Úkimet ortalyq jáne jergilikti bıliktiń jaýapkershiligi men derbestigin kúsheıtetin bolady
Memlekettik apparattyń jumysyndaǵy kópsatylyq pen qosarlanýdy qysqartyp, qaǵazbastylyqtan aryltýǵa múmkindik beretin osyndaı qadamdy naqtylaý úshin Memleket basshysy keshegi Parlamenttiń sessııasyn ashý barysynda arnaıy tapsyrma berip, depýtattarǵa zań jobasyn shuǵyl tártippen qaraýdy usynǵan. Osyǵan oraı, «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti týraly» Konstıtýtsııalyq zańǵa ózgerister engizý týraly» zań jobasy Májiliske túsip, búgin qujatpen depýtattyq korpýs tanysyp shyqqan edi.
Úkimettiń, memlekettik organdardyń ókilettigin shekteýge negizdelgen qujatqa toqtamas buryn Elbasynyń bundaı qadamdardyń maqsaty týraly aıtqanyn eske salsaq. «Birinshiden, búgingi ekonomıkalyq jaǵdaılarda Úkimet áleýmettik-ekonomıkalyq saıasattyń negizgi baǵyttaryn júzege asyrý boıynsha strategııalyq máselelerge nazar aýdarýy tıis. Mınıstrlikterge zańǵa táýeldi aktilerdi - túrli erejelerdi, nusqamalardy jáne t.b. qabyldaý boıynsha quzyretti berý qajet. Ár mınıstr ózi basqaratyn salasyna qajetti barlyq ókilettikterge ıe bolýy jáne qabyldanǵan sheshimder úshin tolyqtaı jaýapkershilikti moınyna alýy tıis. Bul talapty zańnamalyq turǵydan retteý kerek», - degen edi Prezıdent Nursultan Nazarbaev keshegi Parlamenttiń sessııasyn asha otyryp.
Elbasynyń aıtýynsha, reforma aıasynda mınıstrlikterdiń komıtetterine baqylaý jáne júzege asyrý fýnktsııalarymen qatar, tıisti salalarda memlekettik saıasatty júzege asyrýdy qamtamasyz etetin sheshimder qabyldaý boıynsha ókilettikter beriledi. Salany tıimdi retteýdi qamtamasyz etý úshin ortalyqtandyrylǵan baqylaý boıynsha komıtetterdiń burynǵy fýnktsııalary aýmaqtyq organdarda saqtalatyn bolady. Al ákimdikterge óńirler deńgeıinde tıimdirek jumys istep turǵan fýnktsııalardyń berilýi kózdelgen. «Bul, birinshi kezekte, jergilikti mańyzdaǵy fýnktsııalar. Munyń paıdasyna keń kólemdi halyqaralyq tájirıbe de dálel. Onyń ústine, bir fýnktsııa tek bir memlekettik organǵa ǵana bekitilip berilýi tıis. Birin-biri qaıtalaý bolmaýy kerek. Ortalyq memlekettik organdar zańnamalyq barlyq normalardyń baqylaý jáne qadaǵalaý sapasy tómendemeýin nazardan shyǵarmaýy tıis. Aýyl sharýashylyǵy boıynsha da jergilikti bılik organdarynyń ókilettik aýqymyn keńeıtý qajet dep sanaımyn. Fýnktsııalar men tıisti mamandar shtatyn berý arqyly ákimdikterdiń veterınarlyq baqylaý salasyn nyǵaıtýdy qamtamasyz etý de mańyzdy», - dedi Nursultan Ábishuly. Budan bólek, Elbasy ókilettikterdi shekteý sheńberinde memlekettik fýnktsııalardy memlekettik emes sektorǵa berý máselesin de kóldeneń tartty. Túptep kelgende, Prezıdent Úkimetke bir aıdyń ishinde arnaıy zań jobasyn tapsyrýdy júktep, ony Parlamentte shuǵyl qaraý týraly ótinish jasaǵan bolatyn.
Soǵan oraı, Ulttyq Ekonomıka mınıstri Erbolat Dosaev májilismender aldynda tanystyrǵan zań jobasy arqyly, ortalyq atqarýshy organdar men jergilikti atqarýshy organdar arasyndaǵy quzyretti, ókilettikterdi bólý boljanady. «Prezıdenttiń 2014 jylǵy 25 tamyzdaǵy Jarlyǵyn iske asyrý maqsatynda zań jobasymen Úkimettiń ókilettigi naqtylanady. Atap aıtqanda, Jarlyqqa sáıkes Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimetine Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýtsııasynyń 66-babynan týyndaıtyn bazalyq negizgi baǵyttar boıynsha, onyń ishinde: memlekettiń áleýmettik-ekonomıkalyq saıasatynyń, onyń qorǵanys qabiletiniń, qaýipsizdiginiń, qoǵamdyq tártipti qamtamasyz etýiniń negizgi baǵyttaryn jáne olardy júzege asyrýdy uıymdastyrý fýnktsııalary júkteledi», - dedi mınıstr Erbolat Dosaev. Sonymen qatar, memlekettik basqarýdyń tik, sol sııaqty kóldeneń satylary boıynsha fýnktsııalardyń qaıtalanýyn nemese qıylysýyn boldyrmaý máselesi de qarastyrylady.
«Osyǵan oraı, zań jobasymen Úkimettiń qoldanystaǵy 2 342 fýnktsııasynyń 1 598-in mınıstrlikterge berýdi kózdep otyrmyz. Onyń ishinde áleýmettik saladaǵy - 98 fýnktsııa, aýyl sharýashylyǵyndaǵy - 227 fýnktsııa, kólik, baılanys jáne kommýnıkatsııa salasyndaǵy - 225, energetıka salasyndaǵy - 83 fýnktsııa Úkimetten mınıstrlikter quzyretine ótpek. Mundaı shekteýler Úkimet jumysyn jeńildetip, ózderiniń baqylaıtyn salalaryndaǵy memlekettik saıasatty qalyptastyrý men júzege asyrý boıynsha ortalyq memlekettik organdardyń ókilettigin kúsheıtýge septigin tıgizedi», - deıdi Ulttyq Ekonomıka mınıstri Erbolat Dosaev.
Sonymen qatar, Úkimettiń ókilettiginde eńbek jalaqysyn tóleý júıesin qalyptastyrý jáne onyń sharttary, azamattardy áleýmettik qorǵaý, memlekettik áleýmettik qamsyzdandyrý men áleýmettik saqtandyrý, azamattardyń quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaý jónindegi sharalardy ázirleý men júzege asyrý, zańdylyqtyń, quqyqtyq tártiptiń, qaýipsizdik pen qorǵanys qabilettiligin qamtamasyz etýdiń sharalary, memlekettik shekarany qorǵaý ókilettikteri qalatyn bolady. Al ortalyq atqarýshy organdar quzyretinde strategııalyq, retteletin, júzege asyrylatyn jáne baqylaý-qadaǵalaý fýnktsııalary, strategııalyq josparlardy, baǵdarlamalardy júzege asyrý mindetteri júkteledi.
Budan bólek, jergilikti bılik deńgeıleri arasynda oblystardan aýdandyq deńgeıge 14 fýnktsııany ótkizý kózdelip otyr. «Olardyń arasynda oblys aýmaǵynda sporttyq ǵımarattar qurylysy máselelerin úılestirý, shalǵaıdaǵy eldi mekenderde turatyn balalardy jalpy bilim beretin orta mektepterge tasymaldaý tártibi sekildi máseleler bar», - dep atap ótti mınıstr. Onyń sózine qaraǵanda, zań jobasy boıynsha sáýlet-qurylys jumystaryn qadaǵalaý salasynda jergilikti atqarýshy organdarǵa lıtsenzııalaý, attestatsııalaý jáne baqylaý, qala qurylysy jáne qurylys, nysandar qurylysynyń sapasyna memlekettik sáýlet-qurylysy boıynsha qadaǵalaý, tapsyrys berýshilerdiń tehnıkalyq qadaǵalaý qyzmetin baqylaý, avtorlyq qadaǵalaý, jobalardy ázirleý fýnktsııalary berilmek. Jer resýrstaryn basqarý salasynda da jergilikti atqarýshy organdarǵa birqatar fýnktsııalar júktelmek. Atap aıtqanda, olardyń arasynda jer zańnamasyn buzýshylyqtardy joıý jónindegi oryndaý mindetti bolyp tabylatyn uıǵarymdardy berý, jer zańnamasy salasynda ákimshilik quqyqbuzýshylyq týraly isterdi qaraý sekildi ókilettikter bar. Tutastaı alǵanda, zań jobasy boıynsha 15 kodeks pen 125 zańnamalyq aktige ózgerister men tolyqtyrýlar engizý qarastyrylǵan. Bul rette mınıstr Dosaev zań jobalaryn qabyldaý «jınaqy» Úkimet qalyptastyrýǵa, ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdardyń derbestigi men jaýapkershiligin kúsheıtýge, sondaı-aq qujat aınalymyn ońtaılandyrýǵa jáne kórsetiletin qyzmetterdi jurtshylyqqa jaqyndatýǵa múmkindik beretinin alǵa tartady.
«Mınıstrlik - bul Úkimettiń bir bólshegi, biz ony bólip te jatqan joqpyz. Al qandaı da bir fýnktsııany berý týraly sóz bolǵanda, eń aldymen solarǵa baılanysty sheshimniń qandaı deńgeıde qabyldanyp jatqanyn oılanýymyz kerek. Sondyqtan da, Úkimettiń negizgi áleýmettik-ekonomıkalyq saıasatyn oryndaý barysynda mınıstrlikter sheshim qabyldaý úshin belgili bir deńgeıde jáne qandaı da bir ókilettikter men jaýapkershilikterge ıe bolýlary kerek», - dedi mınıstr. Bul rette Erbolat Asqarbekuly Úkimette qazirgi kúni qaýlylar ortasha alǵanda 6 aıǵa deıingi ýaqyt aralyǵynda qabyldanatynyn eske salyp ótti. «Sol úshin de Úkimet pen ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdar arasyndaǵy fýnktsııalardy bólý barysynda bizdiń ustanǵan basty mindetimiz árbir mınıstrge ózderi basqaratyn salaǵa ózderi jaýapker bolýyn qarastyrý. Áıtpese, biz Úkimettiń ár otyrysy saıyn 50-ge tarta qaýly qabyldap júrmiz, olardyń oryndalý satysy da uzaqqa sozylyp ketip jatqany sondyqtan», - deıdi Erbolat Dosaev.
Jalpy, Elbasy Jarlyǵy aıasynda júzege asyp jatqan ákimshilik reforma Qazaqstannyń damyǵan 30 eldiń qataryna kirýge umtylysynan týyndaıdy. Endeshe kásibı ári «jınaqy» Úkimet memlekettik basqarý júıesiniń tıimdiligin arttyra túsetini sózsiz.