Úkimet saǵaty: Memlekettik qyzmet salasynda tyń ózgerister bolady
Mamandandyrylǵan HQKO-lar kóńil kónshitedi
Májilis tóraǵasynyń orynbasary Vladımır Bojkonyń sózine qaraǵanda, «jalǵyz tereze» qaǵıdaty boıynsha memlekettik qyzmetterdi kórsetý elimiz azamattarynyń ómirin aıtarlyqtaı jeńildetken ári eń tıimdi sheshimderdiń biri bola aldy. 2011-2017 jyldar aralyǵynda Ekonomıka mınıstrligi qurǵan tizilimde memqyzmetterdiń sany 5,5 esege artyp, búginde 746-ǵa jetti.
Budan bólek ol el aýmaǵynda avtokólikti tirkeý men júrgizýshi kýáligin berýge arnalǵan 14 mamandandyrylǵan halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtaryn qurý turǵyndar úshin qolaıly bolǵanyn atap ótti.
«Osy ortalyqtar arqyly tek 2017 jyldyń qańtar-qazanynda 314 myńnan astam júrgizýshilik kýálikteri berilip, 1 mıllıon 218 myńnan astam avtokólik tirkeýge turǵyzyldy nemes tirkeýden shyǵaryldy»,- dedi ol.
Osy oraıda Májilis tóraǵasynyń orynbasary atalǵan mamandandyrylǵan ortalyqtardyń múmkindigimen búginde adamdardyń ýaqytyn únemdeýge, saladaǵy sybaılas jemqorlyqqa tosqaýyl qoıýǵa jaǵdaı jasalǵanyn jetkizdi.
«Úsh jylda Іshki ister mınıstrligi mamandandyrylǵan HQKO-lar arqyly 15 760 erekshe kólik nómirlerin satyp, bıýdjet paıdasyna 5 mıllıard 548 mıllıon teńge túsirdi. Atap aıtqanda, aldaǵy jyly osyndaı halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtary Batys Qazaqstan, Aqmola oblystarynda ashylady, sonymen qatar Shyǵys Qazaqstan men Atyraý oblystarynda qurylysy bastalady»,-dedi V. Bojko.
Tún ortasyna deıin isteıtin ortalyqtar bar
Búgingi kúni Aqparat jáne kommýnıkatsııalar mınıstrligi memlekettik qyzmet kórsetý protsesterin odan ári damytý boıynsha keshendi sharalardy júzege asyrýda. Bul rette Parlament Májilisindegi búgingi Úkimet saǵatynda atalǵan mınıstrliktiń basshysy Dáýren Abaev saladaǵy negizgi nátıjelerdi baıandap berdi. Eń aldymen bul jumystar elektrondyq úkimettiń jáne «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporatsııasynyń qyzmetin úılestirý jáne damytý máselesine qatysty bolyp otyr.
«Atap aıtý kerek, qazir 746 memlekettik qyzmettiń 621-in nemese 83 paıyzdan astamyn azamattar memlekettik korporatsııa arqyly arqyly alady. Qazirgi kúni elimiz boıynsha onyń 349 front-keńsesi bar. Olarda jumys isteıtin 22 myńǵa jýyq qyzmetker jyl saıyn 34 mıllıonnan astam qyzmet kórsetýde. Elektrondyq úkimet arqyly 452 memlekettik qyzmetke erkin qol jetedi, 190 mıllıonnan astam elektrondyq qyzmet kórsetildi», - dep atap ótti vedomstvo basshysy.
Memlekettik korporatsııa jumysynyń mańyzdy baǵyty - shalǵaı aýyldardyń turǵyndary úshin qyzmetterdiń qoljetimdiligin arttyrý. Osy maqsatta Qazaqstan boıynsha 70 mobıldi qyzmet kórsetý ortalyǵy jumys isteıdi. Olar aýyldarǵa jylyna shamamen 13 myń ret baryp qyzmet kórsetedi. Budan bólek, qyzmetterdi «Qazposhta» keńselerinde usyný jónindegi birlesken joba júzege asýda. Bul rette eldi mekenderdiń basym bóligin qamtıtyn ulttyq poshta operatorynyń áleýeti tıimdi qoldanylýda.
Taǵy bir másele, memlekettik korporatsııanyń tıimdilik kórsetkishteri qazirdiń ózinde joǵary bolsa da, tutynýshylarǵa ońtaıly jaǵdaı jasaıtyn jańa ádister odan ári qarastyrylýda. Máselen, osy jyldyń basynda qujat daıyn bolǵany jónindegi sms-habarlama, telegram-bot, daıyn qujattardy úıge jetkizip berý, egov portalynda anyqtamalardy elektrondy tsıfrlyq qoltańbasyz alý sııaqty servıster iske qosyldy.
«Sonymen qatar qazirgi kúni memlekettik korporatsııanyń keńseleri saǵat tańǵy 9-dan keshki 8-ge deıingi ýaqytty qamtyǵan biryńǵaı grafıkpen jumys isteıdi. Alaıda, azamattarǵa yńǵaıly bolýy úshin Astana men Almatyda jáne Shymkent qalasynda tún ortasyna deıin jumys isteıtin ortalyqtar iske qosyldy. Júrgizýshi kýáligin alýshylarǵa da qanatqaqty joba aıasynda úlken jeńildikter jasalýda. Mysaly, Astana jáne Almaty qalalarynyń turǵyndary júrgizýshi kýáligine qujatty qatardaǵy halyqqa qyzmet ortalyǵyna tapsyryp, daıyn kýálikti sol jerden ala alady. Buryn bul tek mamandandyrylǵan ortalyqtarda ǵana atqarylatyn», - dedi mınıstr.
Aǵymdaǵy jylǵy 1 shildeden bastap elektrondyq úkimet portalynda bir jolǵy SMS-parol negizinde elektrondyq-tsıfrlyq qoltańbasyz 30 elektrondyq qyzmetti alý múmkindigi engizilgenin atap ótken jón.
Memqyzmetterdi ońtaılandyrý qarqyny
Birinshiden, memlekettik qyzmetterdi Memlekettik korporatsııaǵa berý jáne olardy elektrondy formatqa kóshirý júıeli túrde uıymdastyrylýda. Osy oraıda, Vedomstvoaralyq komıssııanyń róli artyp keledi. Apta saıyn atalǵan alańda barlyq memlekettik organdarmen tıisti jumystar júrgizilýde. Bıyl memlekettik korporatsııa 104 qyzmet boıynsha usynys daıyndady. Olar tıisti memlekettik organdar tarapynan qoldaý tapty. Qazirgi ýaqytta tıisti 36 Jol kartasy kelisimnen ótýde. Bul rette qyzmetterdi elektrondy túrde kórsetýge basa kóńil bólinip otyr. Jalpy, osy 104 memleketik qyzmet jónindegi usynystardy múddeli memlekettik organdar júzege asyrǵan jaǵdaıda, bir jylda 30 mıllıon qujattyń kóshirmelerin talap etý qysqartylady. 12 qyzmet boıynsha azamattyń jeke ózi kelýi qajet etilmeıdi, qyzmet kórsetiletin merzimder ortasha alǵanda 11 kúnge qysqartylady.
Dáýren Abaevtyń sózine qaraǵanda, ómirge kelgen sábıdiń qujattaryn rásimdeý sharalary aıtarlyqtaı jeńildeıtin bolady. Memlekettik qyzmetterdi kórsetýdiń proaktıvti prıntsıpin tolyqtaı elektrondyq nusqada júzege asyrý jumystary júrgizilip jatyr. Mundaı jaǵdaıda adamdardyń arnaıy kelýi de qajet bolmaıdy.
«Mysaly, bala týǵanda, ata-anasyna týý týraly kýálik alý úshin balanyń aty-jónin, járdemaqylar taǵaıyndaý úshin shot nómirin jáne balabaqshaǵa kezekke qoıý úshin mekenjaıyn kórsetý usynysymen avtomatty túrde SMS-habarlamalar keledi. Ótinish berýshi memkorporatsııaǵa memlekettik qyzmet nátıjesin alyp ketýi úshin ǵana keledi nemese úıge jetkizý qyzmetine tapsyrys bere alady», - dedi Dáren Abaev.
Budan bólek, vedomstvo basshysy jaqynda Astanada memlekettik qyzmetterdi alý úrdisi tolyqtaı avtomattandyrylǵan Digital-HQKO iske qosylatynyn jáne onda operatorlar bolmaıtynyn aıtty. Tsıfrlyq HQKO ashylýy memlekettik qyzmetterdi usynýdyń jańa nusqasyna ótý kezeńi bolmaq. Ol jerde azamattar óz betinshe qoǵamdyq qoljetimdilik oryndary, «Connection point» ózine-ózi qyzmet kórsetý sektorlary jáne memkorporatsııanyń arnaıy stend-pavılondaryndaǵy planshetter arqyly elektrondyq ótinishter beredi.
Munymen qosa, birqatar memlekettik organdarmen birlese «Anyqtamasyz qyzmet kórsetý» jobasyn (Paper free) iske asyrý josparlanyp otyr. Atalǵan joba azamattar arasynda suranysqa ıe elektrondy anyqtamalardy talap etýdi shekteýge baǵyttalǵan.
«Tsıfrlyq Qazaqstan» jobalary boıynsha múddeli memlekettik organdar aqparattyq júıeleriniń ıntegratsııasy boıynsha sharalar júzege asyrylady. Bul sharalar azamatta turaqty túrde tapsyrys beretin qujattar tizimin ońtaılandyrýǵa múmkindik beredi.
Mysaly, eń kóp memlekettik qyzmetter 5 anyqtamaǵa (elektrondy anyqtamalardyń 95 paıyzy) tıesili bolyp otyr. Atap aıtqanda, mekenjaı anyqtamasy - 15 mln, jyljymaıtyn múliktiń joqtyǵy týraly - 2,6 mln, tirkelgen quqyqtar týraly - 2,5 mln, zeınetaqylyq esepteýler jaıynda - 2 mln, sondaı-aq sottalmaǵandyǵy týraly 1,4 mln anyqtama qamtylǵan.
«Eń kóp suralatyny - mekenjaı anyqtamasy. Qazirgi kezde memorgandardyń aqparattyq júıelerin biriktiretin bolamyz. Osy oraıda azamattarǵa endi bul anyqtamany jan-jaqqa tapsyrýdyń qajeti bolmaıdy. Bul rette HQKO-lardyń da júktemesin azaıtamyz»,-dep túsindirdi mınıstr.
Árbir oqıǵa jaýapkershilikpen qaralady
Úkimet saǵatynda depýtattar tarapynan saladaǵy problemalarǵa qatysty tıisti saýaldar qoıyldy. Osy oraıda depýtat Snejana Imasheva Almaty turǵyny qaladaǵy HQKO-lardyń birinde óziniń jeke málimetteri bógde adamǵa berilgendigi týraly habarlaǵanyn eske saldy. Osy oraıda depýtat bolashaqta osyndaı jaǵdaıǵa jol bermes úshin vedomstvo qandaı sharalardy qabyldap jatqandyǵyn surady.
Óz kezeginde mınıstr Dáýren Abaev, atalǵan oqıǵaǵa baılanysty týyndaǵan qoǵamdyq rezonanstan keıin mınıstrlikke 60 shaǵym kelip túskenin sóz etti. Onda adamdar HQKO qyzmetkerleri jeke málimetterdi ruqsatsyz alǵandyǵy týraly aryzdanǵan eken.
«Azamattar osylaı oılaǵan. ıAǵnı olar ortalyqqa kelip: «Maǵan anyqtama berińizder» dep suraıdy. Óz kezeginde HQKO qyzmetkeri onyń jeke kýáligimen salystyra otyryp, elektrondyq qoltańbasy arqyly jeke málimetterge kirip, anyqtamany alyp, tapsyrady. Osy oraıda shaǵymdar boıynsha biz teksergen barlyq jaǵdaılar rastalmady. Atap aıtqanda, adamdar osyǵan deıin ortalyqqa baryp, anyqtama alǵandary jaıynda umytyp ketkeni belgili boldy. Bul adamdar ózderi jeke kabınetterine kirip, úsh aı buryn bireýler anyqtama alǵanyn kórgenin jáne bul qujattarǵa tapsyrys bermegenderin aıtyp otyr. Alaıda beıne kameralar arqyly keıinnen bul jaǵdaılardyń shyn máninde qalaı bolǵanyn anyqtadyq. Eger de biz azamattarǵa kómek kórsetpesek, onda HQKO-larda taǵy da uzyn-sonar kezek paıda bolady. Sondyqtan azamattardyń daǵdylaryn arttyrý men barlyq aqparattyq júıelerdiń ıntegratsııasy boıynsha negizgi eki baǵytqa nazar aýdarylady»,- dep túıindedi sózin mınıstr.
Talqylaýlardan keıin depýtattar saladaǵy atqarylyp jatqan jumystarǵa oń baǵasyn berdi. Al Májilis tóraǵasynyń orynbasary Vladımır Bojko mınıstrge osy baǵyttaǵy jańalyqtarǵa baılanysty jıirek málimet berýdi usyndy.
«Biz ońtaıly qadamdar jaıynda az aıtamyz. Osy oraıda memlekettik qyzmetterdiń ósimi, sapanyń artýy, azamattar úshin qolaıly jaǵdaı jasalǵany jaıynda atqarylyp jatqan ıgi isterdi kóp aıta bermeımiz. Mınıstr (Dáýren Abaev) myrza, vedomstvoda gazetterge nemese elektrondyq úkimetke tikeleı shyǵýǵa barlyq múmkindikter bar. Sondyqtan jaqsy jumystaryńyz jaıynda barsha el aýmaǵynda keńinen aıtýdan tartynbańyzdar»,-dedi V. Bojko Úkimet saǵatynyń jumysyn qorytyndylaý kezinde.