnıkalyq, memlekettik qyzmetshilerge, parlamentarııler men mamandarǵa azamattyq qoǵam qyzmetin retteıtin zańnamalardy taldap jasaýǵa jáne júzege asyrýǵa; árbir eldegi zańgerler jelisi arqyly azamattyq qoǵam uıymdary men basqa da múddeli adamdarǵa zańgerlik aqparattar berý; ÚEU qyzmetin retteý máseleleri boıynsha ǵylymı, quqyqtyq, sotsıologııalyq jáne basqa da zertteýlerge qoldaý kórsetý jáne taldaý jasaý; kommertsııalyq emes zańnamaǵa qatysty máseleler boıynsha konferentsııalar, semınarlar jáne dóńgelek stoldar ótkizý; kommertsııalyq emes sektordyń standarttaryn belgileý jáne olardy retteý; Úkimettik emes uıymdardyń zańgerlerin, memlekettik qyzmetshilerdi, sýdıalardy, parlamentarıılerdi jáne úkimettik emes uıymdardyń basshylaryn kommertsııalyq quqyq boıynsha oqýlyqtarmen jáne taldama materıaldarmen qamtamasyz etý.
- Qazaqstan Respýblıkasynyń alda 2010 jyly EQYU-ǵa tóraǵalyǵy turǵysynan Siz Azamattyq forýmǵa qandaı baǵa berer edińiz?
- Qazaqstan óz aımaǵynda syıly jáne myqty kóshbasshy ekendigin dáleldegen. Adam quqyǵy salasyndaǵy is-qımyldyń ulttyq jospary - adam quqy, adam quqyn qorǵaýdyń ulttyq júıesi salasynda zańnamalyq bazany jetildirýdiń mańyzdy mehanızmi bolmaqshy. Qazaqstandyq zańnamany halyqaralyq normalarmen sáıkestendirý úshin, ásirese qoǵamdyq birlestikter men kommertsııalyq emes uıymdardyń basshylaryna jaýap júkteıtin birshama kemsitýshilik erejelerin joıý turǵysynan, belgili bir jumystar atqarý qajet. EQYU-ǵa tóraǵalyq etý Qazaqstanǵa adam quqyn jáne negizgi demokratııalyq qundylyqtardy moıyndaıtynyn kórsetýge, sondaı-aq halqynyń ál-aýqatyn jaqsartýǵa múmkindik beredi. Bıylǵy Azamattyq forým Qazaqstanda qoǵam men úkimet arasyndaǵy seriktestik nyǵaıyp kele jatqandyǵyn dáleldeıdi. EQYU tóraǵasy qyzmetinde Qazaqstan aımaqtyń basqa da elderi úshin laıyqty mysal bolatyndyǵyna men senimdimin.
- Siz 2 jyldan astam ýaqyttan beri Qazaqstanda turyp, eńbek etesiz. Bizdiń jastarymyz úshin ózińiz týraly jáne kásibı mansabyńyz jaıynda kóbirek bilgen qyzyqty bolar edi.
- Ras, men Qazaqstanǵa 2008 jyly keldim. Buǵan deıin Eýropa elderinde, Taıaý Shyǵysta, Azııada jáne AQSh-ta jeke zańger bolyp qyzmet ettim. Adamzat qoǵamynyń kúsh-qýaty bizdiń myqty áleýmettik jáne ıntellektýaldy qoǵamdastyq qurýǵa degen múmkindigimizde bolyp tabylady dep oılaımyn. Sonyń arqasynda biz ózimizdiń múmkindikterimiz ben talantymyzdy shoǵyrlandyra alamyz. Men Qazaqstanda nemese Ortalyq Azııanyń basqa da qaı elinde bolsam da, bul aımaqtyń qyzyqty tarıhyna kez bolamyn. Ol - sáýlet óneri, geografııasy, kópultty halyqtyń qonaqjaılylyǵy. Men osynda jumys istegenime qýanyshtymyn jáne adam quqy jónindegi zańnama salasynda Qazaqstanda aıtarlyqtaı alǵa basýshylyqty baıqap otyrmyn. Sondaı-aq onyń halqynyń ásemdigi men qajyrlylyǵyna qaıran qalamyn.
- Áńgimeńizge úlken rahmet.